చెత్త టాపిక్

నా బ్లాగ్ క్వాలిటీ ని శంకించకండి.  అక్షరాలా చెత్త టాపిక్ ఇది .. 

చెత్త .. వేస్ట్ .. ట్రాష్ .. ఎన్ని మాటలు ఉపయోగించినా వాటిలో వ్యక్తమయ్యేది తీసిపారేసే, ఛీత్కార భావమే .. అదే చేస్తున్నాం కూడా .. మన జీవన శైలి వల్ల ఏ చెత్త ఎంత ఎలా పేరుకుపోయి అది ఎక్కడికి పోతోందో అని ఆలోచించట్లేదు. మన జీవన శైలే ఆలోచించనియ్యదు కూడా. మనం చాలా బిజీ. వేళాకోళంగా అనట్లేదు. నిజంగానే అంటున్నాను. మనకి చదువుకొనే అప్పుడు దీని గురించి అవగాహన కల్పించరు కదా. అది కూడా ఓ కారణం. 

హిందీ లో ఓ సామెత ఉంటుంది ... 'జబ్ జాగే వహీ సవేరా' (ఎప్పుడు మేల్కొంటే అప్పుడే తెల్లారినట్టు) అని. 

తెలుగు లో కూడా ఈ అర్ధం వచ్చే సామెత ఉండే ఉంటుంది.. ఇప్పుడు గుర్తు రావట్లేదు. (మీరు గుర్తు చేస్తే కృతజ్ఞురాలిని). 

అందుకే ఎప్పుడు మనకి తెలిస్తే అప్పుడే ఈ విషయం కొంచెం పట్టించుకోవడం మొదలుపెడితే మంచిదే. గిల్టీ ఫీలవ్వక్కర్లేదు. 

నగరం లో ఒక నలుగురు సభ్యులు ఉన్న సగటు కుటుంబం నుంచి ఎంత చెత్త వస్తుందో నేను ప్రత్యేకంగా చెప్పక్కర్లేదు. ఇది మనకి తెలిసిందే. 

పాల ప్యాకెట్ల నుంచీ మొదలు. సరుకుల కవర్లు, పేపర్లు, షాంపూ బాటిల్స్, సోప్ బాక్సులు, టీవీ, ఫ్రిజ్ లాంటి ఎలక్ట్రానిక్స్ కొన్నప్పుడు వచ్చే ప్యాకేజీలు, అట్టపెట్టెలు, పాతవయిపోయిన ఎలక్ట్రానిక్స్ చెప్పనే అక్కర్లేదు.. ఇప్పుడు ఈ జాబితా లో గాడ్జెట్లు .. వంద రూపాయలకి కొని వారం రోజులే పని చేస్తే పడేసిన ఇయర్ ఫోన్లు ... పాత సెల్ఫోన్లు, శానిటరీ నాప్కిన్స్, మిగిలిన ఆహారం, కూరల పళ్ళ తొక్కులు, మాంసాహారం నుంచి వచ్చే వ్యర్ధాలు... ఇక ఇల్లు వాకిలి తుడిస్తే వచ్చే దుమ్ము ధూళి .. వాకిట్లో చెట్లుంటే సరేసరి .. ఆ ఆకులు.. పుల్లలు, నిత్య పూజ నుంచి వచ్చే వ్యర్ధాలు .. దేవుడి నిర్మాల్యం, నూనె వత్తులు, అగరుబత్తి పుల్లలు.. స్టేషనరీ చెత్త .. పెన్సిల్ చెక్కుళ్ళు, రీఫిల్ కంటే పెన్నే ఛీప్ కాబట్టి కొని వాడి పడేసే వందలాది పెన్నులు, పేపర్లు, రోజూ పిల్లలు స్నాక్స్ గా తినే లేస్, కుర్కురే ప్యాకెట్ల కవర్లు, ఇవి కేవలం ఒక రోజువే! ఒక కుటుంబానివే.

ఒక కాలనీ, ఒక అపార్ట్మెంట్ కాంప్లెక్స్ నుంచి ఇంకెంత వస్తుంది? ఒక మహా నగరం నుంచి ఎంత వస్తుంది? అది ఎక్కడకి పోతోంది? 

మన పర్సనల్ భవసాగరాల్లో పడి ఇలాంటివి మనం ఆలోచించం. నిజమే. ఎందుకంటే ఆలోచిస్తే మళ్ళీ గిల్టీ ఫీలింగ్ వస్తుంది. కానీ ఏమైనా చేసే ఓపిక ఉండదు ఈ వైపు. దాని బదులు ఆలోచన స్విచ్ ఆఫ్ చేసేస్తేనే బెటర్. ఐ అండర్స్టాండ్. 

