చూడాలని ఉంది

పర్యాటకాల్లో చాలా రకాలు ఉన్నాయి. ఎకో టూరిజం, హెరిటేజ్ టూరిజం ఇలా. నాకు సాంసృతిక  పర్యాటకం, ఆహార పర్యాటకం చాలా ఇష్టం. 

ఈ పోస్టు ద్వారా దేవుడికో బహిరంగ లేఖ రాస్తున్నా అన్నమాట ..ఈ కోరికలు తీర్చమని! 

ముందుగా సాహితీ-సాంస్కృతిక పర్యాటకం ... 

కవులు, రచయితలు, గాయకులూ జీవించిన ఇళ్ళూ ఊళ్ళూ నన్ను చాలా ఆకర్షిస్తాయి. 

మన తెలుగు రాష్ట్రాల తో మొదలు పెడితే ... 

1. తాళ్ళపాక - అసలు అన్నమయ్య పుట్టిన ఊరు ఎలా ఉంటుంది ... ఆ గాలి, ఆ నీరు, ఆ మట్టి... అన్ని కీర్తనలు రాస్తే పర్యావరణమే మారిపోయి ఉంటుంది అని నాకనిపిస్తుంది. అన్నమయ్య కీర్తనలు పాడటం మూడో ఏటే మొదలుపెట్టినా ఆ ప్రదేశం మాత్రం ఇప్పటి వరకూ చూడలేదు. 

2. భద్రాచలం, గోల్కొండ - ఇవి లక్కీ గా రెండూ చూసాను. గోల్కొండ కోట లో రామదాసు చెర, ఏ రంధ్రం ద్వారా ఆహరం పంపేవారో చూసాక "ఎవడబ్బ సొమ్మని" అని రాసేంత కోపం ఎందుకు వచ్చిందో అర్ధం అయ్యింది. అయినా రామభక్తి విడువని ఆయన అసిధారావ్రతానికి అబ్బురం అనిపించింది. భద్రాచలం ఈ మొత్తం అల్లరి కి కారణం అయిన నగలు చూడటం ఇంకో అనుభవం 

3. రాజమండ్రి లో నేను బాల్యావస్థ లో ఉన్నప్పుడు ఓ నాలుగేళ్లు ఉన్నాం. నేను చదువుకున్నది శ్రీ కందుకూరి వీరేశలింగం ఆస్తిక పాఠశాల లోనే. (SRI KANDUKURI VEERESALINGAM THEISTIC SCHOOL... SKVT అంటారు దానవాయిపేట లో). కానీ ఆ వయసు లో నాకు వీరేశలింగం గారి గొప్పతనం ఆయన రచనలు .. ఏమీ తెలీవు. ఒకప్పుడు వితంతువుల కి ఆ స్కూల్ స్థలం లోనే ఆశ్రమం ఉండేది అని విన్నాను (ఎంత వరకూ నిజమో తెలీదు). మా పిల్లల ల్లో మాత్రం పిచ్చి రూమర్స్ ఉండేవి .. ఆ వితంతువులు ఆత్మలై తెల్ల బట్టలేస్కోని స్కూల్ లేని టైం లో తిరుగుతూ ఉండేవారని మా ఒకటో క్లాసు లో ప్రభు గాడు చెప్పాడు.  (వాడే కొంగ ని అడిగితే గోళ్ళ మీద గుడ్లు పెడుతుంది అని కూడా చెప్పాడు. అప్పుడే నాకు అర్ధమయ్యి ఉండాల్సింది వాడు ఉత్త అబద్ధాలకోరని.) ఎంతో సామజిక, సాహితీ చరిత్ర ఉన్న రాజమండ్రి లో అసలు ఎన్నో చూడనే లేదు. ఓ సారి అవి చూడాలి 

4. గురజాడ అప్పారావు గారి ఇల్లు చూడాలని ఉంది. విజయనగరం అట కదా. 

5. తనికెళ్ళ భరణి గారితో ఓ సారి ఆంధ్రా సైడ్ వెళ్లాం ఓ కార్యక్రమం లో భాగంగా. మేము పాల్గొన్నది ఓ ఆలయ సంస్థాపన లో. ఆ ఊరి పేరు ఎంత గుర్తుచేసుకున్నా గుర్తురావట్లేదు. అక్కడికి దగ్గరే యండగండి ...  తిరుపతి వెంకట కవుల లో ఒకరైన దివాకర్ల తిరుపతి శాస్త్రి గారి ఊరు అని తెలిసింది కానీ వెళ్లలేకపోయాం. 

6. తంజావూరు లో తిరువయ్యురు .. మా త్యాగరాజ స్వామి కోవెల ఉన్న ఊరు. ఎన్నో కీర్తనలు నేర్చుకున్నాం. ఆ కీర్తనలలో ఆయనని చూసాం. ఆయన తిరిగిన ఊరు కూడా చూడాలని కోరిక. ఆరాధన టైం లో కాకుండా ప్రశాంతమైన టైం లో వెళ్ళి మైక్, ఆడియన్స్ తో సంబంధం లేకుండా కావేరి తీరాన ఆయన కీర్తనలు చక్కగా పాడుకోవాలని! 

7. హైదరాబాద్ లో నే బడే గులాం అలీ ఖాన్ సాబ్ సమాధి ఉంది. ఆయన చివరి రోజుల్లో బషీర్ బాగ్ ప్యాలెస్ లోనే ఆయనకి ఆశ్రయం లభించింది. నా ఫేవరేట్ ఘజల్ గాయకులూ, ఆయన శిష్యులూ అయిన గులాం అలీ గారు హైద్రాబాద్ వచ్చినప్పుడు తప్పకుండా ఆయన దర్శనం చేస్కుంటారట. నేను మాత్రం ఇప్పటివరకూ ఆ ప్రదేశం చూడలేదు. అక్కడికెళ్లి "కా కరూ సజ్ని" పాట పాడాలి!

హైద్రాబాద్ లోనే ఇంకా చూడవలసినవి చూడలేదు అంటే ఇంక నెక్స్ట్ వచ్చేవి ఎలా చూస్తానో మరి! ఎందుకంటే ఇవన్నీ ఖండాంతరాల్లో ఉన్న స్థలాలు. ముఖ్యంగా అమెరికా లో, యూరోప్ లో ఉన్నవి. 

8. వాల్డెన్ - హెన్రీ డేవిడ్ థోరో రాసిన పుస్తకం .. ఈయన అమెరికన్ రచయిత. సమాజం తో నాకేంటని అన్నీ త్యజించి వాల్డెన్ తటాకం ఒడ్డున ఓ చెక్క కాబిన్ లో ఓ రెండేళ్ల పాటు ఉన్న ఆయన తన అనుభవాలతో 'వాల్డెన్' రాసారు. ఆ కాబిన్ ఇంకా ఉందట. కాంకర్డ్ మసాచుసెట్స్ లో. అక్కడి వెళ్లాలని నా కోరిక. 

9. అలాగే లిటిల్ విమెన్ రాసిన Louisa May Alcott గృహం. ఇది కూడా కాంకర్డ్ లోనే ఉందట. 

10. ఇక షేక్స్పియర్ పుట్టిన ఊరు.. Stratford upon Avon. Avon నది ఒడ్డున ఉన్న Stratford అని అర్ధం. అక్కడి ఊరు పేర్లు అలాగే ఉంటాయి. 

11. కాన్సాస్ సిటీ, మిస్సోరి లో పుస్తకాల షేప్ లో ఓ గ్రంధాలయం ఉంటుంది. ఇక్కడికి వెళ్ళాలి. 

12. యూరప్ లో ఇక్కడ నేను లిస్ట్ చెయ్యలేని చాలా గ్రంధాలయాలు ఉన్నాయి. అవి చూడాలి. నాలాంటి దానికి జస్ట్ అలా చూసుకుంటూ వెళ్ళడానికి ఒక్కో గ్రంథాలయానికి మూడు రోజులు పడుతుంది అని నా అభిప్రాయం. 

13. L.A లో అయితే చాలా పనుంది. నేను చూసిన ఎన్నో ఇంగ్లీష్ సీరియల్స్, సినిమాల లొకేషన్లు అక్కడ ఉన్నాయి. Bosch అనే సిరీస్ లో ఆ డిటెక్టివ్ ఉండే ఇల్లు ... 

లా లా ల్యాండ్ అనే సినిమా లో బెంచ్ ... 

ఇలా చాలా ఉన్నాయ్. 

14. లండన్ కి ఓ గంట దూరం లో ఉండే Highclere castle... 'Downton abbey' అనే సీరియల్ తీసిన చోటు 

15. ప్రపంచ దేశాల జాబితా లో అత్యంత ఆనందకరమైన దేశంగా ఎప్పుడూ ఫస్ట్ వచ్చే ఫిన్లాండ్ చూడాలని ఉంది. 

16.  జాజ్ సంగీతానికి పుట్టినిల్లయిన New Orleans కి వెళ్ళాలి 

17. జేమ్స్ బాండ్ నవలలు ఎక్కువ చదవలేదు కానీ Dr. No నాకు భలే నచ్చింది చిన్నప్పుడు. ఇయాన్ ఫ్లెమింగ్ జమైకా లో ఓ కాటేజీ లో ఉండి రాసేవారట. Dr. No నవల లో కొంత భాగం జమైకా లోనే నడుస్తుంది కూడా. ఆ కాటేజీ ఇప్పుడు అద్దెకి కూడా ఇస్తున్నారట. కేవలం రోజుకి ఎనభై వేల రూపాయల నుంచి లక్ష రూపాయలు. అంతే. 

మన లో అందరికీ ప్రపంచాన్ని చూడాలని అనిపిస్తుంది. ఒక్కొక్కరిది ఒక్కో తరహా. లగ్జరీ ట్రావెల్, క్రూజ్, అడ్వెంచర్, ప్రకృతి, ఆలయాలు... ఇలా ఒక్కొక్కరూ ఒక్కో రకంగా ఈ భూగోళం లో ప్రదేశాలని తమ అనుభవం లో కి తెచ్చుకోవాలనుకుంటారు. కొంత మంది ట్రెండ్స్ ఫాలో అయిపోతారు. ఇప్పుడు ప్రతీ ఒక్కరూ మాల్దీవులు వెళ్ళిపోతున్నట్టుగా. ఇంకొందరికి జస్ట్ చూసొచ్చాము అని చెప్పుకోలగితే చాలు. అక్కడ ఓ ఐదు నిముషాలు ఉండరు, ఏమీ తెలుసుకోరు. 

నాకు మాత్రం ఆ ప్రదేశం లో నాకు అనుబంధం ఉన్నది ఏదో లేనిదే ఇల్లు కూడా కదలాలి అనిపించదు. 

ఆహార పర్యాటకం గురించి ఇంకో పోస్టు లో రాయాల్సొస్తోంది. ఈ లిస్టే ఇంతే పొడవైపోతుంది అనుకోలేదు. ఇది భగవంతుడి తప్పు. ఆయన తలిస్తే ఈ లిస్టు ఇట్టే పూర్తయిపోదూ! అందుకే Please pray for me :)!

విత్ బెస్ట్ కాంప్లిమెంట్స్.....

కాంప్లిమెంట్లు. ఈ టాపిక్ మీద నాకు చాలా అభిప్రాయాలు ఉన్నాయి. అవి ఇక్కడ ఒలకబోస్తున్నా ఈ రోజు. 

ముందు తెలుసుకోవాల్సింది ఏంటంటే కాంప్లిమెంట్ లా కనిపించేవన్నీ కాంప్లిమెంట్స్ కావు. 

ఇంగ్లీష్ లో compliment .... complement ఒకలాగే ఉంటాయి. ఒకే అక్షరం తేడా. ప్రశంస అనే అర్ధం వచ్చేది compliment. రెండో దానికి అర్ధం వేరు. Her dancing complemented his singing. ఆమె నాట్యానికి, అతని గానానికి జోడీ కుదిరింది. ఇలాంటి అర్ధం లో వాడతారు. కానీ స్పెల్లింగ్ రాసేటప్పుడు ఒక దాని బదులు ఇంకోటి రాసేస్తూ ఉంటారు. stationery ..stationary లాగా. 

ఆ రెండు పదాలకీ ఎంత తేడా ఉందో ... నిజం ప్రశంసలకి, ప్రశంస లా విన్పించే వాటికీ అంత తేడా ఉంది. 

"ఎంత సన్నబడ్డావు తెలుసా! ఒకప్పుడు ఎంత లావుగా అసహ్యంగా ఉండేదానివి! పెద్ద పొట్ట, టైర్లు... చేతులు కూడా ఇంత లావుగా ఉండేవి కదూ!" ఇది కాంప్లిమెంట్ కాదు. 

"నువ్వు కాఫీ చాలా బాగా చేస్తావు .. ఏదీ ఓ కప్పు ఇచ్చుకో" ఇది కూడా కాంప్లిమెంట్ కాదు. 

"వీళ్ళు ఇప్పుడు ఇలా ఉన్నారు కానీ ఒకప్పుడు వీళ్ళ ఇల్లు, బట్టలు ఎలా ఉండేవో తెలుసా?" అన్నారోసారి ఎవరో. అదేంటండి అలా అంటున్నారు అంటే "మీరు బాగా పైకొచ్చారు అని కాంప్లిమెంట్ ఇస్తున్నా" అన్నారు. "నీకు మంచి తెలివితేటలు వచ్చాయి మీ(కులం/మతం/లింగం/ప్రాంతం/కుటుంబం) లో ఇలా అరుదు కదా" ఇవి కాంప్లిమెంట్ లు కావు ... చులకన భావం నుంచి, వివక్ష నుంచి వచ్చినవి. 

అసలైన ప్రశంస గుర్తింపు నుంచి వస్తుంది. మొదటి ఉదాహరణ లో సన్నబడటం లో ఉన్న కష్టాన్ని, డిసిప్లిన్ ని గుర్తించినప్పుడు, రెండో దాంట్లో స్వప్రయోజనానికి కాకుండా ప్రశంసించినప్పుడు, మూడో సందర్భం లో పైకొచ్చిన వ్యక్తి సంకల్పబలాన్ని గుర్తించినప్పుడు అవి కాంప్లిమెంట్స్ అవుతాయి. 