కానీ నేను అసలే రకరకాల చికాకుల్లో ఉండే మనని ఇంకా చికాకుల్లోకి తోయడానికి ఈ టాపిక్ చర్చించట్లేదు. ఏదైనా చేసే అవకాశం ఉంది అని నాకనిపించి, నేను చేసి అది మీకు పరిచయం చేద్దామని ప్రస్తావిస్తున్న టాపిక్ అన్నమాట. 

ఐడియల్ పరిస్థితుల్లో అయితే తడి చెత్త, పొడి చెత్త ని వేరు చెయ్యాలి ... దీనికి హైద్రాబాద్ లో అయితే మన నగరపాలక సంస్థ వారు పాపం సెపరేట్ బిన్స్  ఇచ్చారు కూడా.  కానీ ఆ తర్వాత ఎం జరుగుతోందో తెలిసిందే. మనం ఇంట్లో వేరు చేసి వేసినా అన్నీ వెళ్తోంది ఒకే ఆటో కారియర్ లోకి. నగర పాలనా విధానాల మీద నాకు మాట్లాడటం ఇష్టం ఉండదు. మనం ఏం చెయ్యచ్చో దాని మీద ఫోకస్ చెయ్యటమే నాకు ఇష్టం. ఒక్కో సారి మార్పు ప్రజల నుంచే రావచ్చు కదా. 

ఐడియల్ పరిస్థితుల్లో నిత్యావసరాల తయారీదార్లు రీసైకిల్ చెయ్యగలిగే పదార్ధాలే ప్యాకేజింగ్ కి వాడాలి... రీఫిల్ ప్యాక్ లు .. ముఖ్యంగా షాంపూ లాంటి వాటికి ఉండేలా చెయ్యాలి .. లేదా అటు వైపు ఏదో ఒక ఆలోచన చెయ్యాలి .. ఒక్కో సారి సేల్స్ ఎక్కువ చేసేయాలని  రీఫిల్ ప్యాక్ లని కంపెనీలే ఎంకరేజ్ చెయ్యవు .. (విమ్ లిక్విడ్ బాటిల్ ఇంట్లో ఉంది .. రీఫిల్ ప్యాక్ తీసుకుందామని వెళ్తే బాటిల్ రీఫిల్ కన్నా ఛీప్ పడుతోంది .. అదే కొంటాం కదా .. పాత బాటిల్ ఏమో డస్ట్ బిన్ పాలు.. చెత్త లో ఇంకో ప్లాస్టిక్ బాటిల్!) 

మహానగరాల్లో చెత్త మహాసాగరాల్లోకి పారి అక్కడి జీవాలని ఎంత ఇబ్బంది పెడుతోందో పాపం (ఆ వీడియోలు చూడలేం బాబోయ్ ..) అంతెందుకు ..ఆవులు ప్లాస్టిక్ కవర్లు తినేసి పడుతున్న వేదనలు మామూలా? (ఇదిగో .. ఇందుకే ఇవన్నీ ఆలోచించం మనం .. ఆర్ట్ సినిమా నిజాలివి). 

ఐడియల్ పరిస్థితుల్లో అసలు ఇంత చెత్త ఉండకూడదు. అది మనకి కొత్తేమి కాదు .. ఓ పదిహేను-ఇరవై సంవత్సరాల క్రితం ఇంత చెత్త ఉత్పత్తి చేసే అలవాట్లు లేవు మనకి. నాకు చిన్నప్పుడు సంచి లేకుండా సరుకులకు వెళ్లడం గుర్తే లేదు ... ఈ మధ్య కదా కవర్లు అలవాటయ్యాయి .. అందరి దగ్గరా రకరకాల సైజుల్లో బుట్టలుండేవి. అలాగే పచారీ దుకాణాలు ఉన్నప్పుడు కాగితపు పొట్లాలు కట్టేవారు. ఎవరికి ఎంత కావాలంటే అంత. నూనె గానుగ కి అమ్మ స్టీల్ బాటిల్ లాంటిది ఇచ్చి పంపేది కొబ్బరి నూనె, నువ్వుల నూనె తీసుకురమ్మని. రోడ్డు మీద పళ్ళు, పూలు అమ్మే వాళ్ళందరూ పొట్లాలే ఇచ్చేవారు. బట్టల దుకాణాలు కూడా కంచి పట్టు చీర కొన్నా బ్రౌన్ కవర్ లో పెట్టివ్వాల్సిందే. 

ప్రపంచీకరణ తెచ్చిన రకరకాల మంచి చెడు ల్లో .. ఈ ప్లాస్టిక్ కవర్ల వ్యాప్తి 'చెడు' జాబితా లోకే వెయ్యాలి మరి. మన తర్వాతి తరాలకి ఎంత తిన్నా తరగని ఆస్తి నివ్వాలని చూస్తుంటాం మనం. కానీ ఎన్ని తరాలు అయినా భూమిలో కలిసిపోని ప్లాస్టిక్ కవర్లు నిండిన పర్యావరణాన్ని ఇస్తున్నాం ఆస్తి గా. మన తర్వాతి పదో తరం వారు మా ముత్తాత పారేసిన ప్లాస్టిక్ కవర్ ఇది తన ముని మనవడికి చూపించుకోవచ్చు. 

చెత్త పేరుకుపోవడం సమస్య కాదు. అది సహజం. 

దాన్ని ఏం చెయ్యాలో తెలియకపోవడం సమస్య. 

ఒక్కొక్క చెత్తని ఒక్కోలా డీల్ చెయ్యాల్సి ఉంటుంది. 

(నాకు టెన్షన్ కలిగించే కేటగిరి .. దేవుడి పూజకి సంబంధించినవి. పాతపడిపోయిన దేవుడి పటాలు ... బీట వారిన విగ్రహాలు .. క్యాలెండర్లు, దేవుడి బొమ్మలు ప్రింట్ చేసిన శుభలేఖలు, డైరీలు ..  అప్పటికే మన వాళ్ళు గుళ్ళలో ఓ మూల పెట్టేస్తూ ఉంటారు వీటిని.)

గుడ్ న్యూస్ ఏంటంటే మనం రోజూ విడుదల చేసే వ్యర్ధాల లో చాలా వరకూ రీ సైకిల్ చెయ్యచ్చు... మనం వాటిని డస్ట్ బిన్ లో పడెయ్యకుండా విడిగా పెడితే చాలు! 

ఇందులో కొన్ని మనం ఇప్పటికే చేస్తూ ఉంటాం కూడా .. న్యూస్ పేపర్లు, మేగజైన్లు, సీసాలు (అదే అదే .. అన్ని రకాల సీసాలూనూ మరి). గేటెడ్ కాంప్లెక్స్ లో అయితే తెలియదు కానీ కాలనీలలో ఇప్పటికీ ఇవి కొనే వారు ఇంటికే వస్తూ ఉంటారు ... డబ్బిచ్చి తీసుకుపోతూ ఉంటారు. 

ఇదే పని ఇంకొంత సమగ్రంగా, సులువుగా చేస్తోంది ఓ హైదరాబాద్ స్టార్ట్ అప్ (అంకుర సంస్థ అంటారే .. అదన్నమాట). 

మొన్న మా ఇంట్లో ఏం చెయ్యాలో తెలీని కేటగిరీ లో కొన్ని ఇచ్చేసేవి ఉంటే మా నాన్నగారు రీసెర్చ్ చేసి పట్టుకున్నారు వీళ్ళని. 

ఈ సంస్థ పేరు క్రాప్ బిన్ (చెత్త బుట్ట). ఇది వాళ్ళ వెబ్ సైట్. 

ఇది స్పాన్సర్డ్ పోస్టు కాదు. నాకు నచ్చిన విషయాన్నిషేర్ చేస్కుంటున్నా అంతే. 

పదిహేను కేజీలు కానీ 120 రూపాయల విలువ ఉన్న చెత్త కానీ .. రెండిట్లో ఏదైనా పోగయ్యాక వీళ్ళని ఆన్లైన్ లో మెసేజ్ చేసి పిలవచ్చు. వీళ్ళు ఎలక్ట్రానిక్ తూకాలు తెచ్చి మన ముందే చెత్త తూచి డబ్బులిచ్చి ఆటో కారియర్ లో తీస్కెళ్ళిపోతారు. 

వీళ్ళ సర్వీస్ లో చాలా ప్రత్యేకతలు ఉన్నాయి. మనం ఆ డబ్బు తీసుకోకుండా డొనేట్ చెయ్యాలనుకుంటే వీళ్ళు బాగా చదువుకొనే పేద విద్యార్ధులకి ఫీజులు కట్టేస్తారు ఆ డబ్బుతో మన తరుఫున. ఇంకో ఆప్షన్ ఆ డబ్బు తో వీరి వెబ్ సైట్ లో వ్యర్ధాల తో తయారు చేసిన వస్తువులు కొనుక్కోవచ్చు. బలవంతమేమీ లేదు. డబ్బు కావాలంటే అదే ఇస్తారు కూడా. 