మంచి ప్రశంస మనసుకి చల్లగా తాకాలి.  అంతే గానీ "వీడిప్పుడు ఎందుకు పొగుడుతున్నాడు?" అనో "ఇది అసలు కాంప్లిమెంటా కాదా" అనో అనిపించకూడదు. 

ఒక్కో సారి ప్రశంస మాటల్లో ప్రకటించబడదు ... ఇది బెస్ట్ కాంప్లిమెంట్ అనిపిస్తుంది. ఓ కనుబొమ్మ ఎగరేయడం .... వండింది తిని కళ్ళు మూసుకొని ఆస్వాదించడం .... ఇలా మాటల్లో వర్ణించలేని ఎన్నో నాన్ వెర్బల్ ప్రశంసలు ఉంటాయి. 

ప్రశంసలకి ఇది స్వర్ణ యుగం నిజానికి. సోషల్ మీడియా వల్ల. ఇల్లు నీట్ గా సద్దుకొని ఫోటో పెట్టినా, మంచి చీర కట్టుకున్నా (చీర కట్టు బాగా కుదిరినా), పాడినా, డాన్స్ చేసినా మంచి ప్రశంసలు అందుకొనే ప్లాట్ఫారం సోషల్ మీడియా. 

ఓ సినిమా లో కోట శ్రీనివాస్ రావు గారు బ్రహ్మానందం గారు ఓ మంచి కాంప్లిమెంట్ ఇస్తే ఒక్కొక్కరినీ పిలిచి వాళ్ళకి కూడా తెలిసేలా పొగిడించుకుంటారు చూడండి ... సేమ్ మాటర్ .... ఆ అవసరం సోషల్ మీడియా తీసేసింది. చక్కగా ఉన్న కాంప్లిమెంట్లన్నీ అందరికీ తెలిసేలా, ఎప్పటికీ నిలిచిపోయేలా ఉంటాయి. ట్రోలింగ్/నెగిటివ్ కామెంట్లు ఉన్నా అవి డిలీట్ చేసుకొనే/ బ్లాక్ చేసుకొనే సౌకర్యం ఉండనే ఉంది కదా!

ఈ జన్మ లో దేవుడు నన్ను కొన్ని మంచి ప్రశంసలు తీసుకొనే స్థానం లో కూర్చోబెట్టాడు. దానికి ఎప్పటికీ నేను కృతజ్ఞురాలిగానే ఉంటాను. ఏదో ఒక రోజు ... ముఖ్యంగా కళాకారుల జీవితం లో .. ఏదో అప్సెట్ గా ఉన్నరోజో, మూడ్ ఆఫ్ లో ఉన్న రోజో బ్లాగ్ మీదో ... వీడియోల మీదో ఏదో మంచి కామెంట్ కనిపించినప్పుడు ఆ రోజు రోజంతా ఉత్సాహంగా గడుస్తుంది! 

కానీ ఆ ప్రశంసలు ప్రత్యక్షంగా తీస్కోడం లో నాకు కొంచెం మొహమాటం. ఇప్పుడు నయం. ఒకప్పుడు నాకెవరైనా కాంప్లిమెంట్ ఇస్తే అదేదో టెన్నిస్ బాల్ లాగా ఎదురు ప్రశంస ఇస్తే కానీ ఊరుకునే దాన్ని కాదు. ఇది చాలా ఎబ్బెట్టు గా ఉంటుంది ... హ్యాపీ బర్త్డే అంటే సేమ్ టు యు అన్నట్టుగా. 

ఒక్కోసారైతే అసలు కాంప్లిమెంట్ ని స్వీకరించడానికి ఒప్పుకొనేదాన్ని కాదు! ఒక సారి త్యాగరాజ ఆరాధన లో పాడాను. చాలా మంది గొప్పవాళ్ళు పాల్గొన్నారు ఆ ఆరాధన లో. ఒక వాద్యకారులు వచ్చి "బాగా పాడారమ్మా" అంటే "మీరేదో వాత్సల్యం తో అంటున్నారు" అన్నా నేను! ఆయన వేరే వాళ్ళ ముందు నా గురించి చెప్తూ "ఆ అమ్మాయి ఒప్పుకోదు కానీ బాగా పాడింది" అని నవ్వారు. 

అపజయానికే కాదు విజయానికి మెంటల్ గా ప్రిపేర్ అవ్వాలి అని మొన్న ఎక్కడో చదివాను. ఓ మంచి గమకం పాడితే "భలే!" అని ఎవరో అనేసరికి ఓ నిముషం బ్లాంక్ అయిపోయా చిన్నప్పుడు. అనుభవం మీద ఇలాంటి కొన్ని విషయాలు తెలిశాయనుకోండి.  

ఇంకో పాత అలవాటు ఏంటంటే ఎవరైనా కాంప్లిమెంట్ ఇస్తే వాళ్ళ మాట పూర్తవకుండా థాంక్ యూ చెప్పడం. వాళ్ళు ఓ పేరాగ్రాఫ్ ప్రశంస తో రెడీ గా ఉంటే నేను మొదటి మాట కే థాంక్ యూ అనేయటం ... వాళ్ళు కూడా మొహమాటస్థులే అయితే ఆ ప్రశంస అక్కడ తుంచివేయబడటం. కాదు .. వాళ్ళు అలాగే కొనసాగిస్తూ ఉంటే నేను లైన్ లైన్ కీ థాంక్ యూ చెప్పడం. (అలాగే ఏం మాట్లాడకుండా వింటూ ఉంటే పొగరు అనుకుంటారేమో అని భయంతో). ఇప్పుడు కొంచెం కాంప్లిమెంట్ హుందా గా రిసీవ్ చేస్కోవడం అలవాటు చేసుకుంటున్నాను. 

ప్రొఫెషనల్ జీవితం లో ఇంకో విషయం కూడా అనుభవం మీద తెలుసుకున్నాను. ఒక్కో సారి సీనియర్ల నుంచి చేతల ద్వారా వచ్చే ప్రశంసే ముఖ్యం. అంటే మన పని నచ్చితే కాంట్రాక్టు కొనసాగించడమే ప్రశంస. అంతే గానే నోటితో పొగిడేసి పని దగ్గరకి వచ్చేసరికి ఇంకొకరిని ప్రిఫర్ చేస్తే అది ప్రశంస కాదని. 

పెద్దయ్యాక తెలిసే విలువైన పాఠాల్లో ఇంకోటి... ప్రశంసలు లభించకపోయినా నువ్వు చెయ్యాల్సిన పని చేస్తూనే ఉండాలి అని. అవి పాయసం లో అప్పుడప్పుడూ వచ్చే జీడిపప్పు లాంటివి అంతే అని. 

కాంప్లిమెంట్ ల లో కాంప్లి 'మంట' అనిపించేవి రోడ్ సైడ్ పోరంబోకుల కామెంట్లు. వాళ్ళు వేసే విజిల్స్ కానీ, వెకిలి సౌండ్స్ కానీ, పొగడ్తలు కానీ అస్సలు పాజిటివ్ గా అనిపించవు. నువ్వు బాగున్నావు కాబట్టే వాళ్ళు అలా చేస్తున్నారు అంటే ఒళ్ళు మండుతుంది. అప్పుడే అనిపిస్తుంది కాంప్లిమెంట్ ఇచ్చే వాడికి అర్హత ఉండాలి.. సమయం, సందర్భం కూడా ఉండాలి అని. 

కమర్షియల్ సినిమా వాళ్ళు "అమ్మాయిలకి కూడా ఇలాంటివి ఇష్టమే" అని పాటల్లో, డైలాగుల్లో చెప్పేస్తూ ఉంటారు. ఆరోగ్యకరమైన విధమేంటో ఇరువర్గాలకీ తెలీకపోవడం వల్ల, ఈ కామెంట్లు చాలా నార్మల్ అనే అపనమ్మకం వల్ల ఇలా అంటారు. ప్రశంసలు ఎవరికైనా ఇష్టమే. రోడ్డు మీద కనిపించిన అమ్మాయి/ అబ్బాయి  బట్టలో,జుట్టో ఏదైనా నచ్చిందనుకుంటే హుందాగా ఎందుకు ప్రకటించకూడదు. అది వాళ్ళకి ఎప్పటికీ గుర్తుండిపోతుంది కూడానూ! 

అమ్మాయిలకి ఎలా కాంప్లిమెంట్ ఇవ్వాలి అనే విషయం మీద ఓ పుస్తకం రాయచ్చు. కానీ అది ఎవరు చదవాలో వాళ్ళు చదవరేమో అని డౌట్. పుస్తకం చదివే సంస్కారం ఉంటే అది అమ్మాయిల పట్ల ప్రవర్తన లో సున్నితత్వాన్ని కూడా తీసుకొస్తుంది కదా. (దానికీ దీనికీ సంబంధం లేదంటారా?)

కొంత మంది కాంప్లిమెంట్లని భలే వాడుకుంటారు. సంభాషణ ని కాంప్లిమెంట్ తో ఓపెన్ చేస్తారు. అవతలి వ్యక్తి దాన్ని స్వీకరించగానే వీళ్ళ అసలు అజెండా మొదలవుతుంది. దానికి, ఓపెనింగ్ లో చేసిన ప్రశంస కి సంబంధం ఉండదు. అలాగే ఇంకో కేటగిరి ... అతి గా పొగిడే వారు. ముత్యాల ముగ్గు లో, మాయాబజార్ లో చూపించిన భజన బ్యాచ్. వీళ్ళ వల్లే ఒక్కో సారి అసలు ప్రశంసలంటేనే భయం వేసేస్తుంది. పొగడ్త వేరు ప్రశంస వేరనుకోండి. 

మన సమాజం లో ప్రశంసలు అంత ఫ్రీ గా  ఫ్లో అవ్వవు.  మంచి ఉంటే వెనక మాట్లాడు అనే సమాజం మనది. ఇది కూడా ఓ రకంగా మంచిదే. అలాగే చిన్నవాళ్ళని పొగడకూడదు ... ఆయుక్షీణం అని ... దిష్టి అని .. ఇలాంటి నమ్మకాలు కూడా ఉన్నాయి. తల్లి, గురువు, తండ్రి అయితే అసలు పొగడకూడదు అంటారు. కానీ నా అనుభవం లో సరైన సమయం లో సరైన మోతాదు లో చేసే ప్రశంస పిల్లలకి టానిక్కే. 

తెలుగు/సంస్కృతం అంతగా రాని పిల్లలకి సంగీతం నేర్పించే అప్పుడు వాళ్ళు పెద్ద పదాలు పలికినప్పుడు "భలే పలుకుతున్నావే" అంటే వాళ్ళ మొహాలు వెలిగిపోవడం చూసా నేను. ఆ ప్రశంస కోసం వాళ్ళు కష్టపడి పెద్ద పెద్ద స్తోత్రాలు ఇష్టంగా సులువుగా నేర్చుకోవడం నా అనుభవం లో చూసాను. 

మన దగ్గర సంబంధాల్లో కూడా ప్రశంసలు చాలా ముఖ్యం. ముందే చెప్పినట్టు ప్రశంస లో ఉన్న గుర్తింపు సంతోషాన్నిస్తుంది. Mrs. Doubtfire సినిమా లో ఓ సీన్ ఉంటుంది. (ఆ సినిమా నుంచి inspire అయి తీసిన 'భామనే సత్యభామనే' సినిమా లో ఈ సీన్ ఉండదు.) ఆడ వేషం మార్చుకొని భర్త తన ఇంట్లోనే పనికి చేరతాడు. మీ వంటిల్లు భలే నీట్ గా పెట్టుకున్నారు అని ప్రశంసిస్తాడు. అప్పుడు ఆవిడ "థాంక్స్. నా భర్త ఇదెప్పుడూ గుర్తించలేదు" అని బాధపడుతుంది. మారువేషం లో ఉన్న భర్త ఇది విని తను కూడా బాధపడతాడు. చాలా మంచి సన్నివేశం ఇది. 

శుభలేఖ ల్లో విత్ బెస్ట్ కాంప్లిమెంట్స్.....అని రాస్తారు చూడండి.... అక్కడ తో ఆగిపోకుండా సందర్భం వచ్చినప్పుడు మంచి ప్రశంసలు అందరూ ఇచ్చి పుచ్చుకోవాలని ఆశిస్తూ.... ఐడియలిస్టు నైన నేను సెలవు తీసుకుంటున్నాను. 

కుళ్ళుమోతు మల్లిమీతు

ఈ సబ్జెక్టు తో నాకు చాలా అనుభవం ఉందండోయ్. అంటే నాకు కుళ్ళుకోవడం అలవాటు అని కాదు నేను చాలా భరించాను అని అర్ధం. అందరూ కొట్టి పడేస్తారు .. ఆ .. అందరికీ కలిగేదే అని. కానీ దీని వల్ల చాలా ఇబ్బందులు ఎదురవుతాయి. ఈ కుళ్ళు మన దగ్గర బంధాల్లోకి ప్రవేశిస్తే ఆ స్ట్రెస్ వేరు కదా. 

నేను బలంగా నమ్మే విషయాల్లో ఒకటి ... లాజిక్ కాదు మనస్థితే మనిషి మనుగడ ని శాసిస్తుంది. లాజిక్ ని నమ్మే జాతి అయితే మనం యుద్ధం, క్షామం, ఆకలి లేకుండా చేసుకొనేవాళ్ళం. ఉండాల్సిన ఒకే భూమి ని సరిగ్గా చూసుకునే వాళ్ళం. కానీ ఇప్పుడు స్థితి ని చూసి ఏం చేస్తే ఇలా ఉన్నాం అని వెనక్కి calculate చేసుకుంటే తెలుస్తుంది.. పాలకుల, ధనికుల మనోవికారాల ఫలితమే ఈరోజు మన ప్రపంచం. అందులో అసూయ ఒక పెద్ద స్థానాన్ని ఆక్రమించుకుంది.