పనికి రాని పాత ఎలక్ట్రానిక్స్, షాంపూ బాటిల్స్, పాల ప్యాకెట్లు, నూనె ప్యాకెట్లు .. అన్నీ తీసుకుంటారు. లోహ వ్యర్ధాలు బ్యాటరీలు కూడా తీసుకుంటారు. 

ఏవి తీసుకోరు అంటే తడి చెత్త, ఆహార వ్యర్ధాలు, చెక్క సామాను, చిప్స్ పాకెట్స్ (ఇవి రీసైకిల్ చేయలేరట). 

నేను వీళ్ళ వెబ్ సైట్ కి వెళ్లి మెసేజ్ పెట్టిన మర్నాడే వచ్చి తీసుకెళ్లిపోయారు చెత్త. రెస్పాన్స్ అంత ఫాస్ట్ ఉంది. 

ఈ అంకుర సంస్థ పనే వేస్ట్ మేనేజ్మెంట్ సర్వీసెస్ అందించడం. వీరు కార్పోరేట్ల తో టై అప్ అయ్యి వారి వ్యర్ధాల ని కూడా రీసైకిల్ చేసే పనిలో ఉన్నారు. 

వీరి గురించి ఈ ఆర్టికల్ లో మరిన్ని వివరాలు ఉన్నాయి . గతేడాది రాసారు ఈ ఆర్టికల్. ఆ సరికే వీరు రీసైకిల్ చేసిన వ్యర్ధాలు 470 టన్నులట!  

నెలకో డేట్ చెప్పేసి వచ్చెయ్యమంటే అలా కూడా వచ్చి తీస్కెళ్ళిపోతారట వీళ్ళు. 

ఇది పొడి చెత్త కి సొల్యూషన్. 

ఇంక మిగిలింది .. చెత్తలో అతి చికాకైన తడి చెత్త. అందులో సింహభాగం ఆహార వ్యర్ధాలే. 

కంపోస్ట్ గురించి వినే ఉంటారు. కూరలు, పళ్ళ తొక్కలు తదితర వంటింటి వ్యర్ధాలని ఎరువు గా మారుస్తారు చాలా మంది. దీనికి కూడా చాలా ఓపిక కావాలి. 

ట్రస్ట్ బిన్ అని ఇంకో ఆన్లైన్ సంస్థ ఉంది. వీరు కంపోస్ట్ తయారు చెయ్యడానికి కావాల్సిన వస్తువులన్నీ అందిస్తారు. 

కంపోస్ట్ మేకర్, మట్టి, ఓ బిన్ ... ఏవేం వేసుకోవచ్చో కూడా వారే చెప్తారు. పేపర్లు చిన్న చిన్న ముక్కలు కూడా చేసి వేసేయచ్చట అందులో. 

ఇది స్పాన్సర్డ్ పోస్ట్ కాదు .. నాకు నచ్చిన విషయం షేర్ చేస్కుంటున్నా అంతే 

ఓ పొర చెత్త, ఓ పొర కంపోస్ట్ మేకర్, మట్టి, ఇలా బిన్ నిండే వరకూ వేస్తూ పోవాలి. ఓ పదిహేను రోజులు దాన్ని ముట్టుకోకూడదు. (అందుకే వీళ్ళు రెండు బిన్లు కొనుక్కోమంటారు నెలకి సరిపడా). నెక్స్ట్ పదిహేనురోజులు రెండో బిన్ లో సేమ్ ప్రాసెస్. పదిహేను రోజులకి రెండో నిండుతుంది. మొదటిది ఎరువయ్యి రెడీ గా ఉంటుంది. ఏ దుర్వాసన రాకుండా ఉండటం వీరి ప్రాడక్ట్ ప్రయోజనాల్లో ఒకటి. 

ఈ బిన్ కి పంపు ఉంటుంది. దీన్నుంచి వచ్చే ద్రవం టాయిలెట్ క్లీనింగ్ కి ఉపయోగించుకోవచ్చట. ఇంక ఆ మట్టి సరే సరి .. కుండీల్లో వేసుకోవచ్చు. ఒక వేళ మన ఇంట్లో కుండీలు లేకపోయినా మొక్కలు పెంచే వారికి ఇవ్వచ్చు .. (అమ్మచ్చు కూడా!).

వీరి వెబ్సైటు ఇది . 