కుళ్ళు అనే ప్రాసెస్ ని విశదీకరిస్తే దాని మూలం పోల్చుకోవడం లో ఉంది. నువ్వు నీలా బ్రతికేస్తున్నావు .. ఏదో లాగా. ఈ లోపు ఓ చుట్టమో, ఫ్రెండో కనిపిస్తాడు.. లేదా ఏదో వార్త వస్తుంది వాళ్ళ గురించి. అంతే మొదలవుతుంది కుళ్ళు. ఈ మొదలైన జెలసీ ఒక మోతాదు లో చాలా కామన్. దీని వల్ల పెద్ద నష్టం లేదు కూడా. కానీ మోతాదు మించితేనే ఇబ్బంది..ఆ కుళ్ళు కలిగినవాడికీ, ఎవడి వల్ల కలిగిందో వాడికీ. 

కుళ్ళు లోకి లింగభేదాలు ఉండవు. ఆడవాళ్ళకి అసూయెక్కువ అంటే నేను నిజమనుకునే దాన్ని. కానీ ఒక్కసారి ప్రొఫెషనల్ ప్రపంచం లోకి వచ్చాక అది ఎంత అబద్ధమో తెలిసింది. ఈ విషయం లో ఇద్దరూ సమానమే. నాకు ఇంకో అపోహ ఉండేది .. మగవాళ్ళకి మగవాళ్ళంటేనే జెలసీ... ఆడవాళ్ళకి ఆడవాళ్ళంటేనే జెలసీ అని. కానే కాదు. 

నాకున్న ఇంకో అపోహ కూడా బాగా బుద్ధి వచ్చేలా పోగొట్టారు కొంత మంది మనుషులు. సమాజం లో స్థాయి లో ఉన్న వారికి ఇలాంటివి ఉండవనుకొనేదాన్ని నేను .. ముఖ్యంగా వాళ్ళకంటే తక్కువ (ఆర్ధికంగా, పేరుప్రఖ్యాతులు పరంగా etc). కానీ వీళ్ళే 1bhk కట్టుకున్న వాడి దగ్గరకి వచ్చి "నా బంగ్లా తుడుచుకోలేక చచ్చిపోతున్నాను.. నీ ఇల్లంటే నాకు అసూయ గా ఉంది" అంటారు. 

ఒక ఆరోగ్యకరమైన మనసు, బుద్ధి ఉన్న వ్యక్తి కుళ్ళు ని ప్రాసెస్ చేసే పద్ధతి వేరే ఉంటుంది. ఆ భావం కలగటం సహజం అని మొదట ఒప్పుకోవడం తో మొదలవుతుంది ఈ ప్రాసెస్. ఆ తర్వాత అదెక్కడి నుంచి వస్తోందో తెలుసుకోవడం ముఖ్యం. నీ తో పాటు పని చేసే కొలీగ్ ఇంకో పక్క పుస్తకం రాసారు  అని తెలిసి అసూయ కలిగితే నీకు కూడా అలాంటి వ్యాపకం ఏదో పెట్టుకోవాలని ఉందన్నమాట. అందుకే నువ్వు చేయలేనిది వారు చేస్తే నీకు బాధ అనిపించింది. ఇలా అయితే ఫర్వాలేదు. మించిపోయిందేది లేదు. మనం కూడా అలాంటిది మొదలుపెట్టుకోవచ్చు. తనలో తనే విస్మరిస్తున్న కోణాలు తెలుసుకోడానికి ఈ కుళ్ళు అనే ఎమోషన్ ని డిటెక్టర్ గా వాడుకుంటుంది వివేకం. 

కానీ అనారోగ్యంగా లేదా బలహీనంగా ఉన్న మనసు లో కుళ్ళు ప్రవేశిస్తే ... అబ్బా .. ఇంక వాళ్ళకి, చుట్టుపక్కవాళ్ళకి అందరికీ నరకం. వీళ్ళు సుఖంగా ఉండరు ... ఇంకొకళ్ళని ఉండనీరు. 

ఇంకో జాతి ఉంటారు. వీళ్ళు చక్కగా పుట్టుకతో అసూయ అనే జీన్స్ తో పుడతారు. వీళ్ళ కుళ్లుకి అసలు లాజిక్ ఉండదు. అలాగే దానికి పరిష్కారం కూడా ఉండదు. వీళ్ళ సాంకేతిక నామం "కుళ్ళుమోతు మల్లిమీతు". మనకి తెలిసిన ఒకడు ఐ ఏ ఎస్ పాసయ్యాడు అనుకుందాం. ఈ మాట తెలీగానే కుళ్ళు కలిగింది. నువ్వు కూడా ఐ ఏ ఎస్ కి ప్రిపేర్ అవుతూ ఆ పరీక్ష ని క్రాక్ చెయ్యలేకపోతే ఆ కుళ్ళు కొంత వరకూ సబబు. కానీ అసలు నువ్వు ఆ పరీక్ష కి ప్రిపేర్ అవ్వట్లేదు సరి కదా ... అది నీ కెరీర్ ఏ కాదు. ఈ మల్లిమీతు టైప్ కుళ్ళు కి వయసు, వావి, వరస, సందర్భం, సంకోచం, విచక్షణ, వివేకం .. ఏవీ ఉండవు. 

కుళ్ళు లో ఇంకో విసుగైన కోణం ... శ్రమ ని కాకుండా దానికి లభించిన ఫలితాలు చూసి కుళ్ళుకోవడం. ఓ వ్యక్తి మంచి ఆహారపు అలవాట్లతో ఆరోగ్యాంగా అరవై ఏళ్ళ వయసు లో షుగర్ లాంటివి లేకుండా ఉన్నాడనుకోండి ... వీళ్ళు ఆహారం వైపు ఎటువంటి డిసిప్లిన్ చూపించకుండా వీళ్ళకి అవే ఫలితాలు కావాలి. ఆ ఆరోగ్యంగా ఉన్న వ్యక్తి అంటే కుళ్ళు. 

సత్యాగ్రహం లాగానే ఒక్కోసారి సత్యాసూయ కూడా ఉంటుంది అనిపిస్తుంది. లంచగొండి వాడో, స్వయంగా కుళ్ళుమోతు అయిన వాడో జీవితం లో అంచెలంచెలుగా ఎదుగుతూ పోతుంటే వాడ్ని చూసి కుళ్ళు కలగక మానదు. మనం మంచివాళ్ళయి చేసిందేంటి అనిపిస్తుంది. 

నాకనిపిస్తుంది.. దుర్యోధనుడికి పాండవులతో ఉన్న ప్రధాన సమస్య కుళ్ళే అని. రాజ్యకాంక్ష ఒక్కటే అయితే వాళ్ళకి ఐదు ఊళ్ళు ఇచ్చేయచ్చు. ఆర్యావర్తం ఏలే చక్రవర్తి గా ఐదూళ్ళ రాజుల మీద పెత్తనం చేసి తన పవర్ చూపించుకోవచ్చు. కానీ అతనికి అసలు వాళ్లంత ప్రజ్ఞావంతులు బ్రతికుండడమే ఇష్టం లేదనిపిస్తుంది. (చిన్నప్పటి నుంచి అతను చేసిన హత్యాప్రయత్నాలు ఇందుకు సాక్ష్యం). దుర్యోధనుడు స్వయంగా ఇలాంటి వాడా, శకుని ప్రేరేపించాడా అంటే ..  మనలో అంకురం కూడా లేని భావాన్ని ఎవ్వడూ ప్రేరేపించలేడు అంటా నేను. ఇప్పుడు మన భారతీయులకి రోడ్లు శుభ్రంగా ఉంచమని, లైన్ లో సరిగ్గా నుంచోమని, సమయపాలన చెయ్యమని ఎంత చెప్పినా వినరు చూడండి అలా. 

దుర్యోధనుడి కుళ్ళు అతని వంశాన్ని నాశనం చేసింది. కానీ అది ద్వాపర యుగం. ఇప్పుడు అలా అవ్వట్లేదేమో అనిపిస్తోంది. 

కుళ్ళు తీర్చుకోడానికి పరమ సాధారణమైన సాధకం - మాటలు. చాలా మంది తమ కుళ్ళు ని ఇలాగే ప్రదర్శిస్తారు. వంకర మాటలు, నొక్కులు, బాధాకరమైన కామెంట్లు, ఎదుటి వారి విజయాన్ని acknowledge చెయ్యకపోవడం ... 

ఈర్ష్య, అసూయ, కుళ్ళు ఇలా మన తెలుగులో ఉన్నట్టే ఇంగ్లిష్ లో ఎన్వీ, జెలసీ లాంటి మాటలున్నాయి. కాకపోతే ఎన్వీ కి జెలసీ కి తేడా ఉందట. ఎన్వీ అంటే నువ్వు కావాలనుకున్నది, నీ దగ్గర లేనిది ఒకడి దగ్గర ఉంటే కలిగే భావన. జెలసీ అంటే నీదైన వస్తువుని వేరెవడో వచ్చి తీస్కెళ్ళిపోతాడనే భయం అట! మనం ఒకే అర్ధం లో రెండూ వాడేస్తూ ఉంటాం. 

ఎన్వీ అంటే ఒనిడా టివి యాడ్ గుర్తొస్తుంది ... ఈ ఎమోషన్ ని కూడా సెల్లింగ్ పాయింట్ చేసేసుకున్నారు చూసారు వాళ్ళు! ప్రేమ కథల్లో కూడా ఇలాగే వాడుకుంటారు జెలసీ ని. ఇష్టమైన వ్యక్తి అటెన్షన్ ని పొందడానికి ఇంకొకరి తో చనువుగా ఉన్నట్టు నటించి వాళ్ళని 'జెలస్' చెయ్యడం ఓ నార్మల్ విషయం లో చూపిస్తారు కదా సినిమాల్లో. అలాగే ఒకమ్మాయి ముందు ఇంకొకమ్మాయి ని పొగిడితే ఆమె కి కుళ్ళు అంటారు. నాకనిపిస్తుంది వీళ్ళ ఉద్దేశమే ఆ అసూయ ని ప్రేరేపించడం అని. 

అమ్మాయిల మధ్య అసూయ ని ఓ జోక్ గా కాక జెండర్ పాలిటిక్స్ కోణం నుంచి అర్ధం చేసుకోవాలి అంటాను నేను. వాళ్ళకి చేసిన కండిషనింగ్ లో భాగం ఏంటంటే నీ మగాడు, నీ సంసారం దీనికోసం నువ్వు పోరాడు ఇంకో ఆడదాన్నుంచి అని. ఏదో మగాడు లాలీపాప్ అయినట్టు. అతనిక్కూడా వివేకం ఉంటుంది కదా. తప్పు జరిగితే అది రెండు వైపులా కదా. ప్రేమ దశ లో కూడా మగవాడి అటెన్షన్ ఏదో ట్రోఫీ అయినట్టు దాని కోసం వేరే అమ్మాయిలతో పోటీ పడాలి అనే భావన సృష్టిస్తారు. అమ్మాయిల మనసులని, మెదడులని సంకుచితం చేసే ఇలాంటి పోకడల వల్లే "ఆడవాళ్ళకి అసూయ ఎక్కువ" అనే ప్రాపకం జరిగింది. మనోవికాసం చెందిన సాధికార స్త్రీ ఇంకో స్త్రీ కి చేయూతనిస్తుంది తప్పించి తొక్కేయాలనుకోదు. ఇంద్రా నూయి లాంటి వారు చెప్తోంది కూడా ఇదే. ఇప్పుడు ఆడవాళ్ళకి  ఛాలెంజ్ ఇదే. కొన్నేళ్ల కండిషనింగ్ నుంచి బైట పడి తోటి ఆడవారిలో పోటీ ని కాక సహకారాన్ని ఇవ్వడం, తీసుకోవడం అలవాటు చేసుకోవాలి. 

ఏ క్లోజ్ బంధం లో ఉన్న వారైనా రకరకాల సందర్భాల్లో  జెలస్ ఫీలవుతారు. ఈ రకమైన జెలసీ అసలు కేటగిరి నే వేరనిపిస్తుంది. తన కూతురొచ్చి వేరొకరి వంట పొగిడితే తల్లికి కుళ్ళు. కొలీగ్ వేసిన జోక్ గురించి నవ్వుతూ చెప్తే భర్త కి కుళ్ళు. తనతో కాక ఇంకొకరి తో కొంచెం చనువుగా ఉన్నా బెస్ట్ ఫ్రెండ్స్ కి కుళ్ళు. ఎంత సెక్యూర్ గా ఉండే వ్యక్తికైనా ఈ భావన తప్పదేమో అనిపిస్తుంది.

ఒక కొటేషన్ చదివాను ఇటీవల.  నువ్వు ఎవరితో సేఫ్ గా శుభవార్త ని షేర్ చేస్కోగలవో వాళ్ళే నీ శ్రేయోభిలాషులు అని. మిగిలిన వాళ్ళో? సాంకేతిక నామం ఉందిగా వాళ్ళకి! 

మరపురాని పావుగంట

ఏడేళ్ళ క్రితం ఇదే రోజున ప్రసాద్స్ ఐమాక్స్ లో మా షార్ట్ ఫిల్మ్ 'పెళ్ళివారమండి' ప్రదర్శించాం. 

ఆ సినిమా నిడివి పావుగంట. అయినా దానితో ముడిపడిన జ్ఞాపకాలు చాలా ఉన్నాయి. అవి గుర్తుచేసుకుంటూ ఈ పోస్టు. 

నేను మొదట తీసిన షార్ట్ ఫిలిం 2007 లో. అప్పటికి యూట్యూబ్, షార్ట్ ఫిల్మ్స్ ... ఈ హవా ఇంకా మొదలవ్వనే లేదు. ఈ బుజ్జి సినిమా గురించి ఇంకో సారి చెప్తాను. 

కట్ టు 2016. 

ఓ ఫ్రెండ్ చాలా ఏళ్ళ తర్వాత కలిసి మేము సినిమాల్లో ఉన్నాం అని తెలిసి "మీరు ఎందుకు షార్ట్ ఫిలిం చెయ్యట్లేదు?" అని అడిగారు. "అబ్బా... ఇప్పుడు మొబైల్ ఫోన్ ఉన్న ప్రతి ఒక్కరూ తీసేస్తున్నారు... ప్రొఫెషనల్స్ అయిన మేము కూడా ఈ మూస లో పడితే బాగోదేమో" అని  నసిగాను. కానీ ఆ ఫ్రెండ్ ఊరుకోలేదు. నేను డబ్బు పెడతాను, తియ్యమన్నారు. ఇంక నఖరాలు చెయ్యకుండా అక్కా, నేను పనిలోకి దిగాం. 

నిజానికి ఇది ఓ డ్రీం ప్రాజెక్ట్ అయింది. ఎలా అంటే, డబ్బు పెట్టిన వ్యక్తి ఎవరైనా కథలో వేలు పెడతారు కానీ మా ఫ్రెండ్ అస్సలు ఏమీ పట్టించుకోలేదు. నేను తక్కువలో తీద్దాం అనుకున్నాను. కానీ కథ రెడీ అయ్యాక నిడివి, అది బాగా వచ్చిందనిపించి మూడు రెట్లు బడ్జెట్ పెంచారు మా ఫ్రెండ్. అందుకే దీన్ని సినిమా లెవెల్లో ఎదురు డబ్బులిచ్చి మరీ ప్రసాద్స్ ఐమాక్స్ లో 'విడుదల' చేయగలిగాము. (ఒక్క షో అయినా. అది కూడా ఫ్రీ టికెట్😆). 

అక్కా, నేను బాగా ఎంజాయ్ చేసే genre కామెడీ కాబట్టి అదే తీద్దామనుకున్నాం. సబ్జెక్టు గురించి ఓవర్ థింక్ చెయ్యద్దు అనుకున్నాం. సరదాగా ఏది వస్తే అదే రాద్దాం అని నియమం పెట్టుకున్నాం. రెండు మూడు వెర్షన్లు రాసుకోవడం లాంటి చాదస్తాలు కూడా పెట్టుకోవద్దనుకున్నాం. అలాగే చేసే ఫ్రీడమ్ దొరికింది మా ఫ్రెండ్ వల్ల. 

2012 లో 'ఫైవ్ విమెన్ అండ్ ఏ బిల్" అనే ఇంగ్లీష్ నాటకం నేను రాసి డైరెక్ట్ చేసాను. ఆ నాటకం తారాగణం నాకు మంచి ఫ్రెండ్స్ అయిపోయారు. ఆ నాటకం లో అందరూ స్త్రీ పాత్రలే. వారినే ఈ సినిమాలో తీసుకున్నాను. (ప్రొఫెషనల్ ఆక్టర్స్ తో చేసేంత కాంటాక్ట్స్ కానీ, బడ్జెట్ గానీ లేకపోవడం ఓ కారణం అయితే, తెలిసిన వారితో అయితే comfortable గా ఉంటుంది అనుకోవడం ఇంకో కారణం). వారు కాక ఇంకొంత మంది పరిచయస్తులు కలిశారు. ఇందులో టీనేజర్ గా చేసిన పిల్లవాడు నా మొదటి షార్ట్ ఫిల్మ్ లో కూడా చేసాడు. వాడిని చూస్తే "మనం ఇంత పెద్దవాళ్ళం అయిపోయామా" అనిపించింది! 

షార్ట్ ఫిలిం లో వారి పాత్రలు కూడా వారి నిజజీవితానికి దగ్గరగా ఉంటాయి. ఎవరి పేర్లు వారివే. అవి మార్చలేదు. మలయాళం మాట్లాడే ఆవిడ మలయాళీ.. తెలుగు అబ్బాయి ని పెళ్ళి చేసుకోవడం కూడా అలాగే సినిమా లోకి తీసుకున్నాం. నాట్యం చేసే ఇద్దరూ నిజంగా నాట్యం నేర్చుకున్నవారే. ఫ్రెంచ్ మాట్లాడే అమ్మాయి కి ఫ్రెంచ్ వచ్చు. పంజాబీ అబ్బాయి పాత్ర నిజజీవితం లో మంచి తెలుగు మాట్లాడతాడు. (ఈ షార్ట్ ఫిల్మ్ అతనికి మొదటి అనుభవం. అతనికి ఈ ఫీల్డ్ ఎంతో నచ్చి మా కెమరామెన్ దగ్గరే ఫిల్మ్ మేకింగ్ నేర్చుకుని  ఆ ఫీల్డ్ లో కొనసాగుతున్నాడు!) ఇలా వాళ్ళ పాత్రల మూలాలు మాత్రం తీస్కొని దాని మీద కథ అల్లుకున్నాం. అందుకే వీరే ఈ పాత్రలు చెయ్యడం కరెక్ట్ అనిపించింది. 

కాస్ట్ కుదిరింది. అందరికీ స్క్రిప్ట్ బట్టీ వచ్చే దాకా రిహార్సల్స్ చేసుకున్నాం. ఇది చాలా కష్టమయ్యేది .. అందరికీ టైం ఓ సారి కుదరడం చాలా కష్టమయ్యేది. కానీ సాధించాం. 

అందరూ ఒకరికొకరు తెలిసుండటం వల్ల, అంతకు ముందు పని చేసిన అనుభవం ఉండటం వల్ల, నటులకి అక్క మీద నా మీద గౌరవం ఉండటం వల్ల మా పని బాగా సులువైంది. మేకప్, హెయిర్ డ్రెస్ చెయ్యడానికి వచ్చిన వాళ్ళు "మేడం, మిగిలిన షూటింగ్స్ లో షాట్స్ మధ్య  ఒకరి మీద ఒకరు చెప్పుకుంటూ ఉంటారు... వీళ్ళందరూ భలే సఖ్యత గా ఉన్నారు మేడం" అనడం మా నిర్ణయం మీద మాకు ధీమానిచ్చింది. 

బడ్జెట్ కారణాల వల్ల తాపీగా షూటింగ్ చెయ్యడం కుదరదు కాబట్టి 48 గంటల పాటు కేవలం 4-5 గంటల విరామం  (నిద్ర కోసం) తప్ప వరసగా షూటింగ్ చేసాం. ఇందులోనే ఓ పాట షూట్ చేసాం! మాకు ఎగ్జిక్యూటివ్ ప్రొడ్యూసర్, మేనేజర్ లాంటివారెవ్వరూ లేరు. డైరెక్షన్ మేమే. క్యాటరింగ్ లాంటివి చూసుకోవడం మేమే. షార్ట్ ఫిలిం లో పిల్లవాడి పంచె అక్కే ఇస్త్రీ చేసింది కూడాను. 

షూటింగ్ లో చాలా సవాళ్లు ... మొదటి షాట్ కి భోరున ఏడుపు మొదలుపెట్టాడు చైల్డ్ ఆర్టిస్ట్. కష్టపడి సవరం పెట్టాక ఆ రోజు పేరెంట్ టీచర్ మీటింగ్ ఉందని గుర్తొచ్చి అది తీసి ఓ రెండు గంటల పాటు పెర్మిషన్ పెట్టి వెళ్ళిపోయింది ఓ పాత్రధారిణి. ఇంకో ఫ్రెండ్ మాకు ఒకటిన్నర రోజు కాల్షీట్ ఇచ్చింది... మర్నాడు వాళ్ళ చెల్లి పెళ్లి. ఇలాంటి చాలా ఇబ్బందుల వల్ల స్క్రిప్ట్ లో సెట్ మీదే కొన్ని మార్పులు కూడా చెయ్యాల్సి వచ్చింది. 

మొత్తానికి షూటింగ్ అయిందనిపించాం. 48 గంటలు నిర్విరామంగా పనిచేసినా అక్కకి, నాకూ అస్సలు అలుపు రాలేదు. ఇష్టమైన పని, చేతొచ్చిన పని చేస్తే అలాగే ఉంటుంది కదా! 

ఈ సినిమా కి నిజంగా మాకు కాస్ట్ కుదిరినట్టే టెక్నిషన్స్ కూడా మంచివారు కుదిరారు. ఎడిటర్ మాకు ముందు నుంచి తెలిసిన వారే. కెమెరామెన్ మాకు మా సీనియర్ ఈ సినిమా కోసం పరిచయం చేశారు. పోస్ట్ ప్రొడక్షన్ మొదలవ్వక ముందు అక్కకి నాకు కొంత సంశయం ఉంది ..  చిన్న సినిమా కదా... ఏదో ముక్కున పట్టి చేసి పడేస్తారేమో అని. కానీ సబ్జెక్టు చూసి ఇంప్రెస్ అయ్యారో, హైదరాబాద్ లో ప్రొఫెషనల్స్ అంత బాగున్నారో కానీ .. పెద్ద సినిమా కి చూపించినంత  శ్రద్ధ మా సినిమాకు కూడా చూపించారు. మేము పెద్ద సినిమాల లాబ్స్ లోనే చేయించాం ఈ సినిమా పోస్ట్ ప్రొడక్షన్. కలర్ కరెక్షన్, సౌండ్, డబ్బింగ్ ... అన్నీ టైం కి చాలా బాగా కుదిరాయి. 

అప్పటికే అక్కా, నేనూ కొన్నేళ్లు గా సినిమా తీయడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాం . ఆ ప్రయత్నాలు ఫలిస్తే ప్రసాద్స్ ఐమాక్స్ లో సినిమా రిలీజ్ అవుతుంది అని ఎదురు చూసేవాళ్ళం. ఈ సినిమా ఇంత మంచి టెక్నీకల్ విలువలతో వచ్చే సరికి "ఎందుకు ఎదురుచూడాలి?" అనిపించి ఓ థియేటర్ బుక్ చేసి ఓ షో వేసాం. అదే ఈ రోజు ఏడేళ్ల క్రితం. 

అలా ఐమాక్స్ లో సినిమా వేయాలంటే డివిడి తీసుకెళ్తే సరిపోదు. దాన్ని ఐమాక్స్ లో ప్లే అయ్యే ఫైల్ గా కన్వర్ట్ చేసుకోవాలి. శబ్దాలయ లో 'స్క్రాబుల్' ఆఫీస్ కి వెళ్లి అది చేయించుకున్నాం. రాత్రి ఒంటిగంట కి రమ్మన్నారు. మేముండేది సికింద్రాబాద్ లో. అమ్మని, నాన్నగారిని తీసుకెళ్లాం జూబిలీహిల్స్ కి. వాళ్ళిచ్చిన డ్రైవ్ ని రాత్రే ఐమాక్స్ లో చెక్ చేసుకోవాలి. అక్కడి నుంచి ఐమాక్స్ కి వెళ్తే థియేటర్ లో కేవలం మేము నలుగురం. సినిమా వేశారు. ఆ సినిమా టైటిల్స్ లో అమ్మ,నాన్నల పెళ్ళి ఫోటోలు ఉంటాయి. అది వాళ్ళకి చెప్పలేదు. surprise గా ఉంచాం. పెద్ద తెర మీద వాళ్ళ ఫోటోలు చూసుకొని ఎంతో ఆనందించారు అమ్మా, నాన్న. మేము వాళ్ళిద్దరికీ ఇవ్వగలిగిన ఆనందాల్లో అదొకటి. 

ఇప్పుడనిపిస్తుంది... మంచి పని చేసాం అలా చేసి అని. డాడ్ పోయారు. మా సినిమా విడుదల  చూడకుండానే. కానీ ఆ షార్ట్ ఫిలిం కొంత వరకైనా ఆ కల నిజం చేసింది. 

ఐమాక్స్ తర్వాత ప్రసాద్ లాబ్స్ లో ఈ సినిమా వేసాం. మరికొంత మంది చూడగలిగేలా. అయితే ఈ స్క్రీనింగ్ కి టిక్కెట్లు పెట్టాం. షార్ట్ ఫిలిం చూడటానికి ఎవరు డబ్బిస్తారు అనే భయం ఉన్నా, ఎక్స్పెరిమెంటల్ గా అలా చేసాం. మాకు తెలిసిన వారే ఎక్కువ వచ్చారు. బాక్స్ ఆఫీస్ రికార్డులు బద్దలవ్వలేదు కానీ ఎంతో కొంత వసూలైంది 😆

ఈ చిన్న సినిమా 'బెస్ట్ కామెడీ' అవార్డును గెల్చుకుంది. అదే ప్రసాద్ లాబ్స్ వేదిక పై ఆ అవార్డును అక్కా, నేనూ తీస్కున్నాము. 

ITSFF (ఇంటెర్నేషనల్  తెలుగు షార్ట్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ లో బెస్ట్ కామెడీ అవార్డు అందుకుంటూ అక్కా,నేను 

ఈ అవార్డు తో సరితూగుతూ ఓ రివ్యూ కూడా వచ్చింది... కేవలం ఫేస్బుక్ పరిచయం తో మా మీద ఎంతో అభిమానం చూపిస్తూ జర్నలిస్ట్ అయిన భరద్వాజ రంగావజ్ఝల గారు మా సినిమా గురించి ఇలా రాశారు. 

ఈ రోజు పొద్దున్నే సౌమ్య నిట్టెల మరియు సుష్మ కలసి తీసిన షార్ట్ ఫిలిం పెళ్లివారమండి చూశాను. సినిమా చూడ్డానికి థియేటర్ దగ్గరకు వెళ్లడం దగ్గర నుంచీ సినిమాయే …. కోలాహలమే. తెరమీద కనిపించే సినిమా పన్నెండు నిమిషాల చిల్లరే కానీ థియేటర్ నుంచీ బయటకు వచ్చాక కూడా ఆలోచింపచేస్తుందీ సినిమా.

పింగళి కె.వి.రెడ్డిలు పాండవులు లేకుండా మాయాబజార్ నడిపినట్టు … పెళ్లికూతురు లేకుండా పెళ్లి చూపుల ఘట్టాన్ని తీయడం దర్శకురాళ్ల ప్రతిభ.