నేను ఎన్నో రోజుల నుంచి కంపోస్ట్ చెయ్యడం మొదలు పెడదాం అనుకుంటున్నాను. త్వరలోనే ట్రై చేసి ఇక్కడ అప్డేట్ పెడతాను. మొక్కలు బాగా పెంచే మా ఆంటీ ఇంకో చిట్కా చెప్పారు ... వంటింటి వ్యర్ధాల ని ఎండ బెట్టేసి కూడా డైరెక్ట్ గా కుండీల్లో వేసుకోవచ్చట. ఆవిడ కి తెలిసిన ఇంకొక ఆవిడ వ్యర్ధాలన్నిటిని మిక్సీ లో వేసేసి మొక్కల్లో వేసే వారట. 

నాకు మొక్కల పెంపకం గురించి అస్సలు తెలియదు. ఈ కంపోస్ట్ కూడా నేను ఇంకా ట్రై చెయ్యలేదు. నా అజ్ఞానాన్ని మన్నించ ప్రార్ధన. కానీ థియరీ గా అయితే ఈ పరిష్కారాలు బాగున్నాయని అనిపించాయి. 

ఇది కొంచెం ఎక్స్ట్రా పనే. కాదనను. కానీ అలవాటు చేసుకుంటే మన వంతు భూమి కి హాని చెయ్యట్లేదనే తృప్తి ఉంటుందని నా అభిప్రాయం. 

మదర్ థెరెసా ని అడిగారట ... మీరు చేసేది సముద్రం లో ఓ చుక్కంతే కదా . .. ఇంకా బాధితులు, రోగులు ఎంత మంది లేరు .. మీరు ఎంతమందికని చెయ్యగలరు అని. ఆవిడ అన్నారట నేను చేసేది సముద్రంలో చుక్కంతే అయ్యుండచ్చు. కానీ ఆ చుక్క లేకపోతే సముద్రం ఆ చుక్క మేరకు తక్కువే కదా అని. 

అనంతంగా పేరుకుపోతున్న ఈ నగరపు చెత్త లో మా ఇంటి నుంచి ఏమీ రావట్లేదు అనేది అంతే గొప్ప తృప్తి. మన ని చూసి ప్రత్యక్షంగా పరోక్షంగా ఎంత మంది స్ఫూర్తి పొందుతారో కూడా కదా! 

చెత్తలేని చోట లక్ష్మి ఉంటుందంటారు. అలాంటిది చెత్తని రీసైకిల్ చేసి మరింత లాభం పొందడం ఇంకా ఎంత శ్రీకరం! 

స్వీడన్ దేశం వారు చెత్త ని ఎంతగా రీసైకిల్ చేసేసి జనాల్లో అవగాహన కల్పించేశారంటే వారి దేశం లో చెత్త అయిపోయి వారి స్కాట్లాండ్ తదితర దేశాల నుంచి చెత్త దిగుమతి చేసుకుంటున్నారట!!!!! ఆ దేశం వారు కరెంట్ చెత్త నుంచే ఉత్పత్తి చేస్తారు .. చలి దేశం కాబట్టి ఎన్నో ఇళ్ళకి హీటింగ్ కి కూడా అదే ముడి సరుకు. 1991 నుంచే వీరు సాంప్రదాయ ఇంధన వనరుల మీద భారీగా టాక్సులు పెంచేసి ఇలాంటి పర్యావరణ హితమైన ఇంధన ఉత్పత్తి ని ప్రోత్సహించారు. అక్కడి ప్రైవేట్ సంస్థలు కూడా ఇలా చెత్త నుంచే ఇంధనం ఉత్పత్తి చేసే పనిలో ఉన్నాయి. 

అప్రయత్నంగా అయినా ఇప్పటికి ఈ దేశం గురించి నేను మూడో సారి రాయటం.. (నేను అక్కడ సెటిల్ అయిపోతానేమో అని భయంగా ఉంది) 

ఆనందరాజ్యాల్లో దీని ప్రస్తావన వచ్చింది  (క్లిక్ చేయుడి - ఆనందమే లేదా)

Jonna Jinton అని నేను పరిచయం చేసిన యూట్యూబర్ ఈ దేశానికి చెందిన అమ్మాయే. (క్లిక్ చేయుడి - యే కౌన్ చిత్రకార్ హై)

ఓ బ్లాగ్ లో ఆ దేశం అందం, ఇంకో బ్లాగ్ లో ఆ దేశం ఆనందం బయటపడింది. ఈ బ్లాగ్ లో ఆ రెంటి వెనక రహస్యం బయటపడింది. చెత్త ని కూడా గౌరవించి, దాన్ని కూడా ఇంధనం గా వాడుకునే వారి దీక్షే వారి అందానికీ, ఆనందానికీ పునాది అయ్యింది. కదూ!