ఈ అమ్మాయిలు ఇంతకు ముందే ఆరోహి పేరుతో ఓ వెబ్ సిరీస్ చేశారు. చేస్తూన్నారు. సినిమా పాటకూ సంగీత సాహిత్య పరమైన విలువుంటుందని ఆ రోజుల్లో రచయిత ఎమ్వీఎల్ విపరీతంగా వాదించేవాడు. ఈ అమ్మాయిలు అలా సినిమా పాటలు పాడుతూ వాటిలోని సంగీతపు సొగసులు, సాహిత్యపు సొబగులు చాలా మామూలు పదాలతో హాయిగా చెప్పేస్తూ ఆ పాటలు పాడేస్తూ … ఆ కార్యక్రమం చూస్తుంటే పాటల తోటలో విహరించినట్టే ఉంటుంది.

ఎక్కడా అనవసరమైన ఆడంబరాలు లేకుండా సాదాసీదాగా హాయిగా ఆహ్లాదంగా సాగిపోతుంది వీళ్ల సాపాసా.

అందుచేతే నేను వాళ్లకి నేను అభిమానిగా మారాను. ఈ అభిమానంతోనే ఆ రోజుల్లో బాపు, విశ్వనాథ్, జంధ్యాల, బాలచందర్, భారతీరాజా, బాలూమహేంద్ర తర్వాత రోజుల్లో మణిరత్నం, శంకర్ ఇలా దర్శకుల పేరు చూసి సినిమాలకు వెళ్లినట్టే … వీళ్ల పెళ్లివారమండీ కి కూడా చాలా ఎర్లీగానే వెళ్లిపోయాను.

అందరూ జీవితం నడిపించినట్టు నడిచేసినవారే. ఎప్పటికి ఏది అనువుగా ఉంటే అది చేసుకుంటూ వెళ్లినవాళ్లే. అయితే ఎక్కడో అంతరాంతరాల్లో ఒక వారసత్వానికి చెందిన వాళ్లమనే ఫీలింగ్ నడుస్తూ ఉంటుంది.

ఒక దళితుడు ఒక బ్రాహ్మణ అమ్మాయిని ప్రేమించడం… ఆ ప్రేమ ఫలించడం … వాళ్లిద్దరూ పెళ్లాడడం అంటే వాళ్లిద్దరూ ధర్మ భ్రష్టులయ్యారని కాదు. వాళ్ల మనసులు కలిసాయంతే … వారు వారి వారసత్వాల్ని వదిలేసుకోవాలనేం లేదు. ఆవిడ వెజిటూరియన్ గానూ ఉండిపోవచ్చు … లేదూ నాన్ వెజ్ గా మారిపోవచ్చు. అది ఆవిడ ఇష్టం.

ఓ తెలుగావిడ అనుకోకుండా ఓ ఫ్రెంచ్ అబ్బాయిని పెళ్లాడేస్తుంది. అలాగే ఓ తమిళమ్మాయిని ఓ తెలుగు కుర్రాడు పెళ్లాడతాడు. అలాగే ఓ ముస్లిం ను పెళ్లాడేస్తుందో హిందూ అమ్మాయి. వీళ్లందరూ ప్రేమించి పెళ్లాడిన వాళ్లే . ఆ మేరకు సంప్రదాయ బందోబస్తుల్ని దాటెళ్లిన వాళ్లే .

కానీ తమ పిల్లల పెళ్లిళ్ల వ్యవహారినికి వచ్చేసరికి కాస్త ట్రెడిషనల్ గా వెళ్తే బాగుంటుందనే ఆలోచన. ఇందుకోసం కొన్ని అబద్దాలు చెప్పడానికి సైతం ట్రైనింగయిపోతారు. వంద అబద్దాలు చెప్పైనా ఓ పెళ్లి చేయమని ఎవరన్నారోగానీ నిజాల పునాదుల మీదే ఇద్దరు మనుషుల సహజీవనం సజావుగా నడుస్తుంది.

అదే విషయాన్ని ఈ దర్శకురాళ్లూ చెప్తారు మనకి.

పెళ్లి చూపులకు వెళ్లేప్పుడు పెళ్లికొడుకు తల్లి కాస్త నెర్వస్ గా ఉంటుంది. బొట్టును పదే పదే చాలా జాగ్రత్తగా దిద్దుకుంటూ ఉంటుంది. అసలెందుకు వచ్చిన గొడవరా … ఇదంతా హాయిగా ప్రేమించి పెళ్లాడేస్తే ఏ గొడవా ఉండదు కదా అంటూంటుంది. ఆ బొట్టు సీన్ సింబాలిక్ గా తీశారు. ఇక ట్రెడిషనల్ గా పెళ్లి చూపులు అనుకున్నాక వీళ్లూ ఓ పెయిడ్ పేరంటాలిని తీసుకొస్తారు.

ఎవరికి వారు తాము చాలా ట్రెడిషనల్ అన్నట్టుగా తాము చాలా బాషాభిమానులమన్నట్టుగా … సంస్కృతి పట్ల మమకారం ఉన్నవాళ్లుగా కనిపించాలనే తాపత్రయం అడ్డగోలుగా ప్రదర్శిస్తారు. ఫైనల్ గా ఎవరి ఐడెంటినీ వాళ్లు చాటేసుకుంటారు. నిజానికి సినిమా ప్రారంభం నుంచీ రెండు కుటుంబాల ఆడవాళ్లూ ఈ అబద్దాల వ్యవహారం పట్ల చాలా నెర్వస్ అవుతూ ఉంటారు.

అలా వీళ్లందరూ నిజమైన తెలుగువారు. నిజంగానే వీళ్లు ట్రెడిషన్ ను ప్రేమించేవాళ్లు. వీళ్లందరూ ప్రేమించి పెళ్లిళ్లు చేసుకున్నా … హాయిగా ఆనందంగా కాపురాలు చేసుకుంటున్నవారే. ఎక్కడో చిన్న గిల్టీ అలా క్యారీ అవుతూంటుంది. ఈ వ్యవహారాన్నంతా పావుగంటలో చెప్పగలగడం దర్శకురాళ్ల టాలెంటు. వీరికి నటీనటులందరూ చాలా బాగా సహకరించారు.

థిల్లానా నృత్యం ఆకట్టుకుంటుంది. చాలా బాగా అభినయించారు కూడా. మదన కదన కుతూహలుడు అంటూ బాలమురళి గాత్రంలో విన్న థిల్లానా వేరొకరి స్వరంలో అయినప్పటికీ బానే ఉంది.

వాస్తవాల్లోకి వచ్చేశాక … ఈ విషయం కొంచెం మన భర్తలకు కన్వే చేద్దామనుకోవడం … ఇక్కడా పెళ్లికూతురు లాగానే ఈ భర్తల పాత్రలనీ డైలాగుకే పరిమితం చేయడం బాగుంది.

ఇలాంటి జోకులు చాలానే ఉన్నాయి. అసలు టైటిల్స్ లోనే మన వివాహ అవస్థకి అనడం …. వీళ్లు మామూలోళ్లు కాదని అర్ధమైపోతుంది.

ఇదే కథను మా రోజుల్లో అయితే మా దాసరి నారాయణరావు రెండున్నర గంటల సినిమా హాయిగా తీసేవారు.

ఓ ప్రాజెక్ట్ చేసినప్పుడు ఎన్నో అసంతృప్తులు ఉంటాయి. ఎన్నో కంప్లైంట్స్ ఉంటాయి. ఇదే సినిమా యూట్యూబ్ లో ఎక్కించి ఇన్నేళ్ళవుతున్నా ఐదంకెల వ్యూస్ ఏమీ లేవు. ఇందులో మేము రాసుకున్న కథ మా బెస్ట్ ఏమీ కాదు. అసలు రాసుకున్న స్క్రిప్ట్ పూర్తిగా తియ్యలేకపోయాం. మేము గౌరవమిచ్చే ఒక సీనియర్ రచయిత కి ఈ సినిమా అస్సలు నచ్చలేదు. (సున్నితంగానే చెప్పారు ఆ విషయం). 

అయినా ఊహించని ఎన్నో గిఫ్ట్స్ ని ఇచ్చింది ఈ సినిమా. ఎడిటింగ్ స్టూడియో నుంచే కాంప్లిమెంట్లు మొదలవడం మాలాంటి బిగినర్స్ కి చాలా ఊతం ఇచ్చింది. అందరూ చూసేది ఓ పావుగంట చిత్రాన్ని. దాని వెనక ఎన్నో చిత్రాలు చూపించింది ఈ ప్రాసెస్ మాకు! 

ఇంతా చెప్పి సినిమా కి లింక్ ఇవ్వకపోతే ఎలా? 

ఇదిగోండి https://www.youtube.com/watch?v=VF5U61ANQ5s&t=1s

ఇంత రాసాను కాబట్టి ఈ సినిమా చూడాలని గానీ, నచ్చాలని గానీ మొహమాటం పెట్టుకోవద్దని నా మనవి. 😊

ఇల్లలికి ఇల్లలికి .. ముగ్గేసి ముగ్గేసి ..

నాకు ఇంటి పని తో చాలా పేచీలున్నాయి. 

ఒకటి ఆ పని కి ఉన్న రిపిటీటివ్ నేచర్. ఒక్క రోజు, ఒక్క సారి చేస్తే సరిపోదు. చేస్తూనే ఉండాలి. చేస్తే మామూలుగా ఉంటుంది కానీ చెయ్యకపోతే కనిపిస్తుంది ఏవిటో. ఇంటి శుభ్రానికి శత్రుత్రయం ... దుమ్ము, చెత్త, మట్టి. అందులో దుమ్ము రక్తబీజుడి జాతికి చెందినదే అనిపిస్తుంది నాకు. టెడ్డీ బేర్, బార్బీ బొమ్మలు ఇష్టంగా కొనుక్కొని ఈ రాక్షసుడికి భయపడే వాటికి ప్లాస్టిక్ కవర్ ముసుగులు వేసేస్తూ ఉంటాం కదా. ఈ దుమ్ము అటక ల మీదా, ఫాన్ల మీద ఓ రకంగా, నేల మీద ఇంకో రకంగా, ఎలక్ట్రానిక్స్ మీద మరో రకంగా ఏర్పడుతూ ఉంటుంది. ఒకదానికి ఉపయోగించిన ఆయుధం ఇంకో దానికి ఉపయోగించలేం. అమెజాన్ లో కి వెళ్తే దోమల మెష్ తుడవడానికి ఓ బ్రష్, కార్పెట్ తుడవడానికి ఇంకోటి ఇలా అమ్ముతాడు. కానీ మనం ఆ ట్రాప్ లో పడకూడదు. మా  నాన్నగారు పాత దిండు గలీబు తో ఫాన్ తుడిచే వారు. ఇవి ఇండియా లో మనకే సాధ్యమైన జుగాడ్ చిట్కాలు. 

కొంతలో కొంత చెత్త ఫర్వాలేదు. ఇంట్లో ఫంక్షన్ లాంటివి పెట్టుకున్నప్పుడే ఎక్కువ వస్తుంది. లేకపోతే మామూలే. ఇంక మట్టి ...  పిల్లలు, మొక్కలు, పెంపుడు జంతువులు ఉన్నప్పుడూ, వానాకాలం లోనూ వస్తుంది అనుకోవచ్చు. ఇవి కాక పొరపాటున కిందపడి పగిలిపోయేవి, పౌడర్ డబ్బాల్లాగా చిమ్మబడేవి, నూనెలాగా రుద్దిరుద్ది కడగాల్సి వచ్చేవి .. ఇలాంటివి బోనస్. చిట్కాలు అవసరం అయ్యే పనులు ఇవి! 

ఈ మూడింటిని దాటితే ప్రత్యక్షమవుతాయి జీవులు... బొద్దింకలు, ఎలకలు, దోమలు, ఈగలు etc. నేను చచ్చిపోతాను.. మిమ్మల్ని కూడా తీసుకు పోతాను అనే సినిమా సైకోల్లాగా ఇవి పోవాలంటే మనక్కూడా ప్రమాదకరమైన కెమికల్స్ వాడాల్సిందే! 

ఇంటికొచ్చిన ప్రతీ సామాను నువ్వు మెయింటైన్ చెయ్యాల్సిన ఇంకో వస్తువే అని తెలియడమే పెద్దరికమ్. ఇది తెలియక వస్తువులు కొనుక్కుంటూ వెళ్లిపోవడం కుర్రతనం. ఈ కుర్రతనమే ఫాబ్రిక్ సోఫా కొనమంటుంది.  శిల్పారామం లో, హోమ్ సెంటర్ లో రకరకాల వస్తువులు కొనమంటుంది. మన దేశానికి సంబంధం లేని వాళ్ళు ఇళ్ళు ఎలా సద్దుకుంటారో చూసి వాళ్ళలాగా ఇల్లు సద్దుకోమంటుంది. వాళ్ళకి దుమ్ము తక్కువేమో.. అన్నీ ఓపెన్ గా ప్రదర్శించుకుంటారు. మన ఇళ్లలో ఒకేఒక షో కేస్ ఉంటుంది. అందులోనే అన్నీ పెట్టుకోవాలి. ఈ మధ్య ఈ రాగి పాత్రలు, ఇత్తడి  బిందెలు,బాయిలర్లు హాల్లో పెట్టుకోవడం ఒక క్రేజ్. కానీ వాటిని అలా మెరిపించాలంటే రెగ్యులర్ గా చింతపండు తో తోముకుంటూ ఉండద్దూ! మళ్ళీ అదో పని!

అభిరుచి ఉండి, ఆసక్తి ఉండి, చేసుకోగలిగిన శక్తీ ఉంటే ఇవన్నీ పనుల్లా అనిపించవు. అలాంటి వారి ఇళ్ళు కూడా భలే చక్కగా చూడముచ్చట గా ఉంటాయి. May God bless them! అలాంటి ఓ ఆంటీ మాకు ఉన్నారు. ఆవిడ ఇల్లు ఎంత శుభ్రంగా ఉంటుందో! మనిళ్ళలో ఓ వాడుక ఉంది చూడండి.. నేల మీద పడ్డ పాలెత్తుకు తాగచ్చు అని ... అలా అన్నమాట. ఇద్దరి ఇళ్ళకి ఒకే అమ్మాయి తడిగుడ్డ పెడుతుంది. కానీ ఆవిడ నేల మెరిసిపోతూ ఉంటుంది. మా నేల మీద తడిగుడ్డ పెట్టిన ఆనవాలు కనిపిస్తాయి. (ఇది ఓ మాప్ యాడ్  లాగా అనిపిస్తోంది కదూ. కానీ కాదు. మేము వాడే మాప్ కూడా ఒకే కంపెనీ.. ఎందుకంటే అది మా హెల్ప్ తనే తెచ్చుకుంటుంది) ఓ రోజు అంటీ ని అడిగితే చెప్పారు ... అమ్మాయి తడిగుడ్డ పెట్టాక ఆవిడ మళ్ళీ పెట్టుకుంటారట! ఇలా శ్రద్ధగా, ఓపిక గా చేసుకున్న ఇళ్ళు చూడగానే తెలుస్తూ ఉంటాయి.  

ఓ వాడుక ఉంది చూసారా ... ఇల్లు చూసి ఇల్లాలిని చూడాలని.. చూడాలి, కానీ జడ్జ్ చెయ్యద్దు. ఇది నా పాయింటు.  ప్రతి కుటుంబానికి ఓ లైఫ్ స్టైల్ ఉంటుంది. అది వారి పరిస్థితులని బట్టీ,  ప్రయారిటీలని బట్టీ ఏర్పడుతుంది. అవి పూర్తిగా తెలుసుకోకుండా కేవలం ఇల్లు శుభ్రంగా లేదని ఒకరిని తక్కువ గా చూడకూడదు కదా. 

ఇన్స్టాగ్రామ్ లో యూరోప్ కి చెందిన ఓ అమ్మాయి కి ఇళ్ళు క్లీన్ చెయ్యడం ఎంత ఇష్టమంటే వారాంతాల్లో వేరే వాళ్ళ ఇళ్ళు శుభ్రం చేసేస్తోంది.  (ఆ అమ్మయి అకౌంట్ లింక్ ఇచ్చాను. పేరుకుపోయిన చెత్త చూడలేని సున్నితమైన సెన్సిబిలిటీ ఉంటే క్లిక్ చెయ్యకండి). వాళ్ళ ఇళ్ళలోకి బలవంతంగా దూరిపోయి కాదు లెండి. మానసిక పరిస్థితి బాలేకో, అంగ వైకల్యం వల్లో తమ ఇల్లు శుభ్రం చేసుకోలేక ఇల్లు చెత్త కుండీ లాగా అయిపోయిన వాళ్ళ ఇళ్ళు మంచి మనసు తో శుభ్రం చేసి పెడుతుంది. ఉచితంగానే. దేనితో ఏది తుడిస్తే ఎలా శుభ్రం అవుతుందో అనే కోర్స్ చేసింది కూడా ఆ అమ్మాయి! (మన దగ్గర హోమ్ సైన్స్ అంటారు... అది ఇలాంటి కోర్సెనా?). వారి దేశాల్లో మరీ పరిస్థితి ఘోరంగా ఉంది అని ఆ అమ్మాయి క్లీన్ చేసే ఇళ్ళు చూస్తే తెలుస్తుంది...  మన దగ్గర మరీ పరిస్థితి అంత దిగజారదు. 

దీనికి నాకు తోచిన ఓ కారణం ... ఇంటి శుభ్రత ని లక్ష్మి దేవి కి ముడిపెట్టేయడం. డబ్బులు మెండుగా ఉండాలంటే రోజూ ఇల్లు తుడుచుకోవాలి, పాచి చేసుకోవాలి, ముగ్గు పెట్టుకోవాలి అనేది మనకి బ్రెయిన్ వాష్ చేసేసారు. సాక్ష్యం కావాలంటే "ఉండమ్మా బొట్టు పెడతా" సినిమా చూడండి.  

సొంత ఇళ్ళ వాళ్ళకి ఇల్లు వారిదే కాబట్టి శ్రద్ధ ఉంటుంది. అద్దె వాళ్ళకి ఇంటి వాళ్ళ భయం ఉంటుంది. ఇవేవీ లేకపోయినా పని చెయ్యడానికి డొమెస్టిక్ హెల్ప్ వ్యవస్థ ఉంది. వాళ్ళకి తోచినట్టు తుడిచి పెట్టేస్తారు.

పశ్చిమం లో మోటివేషన్ గురు లు ఈ మధ్య చెప్తున్నారు .. లేచాక వెంటనే పక్క శుభ్రంగా వేసేసుకోండి.. దాని వల్ల మీ రోజు బాగా గడుస్తుంది అని. ఇది ప్రత్యేకంగా చెపుతున్నారంటే వాళ్ళకి అలవాటు లేదా అనిపించింది నాకు. మన ఇళ్లలో పిల్లల వీపులు బద్దలు కొడతారు కదా పక్కలు తియ్యకపోతే! అది కూడా పొద్దున్నే!  

నిజానికి శుభ్రంగా ఉన్న ఇల్లు చూస్తే మనసు కూడా ప్రశాంతంగా ఉంటుంది. కొంత మంది విషయం లో ఈ మాట కి రివర్స్ కూడా పని చేస్తుంది. మనసు ప్రశాంతంగా అవ్వటానికి ఇల్లు క్లీన్ చేసే అలవాటు చాలా మందికి ఉంది మనలో. కానీ ముందు చెప్పినట్టు మానసిక స్థితి బాగోకపోతే అస్సలు ఇంటిని శుభ్రం చేసుకోలేం. ఆ పని భారంగా అనిపిస్తుంది. విసుగ్గా అనిపిస్తుంది. అలాగే కెరీర్ కొంత ఛాలెంజింగ్ గా ఉన్నప్పుడు కూడా ఇంటి పని కి అస్సలు సమయం కేటాయించలేం. ఈగ ఇల్లలుకుతూ పేరు మర్చిపోయింది అనేది సామెత. ఇల్లలికే పనుల్లో పడితే పేరేంటి .. కెరీర్, వర్క్ గోల్స్ .. ఇవన్నీ మర్చిపోయే ప్రమాదం లేకపోలేదు. 

ఇల్లలకడం అంటే గుర్తొచ్చింది... నేను ముందు చెప్పినట్టు ... ఈ ఇల్లు శుభ్రత విషయం లో బ్రెయిన్వాష్ చిన్నప్పుడే మొదలవుతుంది .. ఇల్లలికి ఇల్లలికి .. ముగ్గేసి ముగ్గేసి .. అని మొదలవుతాయి కదా చిన్న పిల్లల ఆటలు. ఇల్లలకగానే పండగ కాదు అంటారు.. ఈ సామెత కి నాకు మొత్తం వ్యాసం లో ఎక్కడా సందర్భం కుదర్లేదు. ఊరికే పడుంటుంది అని రాస్తున్న అంతే 😄

ఇంటర్నెట్ లో ఇల్లు మైంటైన్ చెయ్యడానికి క్లీనింగ్ షెడ్యూల్స్ ఉంటాయి. రోజూ గదులు తుడుచుకోవటం, వారానికోసారి బాత్రూమ్స్, నెలకోసారి మంచం దులుపుకోవడం, కర్టెన్స్ గట్రా మార్చుకోవటం.. ఇలా. కానీ ఈ షెడ్యూల్ ఇంటింటికీ మారుతుంది కదా. ఇంటి ముందు రోడ్డు వేసినా, కన్స్ట్రక్షన్ పని జరిగినా ఇంట్లోకి బోల్డు దుమ్ము, ధూళి వస్తుంది. అలాగే ఇంట్లో పిల్లలూ, పెంపుడు జంతువులూ ఉంటే ఆ షెడ్యూల్ వేరు! అందుకే అవి పెద్దగా ఉపయోగ పడవు మనకి. అలాగే  వెస్ట్ వాళ్ళు కనిపెట్టిన వాక్యూం క్లీనర్లు, ఇల్లు తుడిచే రోబోలు కూడా మనకి పనిచేయవని నా అభిప్రాయం. 

మన దగ్గర దీపావళి, ఉగాది లాంటి పండగలకి ఇళ్ళు నిగనిగలాడేలా చేసుకుంటాం. మంచు దేశాల్లో స్ప్రింగ్ క్లీనింగ్ అంటారు ... ఓహో ఓహో వసంతమా అంటూ బూజులు దులుపుకుంటారన్నమాట అక్కడి వారు. 

ఇంటర్నెట్ లో అందరం చూసాం ఓ ఫార్వార్డ్ .. జపాన్ లో స్కూల్  పిల్లల కి టాయిలెట్స్ శుభ్రం చేయడం నేర్పిస్తారని. మన దగ్గర ఇది ఎంత పెద్ద వివాదం అవుతుందో నేను చెప్పక్కర్లేదు. గాంధీ సినిమా లో ఓ సీన్ ఉంటుంది... సబర్మతీ ఆశ్రమం లో టాయిలెట్స్ శుభ్రం చేసే పని వారానికి ఒకరు చెయ్యాలి. ఓ సారి కస్తూర్బా గారి వంతు వస్తుంది. ఆవిడ అస్సలు చెయ్యడానికి ఇష్టపడదు. గాంధీ ఆ సమయం లో ఆవిడ మీద కన్నెర్ర చేస్తారు కూడా!   

సంపన్నుల ఇళ్లలో టీపాయ్ ల మీద, బల్లల మీద, గోడల మీద ఉండే ఖరీదైన  గృహాలంకరణ వస్తువులు, ఇండోర్ ప్లాంట్స్ మీద ఆకులకి సైతం దుమ్ములేకుండా చూసినప్పుడు "తాజ్ మహల్ కు రాళ్ళెత్తిన కూలీలు" గుర్తొస్తారు నాకు.  మనం సొంతగా మెయింటైన్ చేసుకోలేని ఇళ్ళు కట్టుకుని ఇంకో జాతి మీద మనం డిపెండ్ అయ్యి .. వారు మన మీద డిపెండ్ అయ్యేలా చేస్కున్నామని  అనిపిస్తుంది ఒక్కోసారి నాకు. కానీ నేను ఈ బ్లాగ్ ప్రశాంతంగా రాయగలుగుతున్నాను అంటే నా ఇల్లు శుభ్రం చేసుకొనే పని నుంచి నేను ఫ్రీ అవ్వడం వల్లే అని కూడా తెలుస్తూ ఉంటుంది. ఈ కాంప్లెక్స్ విషయం గురించి మాట్లాడటానికి నా అనుభవం తక్కువ... ఇంటి మెయింటెనెన్స్ లాగే. 😁

ఇంటి పని అదే పని గా చేసి కొంతమంది మైండ్సెట్ ఇరుకైపోతుందని అని నా అబ్సర్వేషన్.  తమ ఇల్లు తుడుచుకొని రోడ్డు మీద దుమ్ము పడేసే వాళ్ళు ఈ బ్యాచే అనిపిస్తుంది. బతుకంతా ఇంటి శుభ్రత చుట్టే తిరుగుతుంది ఇలాంటి వాళ్ళకి.  దానికి అనువైన నిర్ణయాలే తీసుకుంటూ ఉంటారు కూడా. ఇల్లు పాడవుతుంది అని కుక్కని పెంచుకోకపోవడం, సోషల్ లైఫ్ లేకుండా ఇల్లు అదే పనిగా తుడుచుకుంటూ ఉండటం, ఇంటికొచ్చిన అతిథుల వల్ల ఏదైనా ఒలికినా, మరక పడినా నిర్మొహమాటంగా వాళ్ళ ముందే మొహం మటమట పెట్టుకోవడం, పిల్లల్నయితే తిట్టేయడం... ఇవన్నీ ఈ మైండ్సెట్ వల్ల కలిగే పైత్యాలే.  ఫ్రెండ్స్ సీరియల్ లో మోనికా పాత్ర ఈ బాపతే. 

ఆడవాళ్లు ఇంటిపనులు, ఆఫీసు పనులూ 'బ్యాలెన్స్' చెయ్యలేక చస్తూ ఉంటే 'మగవాళ్ళు చీపురు పట్టుకోకూడదు' అనే మాటలు విన్నా, అసలు ఆ సదరు మగవాళ్ళకి ఇంట్లో చీపురు కట్ట ఎక్కడుందో తెలీదన్నా నాకు వారి మీద ఈర్ష్య, ఆగ్రహం ఒకేసారి వస్తాయి. ఇదే మగవాడికి ఓ షాపు ఉండి ఆ రోజు బాయ్ రాకపోతే చీపురుతో తన కార్యక్షేత్రాన్ని తుడుచుకుంటాడు! ఇప్పుడు పరిస్థితి లో చాలా మార్పు వచ్చింది .. కాదనట్లేదు. కానీ ఇప్పటికీ ఇంటి నిర్వహణ గురించి ఆలోచించాల్సిన అవసరమే లేని ప్రివిలేజ్ లో ఎంతమంది మగవారు ఉన్నారో కదా! 

జీవితాన్ని కాచి వడబోయలేదు కానీ ... గోరువెచ్చ గా సిప్ చేసిన అనుభవం తో నాకు తెలిసిందేంటంటే .. దీపం కిందే చీకటి ఉన్నట్టు ...మనం సుఖం అనుకునే ప్రతి దాని వెనక ఓ నస ఉంటుంది. సౌకర్యం కోసం, సెక్యూరిటీ కోసం మనిషి ఇళ్ళు నిర్మించుకుంటే ఆ వెనకే వస్తుంది ఎడతెగని ఇంటిపని. కనిపించదు కానీ మన దినచర్య లో చాలా భాగం ఇదే ఆక్రమించుకుంటుంది. ఇష్టంగా చేసుకున్న రోజు exercise, టైం పాస్. లేనిరోజు విసుగు, చాకిరీ.  

"పెంపకాలు" (ఈనాడు ఆదివారం లో నా కథ)

మొత్తానికి ఇంకో కథ రాసానండి. ఈనాడు ఆదివారం సంచిక వారు ప్రచురించినందుకు కృతజ్ఞతలు. ఇదిగో, ఇక్కడ షేర్ చేస్తున్నా.  

విశ్వనాథ్ గారికి స్మృత్యంజలి

విశ్వనాథ్ గారి తో నాకు కొన్ని జ్ఞాపకాలు ఉన్నాయి అని చెప్పుకోవడం ఓ అదృష్టం గా భావిస్తున్నాను. 

తెలుగు వారి గా పుట్టి విశ్వనాథ్ గారి గొప్పతనం తెలియకపోవడం అసంభవం. మన ఇళ్లలో పిల్లలకి పరిచయం చేసే తెలుగు సంస్కృతి లో ఆయన సినిమాలు, పాటలు, సన్నివేశాలు  ఎప్పుడో ఓ భాగమైపోయాయి. 

నా పోస్టు గా .. మా .. నీ.. లో విశ్వనాథ్ గారు సృష్టించిన సాగర సంగమం లో 'బాలు' పాత్ర గురించి రాసే అప్పుడు 'మొదటి సారి సాగర సంగమం ఎప్పుడు చూశానో  గుర్తులేదు ... .. మొదటి ఆవకాయ ఎప్పుడు తిన్నానో గుర్తులేనట్లే' అని రాసుకున్నాను. 

విశ్వనాథ్ గారి సినిమా ఆయన పాటల ద్వారా అమ్మ వల్ల పరిచయమయింది.  విశ్వనాథ్ గారు అనగానే కొన్ని శంకరాభరణం .. తదనంతర సినిమాలు ఎక్కువ తలుచుకుంటాం కానీ అంతకు ముందు ఆయన తీసిన సినిమాలు అమ్మ మాకు చెప్పడం వల్ల బాగా తెలుసు. ముఖ్యంగా 'ఉండమ్మా బొట్టు పెడతా' 'చెల్లెలి కాపురం' 'శారద' ... ఇలా. 

ఇంట్లో కర్ణాటక సంగీతం, సాహిత్యం .. ఈ వాతావరణం ఉన్నందువల్ల ఆయన సినిమాలు చిన్నప్పుడు  పరిచయమయ్యాయి. పెద్దయ్యాక నేను సినిమా రంగం ఎంచుకోవడం వల్ల ఇంకొంత అనుబంధం పెరిగింది అని చెప్పవచ్చు. చిన్నప్పుడు నచ్చిన ఆయన సినిమాలు పెద్దయ్యాక అధ్యయనం చేసే అవకాశం కలిగింది. 

ఒకప్పుడు నా  నైజం ఎలా ఉండేదంటే నాకెవరైనా కళాకారులు బాగా నచ్చినా, వారి కళను నేను ఎంత admire చేసినా, వారిని కలవాలని అనుకొనే దాన్ని కాదు. కలిసినా మాట కలిపే దాన్ని కాదు. వారి కళ నాకెందుకు ఇష్టమో వారితో షేర్ చేసుకొనేదాన్ని కాదు. బిడియమో మొహమాటమో తెలీదు. 'వాళ్ళకి చెప్పేవాళ్ళు తక్కువుంటారా' అని కూడా అనిపించేది. కానీ నన్ను వారి కళ ఎలా ప్రభావితం చేసిందో అది నేనే చెప్పగలను అని తర్వాత తెలిసింది. నేను కళాకారిణి అయ్యాక మన కళ నచ్చి genuine గా ఎవరైనా appreciate చేస్తే ఆ మాటల విలువ ఏంటో కూడా తెలిసింది. కొంచెం ఓపెన్ అయ్యాను ఈ  విషయంలో. 

ఓ సినిమా ప్రివ్యూ లో విశ్వనాథ్ గారు నా వెనక సీటే. ఇంటర్వెల్ లో వెళ్లి ఆయన పక్కన కూర్చొని మాట్లాడేసాను. మా ఇంట్లో అనుకునే వాళ్ళం .. అయన పాత్రలు ఎప్పుడూ .. కూర్చొని డైలాగ్ చెప్పరు ... ఏదో ఒక పని చేస్తూ మాట్లాడతారు.. మనం నిజ జీవితం లో మాట్లాడినట్టే. మొక్కలకి నీళ్లు పోస్తూనో, కళ్ళజోడు తుడుచుకుంటూనో, ఏదైనా చాక్లెట్ రాపర్ విప్పి తింటూనో ... ఇలా. అదే ఆయనకి చెప్పాను. సినిమాల్లో దాన్ని 'బిజినెస్' అంటారు. ఓ పాత్ర ఏదో ఒక బిజినెస్ ఇవ్వడం. దాని గురించి మాట్లాడుకున్నాము. 

ఇంట్లో ఇంకో విషయం కూడా అనుకొనే వాళ్ళం .. ఆయనకి సంగీతం వచ్చేమో .. అందుకే ఇంత బాగా అర్ధం చేసుకుంటారు కళాకారులని .. అందుకే అంత మంచి సంగీతం కూడా బయటికి వస్తుంది అని. అదే మాట ఆయన్ని అడిగా. నాకు రాదు కానీ ఇయర్ (చెవి) ఉంది .. నేను సంగీతాన్ని బాగా గ్రహించగలను అన్నారు.  

స్వాతి కిరణం లో మమ్ముట్టి లాంటి క్యారెక్టర్ కళాకారుల జీవితం లో చాలా పరిచయమైన పాత్రే. అన్ని రంగాల్లో లాగే ఇక్కడ అసూయ ఉంటుంది.  కానీ ఆయనకి అలాంటి వ్యక్తి ఎవరైనా తెలుసా అని అడుగుదామనుకున్నా. కుదర్లేదు. 

ఇంతలో ఎవరో బిస్కెట్లు తెచ్చిచ్చారు ఆయనకి టీ తో పాటు. ఆయన 'ఈ బిస్కెట్లలో ఏది బాగుంటుంది' అన్నారు. గ్లూకోజ్ బిస్కెట్లు వద్దు, కుకీ లాంటివి తీస్కోండి అని అవి తీసిచ్చా. ఆయనకి ఇచ్చిన వాటిలో నాకోటి ఇచ్చారు. నేను ఆ కుకీ ని తినకుండా ఫోటో తీస్కొని నా బాగ్ లో పెట్టుకున్నా చాలా రోజులు. (ఆ ఫోటో దొరకలేదు ఏంటో .. హార్డ్ డిస్కులు వెదికినా). నేను అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్ ని అని చెప్తే.. నన్ను పెట్టి సినిమా తియ్యి మరి అన్నారు. బాలు ని మాధవి తిట్టినట్టు నేను ఎంత మాడెస్ట్ అంటే 'ఆ.. నేను ఆయన్ని పెట్టి తియ్యడమేంటి' అని నవ్వుకున్నాను. పిచ్చి దాన్ని. 

నేను బిడియం వదిలి ఇంత మాట్లాడటమే ఎక్కువ. ఇంక పరిచయం ఏర్పరుచుకోవడం ఇవన్నీ తెలీదు. అందుకే ఆ తర్వాత గ్యాప్ వచ్చింది. 

లక్కీ గా మరో సారి జీవితం ఇంకో అవకాశం ఇచ్చింది. ఈ సారి గాయని గా. 

అక్కా, నేను బాపు రమణ గారి స్మృతి సభలో 'సా పా సా' చేసాం . (అంటే ఒక థీమ్ తీస్కొని దాని గురించి మాట్లాడుతూ పాటలు పాడతాం అన్నమాట) అక్కడ మమ్మల్ని విన్న ఒకాయన విశ్వనాథ్ గారి ఇంట్లో ఆయన పుట్టిన రోజు సందర్బంగా మా కచ్చేరి పెట్టించారు. విశ్వనాథ్ గారి ముందు పాడటానికి మేము ఎంచుకున్న థీమ్ 'విశ్వనాథ శ్రీకృష్ణ తత్వం'. ఆయన సినిమాల్లో కృష్ణుడి మీద పాటల్ని ఎంచుకొని 'సా పా సా' చేసాం. అక్కడ సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి గారి లాంటి ఒక గూటి పక్షులు చాలా మంది ఉన్నారు ఆ రోజు. వారి ముందు వారి పాటల గురించి మేము వివరిస్తూ పాడుతుంటే చాలా ఆనందంగా అనిపించింది. 

విశ్వనాథ్ గారి సినిమాలు, వాటిలో సంగీతం మాకు ఎంత విలువైనదో, అది మాకు ఎంత ఇష్టమో ఆయనతో స్వయంగా షేర్ చేసుకున్న మధుర క్షణాలవి. అంత కన్నా ఓ అభిమాని కి ఏం కావాలి? 

మళ్ళీ పిచ్చి 'మాడెస్టీ' వల్ల 'ఆ .. ఆయన ఎంత గొప్ప కళాకారులని వినలేదు .. మనం కూడా ఈ రోజు తర్వాత మళ్ళీ కలుస్తామా ఏంటి' అనుకున్నాం. కానీ ఆ తర్వాత విశ్వనాథ్ గారి గణం లో ఆయన మమ్మల్ని లెక్కపెట్టేసుకున్నారు ఆ రోజు నుంచి!

ఆయన కి 'దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే' ప్రకటించిన రోజు మళ్ళీ ఆయన నుంచి పిలుపు వచ్చింది. ఆరోజు ఖర్మ కాలి మేము ఇంకో చోట కి వెళ్లాల్సిన పరిస్థితి. మళ్ళీ మేము 'ఆ.. ఇంత మంది లో మనని పట్టించుకుంటారా ... ఆయనకి అభినందనలు చెప్పి జారుకోవచ్చు' అని అనుకున్నాం. సబిత గారు (సప్తపది లో హీరోయిన్) అంటూనే  ఉన్నారు .. ఆయన పాడకుండా మమ్మల్ని పంపించరు అని. అదే జరిగింది. అభినందనల వెల్లువ మధ్యే ఎన్నో పాటలు పాడించుకున్నారు. మాకు ఆ పాటల వెనక కథలు చెప్పారు. మేము తొందరగా వెళ్ళాలి అని తెలిసి అలిగారు కూడా! కార్యక్రమం అయ్యాక 'ఇంక మీరు పరిగెత్తండి' అన్నారు. మేము ఆ రెండో చోటకి వెళ్లలేకపోయాం. ఏం నష్టం లేదు అనిపించింది. ఇదే ముఖ్యం అనిపించింది. 

విశ్వనాథ్ గారితో ఇంకో అనుభవం ... ఆయన తో కూర్చొని స్వర్ణ కమలం చూడటం. ఆ రోజు సినిమా స్క్రీనింగ్ అయ్యాక మా ఫామిలీ తో కూర్చొని మా అమ్మ గారిని కూడా పాడమని ఎన్నో పాటలు పాడించుకున్నారు. 

విశ్వనాథ్ గారి వల్లే సీతారామశాస్త్రి గారి ప్రేమ ను కూడా పొందే అవకాశం కలిగింది. ఆయన ఏదో ఇంటర్వ్యూ లో మా ఇద్దరి సిస్టర్స్ గురించి ప్రస్తావించారని విన్నాను. మేము విశ్వనాథ్ గారి ముందు పాడిన మొదటి సారి ఆయనే శాలువాలు కప్పి సత్కరించారు. ఎంత భాగ్యం! 

కోవిడ్ తర్వాత విశ్వనాథ్ గారిని ఇంక కలిసే అవకాశం కలగలేదు. సముద్రం దగ్గర ఎంత సేపు కూర్చున్నా తనివి తీరనట్టే వారిలాంటి కళాకారుల దగ్గర ఎన్ని సార్లు సమయం గడిపినా సరిపోదు. కానీ నాకు ఆయన తో దొరికిన జ్ఞాపకాల విలువ తెలుసు. అందుకే తృప్తి గా ఉంది. 

విశ్వనాథ్ గారు ఎంత గొప్ప దర్శకులో నాకన్నా పెద్దవారు ఇంకా బాగా చెప్పగలరు. కానీ ఆయన నాకేంటో నేనే చెప్పగలను. 

సినిమా కి నేను ఆకర్షితురాలిని అయ్యాను అంటే అది ఆయన సినిమాల వల్లే. సంగీతం, సాహిత్యం, నృత్యం .. వీటిలో పెరిగిన నాకు ..  ఆయన సినిమాలు చాలా బాగా అర్ధమయ్యేవి .. ఆ హాస్యం.. ఆ కథలు.. 

ఓ మంచి సినిమా తన రహస్యాలన్నీ ఒకే సారి విప్పదు అని ఓ కొటేషన్ ఉంది. విశ్వనాథ్ గారి సినిమా అలాంటిదే. వయసు పెరిగే కొద్దీ ఆయన సినిమాల్లో ఇంతకు ముందు చూడని, అర్ధమవ్వని అంశం ఇంకోటేదో కనిపిస్తుంది. ఆయన సినిమాల మీద థీసిస్ రాసేంత మ్యాటర్ ఉంది అక్కడ. 

సినిమా తియ్యాలనుకుంటున్న ఓ వర్ధమాన దర్శకురాలిగా ఆయన దగ్గర్నుంచి నేను నేర్చుకున్నది చాలా ఉంది. నీకు తెలిసిన కథ .. నువ్వు చెప్పాలనుకున్న కథ .. అది మార్కెట్ లో ట్రెండ్ లోనిది కాకపోయినా సరే .. అది తియ్యాలి అనే ధైర్యం ఆయనే ఇచ్చారు. 

వంద కోట్లు వసూల్ చేసిన సినిమా గురించి మహా అయితే ఐదేళ్లు చెప్పుకుంటాం. ఈ లోపు దాని రికార్డ్ ని ఇంకో సినిమా బద్దలు కొట్టేస్తుంది. కానీ విలువలున్న సినిమా ఎంత కాలమైనా నిలబడుతుంది అని అనడానికి ఆయన సినిమానే సాక్ష్యం. ఇప్పటికీ క్లాస్ సినిమా మాస్ హిట్ అయింది అంటే శంకరాభరణం ఒక్కటే ఉదాహరణ ఏంటో. 

ఈ మధ్యే ఓ ఇంగ్లీష్ పదానికి అర్ధం తెలుసుకున్నాను. seminal .. సెమినల్ . సెమినల్ వర్క్ అంటే .. దాని తర్వాత ఎన్నో మార్పులకి కారణమైంది అని అర్ధమట. ఆయన సినిమా కి ఇదే కరెక్ట్ పదం. 

'అడుగడుగున గుడి ఉంది' పాట మా అమ్మగారు సంగీతం పిల్లలకి ఇప్పటికీ నేర్పిస్తారు .. కీర్తనలు, కృతులతో బాటు. ఆయన సినిమా పాటలు సంప్రదాయ కృతి కీర్తనలకు దీటుగా ఉంటాయి మరి! 

ఆయన స్మృతులతో ఓ వీడియో చేసాం. ఆయన ముందు పాడిన 'విశ్వనాథ కృష్ణ తత్వం' కొంత భాగం కూడా ఇందులో చూడచ్చు. 

ప్రభావశీలురైన ఇటువంటి మహనీయులు వెళ్ళిపోయాక .. ఓ శకం ముగిసింది అంటాం. కానీ ఈ శకం ముగియకూడదు. ఆయన చూపించిన విలువల సినిమాలు ఇంకా రావాలి. ఇదే నా ప్రార్ధన. 

నేను పాడిన ఓ ఘజల్

నా బ్లాగు బాంధవులకి నా ఘజళ్ళ ప్రేమ తెలీనది కాదు. 
ఘజల్స్ కి సంబంధించి ఇంతకు ముందు ఓ రెండు మూడు పోస్ట్స్ రాసాను. 

 

నేను రాసిన ఓ ఉర్దూ ఘజల్ , 
ఆజ్ .. కుఛ్ టూటీ ఫూటీ సీ హూ మేఁ , 
అలాగే ఘజల్స్ నుంచి వచ్చిన ఓ తెలుగు సినిమా పాట ని విశ్లేషించిన మూడు పాటల కథ ఇవి తెలిసే ఉంటాయి. 

దూరదర్శన్ లో నా చిన్నప్పుడు పీనాజ్ మసానీ అనే గొప్ప గాయనీమణి పాడిన ఓ ఘజల్ ప్రసారం చేశారు. అప్పట్నుంచి అది నాకు గుర్తుండిపోయింది. పెద్దయ్యాక గూగుల్ లో వెతికితే అప్పుడు గూగుల్ లో కనపడలేదు. కానీ ఓ రెండేళ్ల క్రితం అనుకుంటా ఇంటర్నెట్ లో ఆ ఘజల్ కనిపించింది. 

లూప్ లో కొన్ని గంటలు వింటూ ఉండిపోయాను ఆ ఘజల్. 

యూ ఉన్ కీ బజ్మ్ మే ఖామోషియో నే కామ్ కియా 
సబ్ హీ నే మేరీ మొహబ్బత్ కా ఏతరాం కియా .. 
ఇలా సాగుతుంది ఆ ఘజల్. 

మొన్న ఓ సారి వీలు దొరికినపుడు పాడి రికార్డ్ చేసాను. అదే మా సాపాసా యూట్యూబ్ ఛానెల్ లో అప్లోడ్ చేసాం ఈ రోజు. 
ఆ వీడియో లోనే ఘజల్ అర్ధం కూడా ఉంటుంది. 

ఘజల్ లో నాలుగు చరణాలు ఉంటాయి 
నేను రెండు మాత్రం పాడాను. మొదటిది, ఆఖరిది. 

ఈ ఘజల్ లో నాకు నచ్చిన ఓ అంశం ... ఏ లింగం వారైనా పాడుకోగలగడం. రాతి గుండె ప్రేయసే కాదు రాతి గుండె ప్రేమికుడి బారిన పడిన అమ్మాయిలు కూడా పాడుకోవచ్చు. ఘజల్స్ లో ఇది అరుదు. 

ఇంకో అంశం .. ట్యూన్. పాడటానికి కొంత ఛాలెంజింగ్ గా ఉంటుంది.. మంచి గమకాల తో. మీరు ఒరిజినల్ గూగుల్ చేసి తప్పకుండా వినండి. (Yun Unki Bazm Main  - Penaz Masani) అందులో చరణాల మధ్య సంగీతం కూడా చాలా బాగుంటుంది. 

చదువులలో మర్మమెల్ల ...

చాలా రోజుల నుంచి చదువులు, విద్యా వ్యవస్థ మీద నా ఆలోచనలు, అనుభవం షేర్ చేసుకుందామనుకుంటున్న. 

విద్యా వ్యవస్థ అంటే అందులో సిలబస్, బడి గంటలు, బడి పరిస్థితులు, ఫీజులు, భారత దేశం లో తల్లి దండ్రుల సైకాలజీ, పరీక్షా పద్ధతులు... ఇలా చాలా అంశాలు ఉన్నాయి. కానీ ఈ రోజు నా ఫోకస్ సిలబస్, బోధన లో నాకు నచ్చని పోకడలు ..... వీటి గురించే ఉంటుంది. 

చాలా విషయాల్లో లాగా ఈ సబ్జెక్టు కూడా బ్రిటిషు వాళ్ళు రాక ముందు, వచ్చాక .. ఇలా ఆలోచించాల్సి ఉంటుంది. 

గురుకుల విద్య మన సంప్రదాయం. తర్వాత స్కూళ్ళు మొదలయ్యాయి. అప్పుడొక మంచి, ఇప్పుడొక మంచి. అప్పుడు గురుకులాలు కొన్ని కులాలకు అందుబాటులో లేక పోయేవి. ఇప్పుడు స్కూళ్ళు అందరివీనూ. 

వృత్తి విద్యలు ఉండేవి. కానీ ఇవి కూడా ఆ వృత్తి కి చెందిన సామాజిక వర్గం వారే నేర్చుకుని సాధన చెయ్యాలనే నియమం ఉండేది. 

ఇవి అంతా మన విద్య ఆంగ్లీకరించక ముందు.  

బ్రిటిష్ వాళ్ళకి క్లర్కులే కావాలి కాబట్టి మన విద్యా వ్యవస్థ కూడా అలాగే డిజైన్ చేయబడింది అని తెలిసిన విషయమే. ఆ తర్వాత ఏమీ మార్పు రాలేదా అంటే కొంత వచ్చిందని నాకు అనిపిస్తుంది. 

కానీ విద్యా నాణ్యత గురించి మాట్లాడితే నాకు కొన్ని సందేహాలు, పరిశీలనలు, అభ్యంతరాలు ఉన్నాయి. 

సిలబస్ లో ఉన్న ఓ మంచి విషయం.. అన్ని సబ్జక్ట్స్ ని పిల్లలకి పరిచయం చేయడం. స్కూల్ స్థాయి వరకూ ప్రతి ఒక్క బాలుడూ, బాలికా అన్ని సబ్జెక్టులు చదవాలి అని నియమం పెట్టడం మంచిదే నా అభిప్రాయం లో. అందరూ జోకులు వేస్తారు కదా ... ఆల్జీబ్రా జీవితం లో ఏం ఉపయోగపడుతుంది అని. దాని ఉద్దేశం అది కాదు. ఎదుగుతున్న లేత మెదడు ని అన్ని విధాలా వికసింపచేయడం. ఒక్కొక్క సబ్జెక్ట్ మెదడు లో ఒక్కొక్క భాగాన్ని ప్రేరేపిస్తుంది. అది ఎదిగే బ్రెయిన్స్ కి చాలా అవసరం. తర్వాత ఆ చిన్నారి ఆ సబ్జెక్టు ఎంచుకోకపోయినా సరే, ఆ వయసు లో అన్నీ తెలియడం ఎంతో ముఖ్యం. 

విద్యార్థి కి కొరుకుడుపడని సబ్జక్ట్స్ ఉంటాయని, వాటిని ప్రేమగా అతనికి అలవర్చాలని టీచర్ అనుకుంటే చాలు. ఈ విషయం లో తమ పిల్లల మీద ప్రెషర్ పెట్టకుండా తల్లిదండ్రులు ఉంటే చాలు. (కానీ అలా జరగదు. ఇక్కడే నాకో పెద్ద ప్రాబ్లమ్ ఉంది. దీని గురించి ముందు రాస్తా ). 

అసలు నేనైతే ఏ యేడు కా యేడు సిలబస్ ని బాగా ఎంజాయ్ చేసే దాన్ని. ముఖ్యంగా నాకిష్టమైన సబ్జక్ట్స్ ని. తెలుగు, హిందీ, ఇంగ్లీష్ టెక్స్ట్ బుక్ ఒకే సారి చదివేసే దాన్ని వచ్చిన వెంటనే. ఎంత మంచి కవులు, రచయితలని  పరిచయం చేసిందో సిలబస్! ఏ వయసు కి తగ్గట్టు అలా ఉండేవి కథలు, వ్యాసాలు. 

సైన్స్, సోషల్, మ్యాథ్స్ అస్సలు కొరుకుడుపడేవి కావు. కొంత స్నేహితుల సహాయం తో, అక్కడక్కడా టీచర్ల సహాయం తో నెట్టుకొచ్చాను. మ్యాథ్స్ ని, సైన్స్ ని నాకు ప్రేమ గా చెప్పిన వాళ్ళెవరూ లేరు ... అలా పరిచయం చేసి ఉంటే తెలుగు లో లాగా తొంభై మార్కులు వచ్చేవి అందులో కూడా. (అప్పటికీ టెన్త్ సైన్స్ లో రెండు పేపర్లు కలిపి 85 మార్కులు వచ్చాయి... నేను ఓ ఐదు మార్కుల డయా గ్రామ్ వదిలేశాక కూడా ... ఇది నాకు ఎప్పటికీ అంతు చిక్కని మిస్టరీ!)

నాకు ఇంకో ప్రాబ్లమ్ కూడా ఎదురైంది. సిలబస్ లో ఉన్నది టీచర్లు కూలంకషం గా చెప్పకపోవడం. 

పదో తరగతి బయాలజీ లో రెండు చాఫ్టర్లు ఉండేవి. ఒకటి మెన్స్ట్రు వల్  పీరియడ్స్ గురించి. రెండోది పునరుత్పత్తి గురించి. చక్కగా శాస్త్రీయంగా బొమ్మల తో సహా. అసలు అవి మాకు చెప్పనే లేదు. మాకే కాదు ... నాకు తెలిసిన స్కూళ్లలో ఎవరూ చెప్పినట్టు లేదు. 

ఇంగ్లీష్ లో ఓ కథ లో ఓ అబ్బాయి అమ్మాయి వేషం వేస్కొని ఒకావిడ ఇంటికి వెళ్తే ఆవిడ రెండు నిముషాల్లో చెప్పేస్తుంది వాడు మరువేషం లో ఉన్నాడని. ఎలా అంటే వాడి ఒళ్ళో కి ఆవిడ ఏదో విసిరితే వాడు గబుక్కున రెండు కాళ్ళూ ఎడంగా పెడతాడు. అమ్మాయిలు అలా చెయ్యరు కదా. ఈ సన్నివేశం ఎంత బాగా చెప్పచ్చు పిల్లలకి.. అమ్మాయిల బాడీ లాంగ్వేజ్ ఎందుకు అలా ఉంటుంది అని. ఓ టీచర్ నుంచి హుందాగా ఈ విషయం చెప్తే ఎంత బాగా తెలుసుకుంటారు పిల్లలు? అబ్బే ... అలాంటివేవీ జరగలేదు. అసలు ఇదో పెద్ద చర్చ. ఇలాంటివి చెప్పాలా వద్దా అని. చెప్పాలి. పెద్దవాళ్ళు హుందాగా మర్యాదగా వివరించాలి. లేకపోతే ఆ క్యూరియాసిటీ చెత్త మార్గాల్లో తీర్చుకోవాల్సి వస్తుంది పిల్లలకి. 

మా బడి లో టీచర్లని విమర్సించట్లేదు. వాళ్ళ ట్రైనింగ్ ని, ప్రాక్టీస్ లో కి వచ్చే సరికి సిలబస్ ఎలా డైల్యూట్ అయిపోతోంది ..ఇది చెప్పడం నా ఉద్దేశం. (మన దగ్గర చాలా స్కూల్స్ లో ట్రైన్ అయినా టీచెర్లేమీ ఉండరు కూడా.. ఇదో సమస్య) 

నాకు ఉన్న ఇంకో అతి పెద్ద సమస్య ... పరీక్షలే దిశగా, మార్కులే గోల్ గా సాగే బోధన. 

నాలెడ్జ్ ఓరియెంటెడ్ గా కాక ఎగ్జామ్ ఓరియెంటెడ్ గా సాగే చదువులు. 

ఉదాహరణ కి ఓ చాప్టర్ లో రెండు మార్కుల ప్రశ్నలే వస్తున్నాయి పరీక్షలో అంటే దానికి అంతే విలువ ఇస్తారు. ఒక చాప్టర్ ఎగ్జామ్స్ లో రాదంటే ఇంక మొహమాటానికి కూడా అది టచ్ చేయరు. అందులో విజ్ఞానం ఎంత బాగున్నా సరే. పైన నేను చెప్పిన బయాలజీ లో జరిగింది కూడా అదే. సిలబస్ లో చేర్చారు కానీ పరీక్ష లో ఆ చాప్టర్ నుంచి ఏవీ రావు. 

నేను లెక్చరర్ గా ఓ రెండేళ్ళు పని చేసాను. అంటే ఈ వ్యవస్థ లో నాకు కూడా కొంత అనుభవం ఉంది. ఇదే సమస్య ఓ శిక్షకురాలిగా నాకు ఎదురైంది. 

నా క్లాసు లో ఎనభై మంది ఉండే వారు. కొంత మంది చురుకు గా నేర్చుకొనే వారు. కొంత మంది కి ఒకే విషయం రెండు మూడు సార్లు చెప్పి సాధన చేయించాలి. దొరికే వర్కింగ్ డేస్ లో వాళ్ళు ఆబ్సెంట్ అయ్యే రోజులు తీసేస్తే నిజానికి పిల్లల తో లభించే సమయం తక్కువ. ఉన్న సమయాన్నే సద్వినియోగం చేసుకొనే క్రమం లో ముందు ప్రాముఖ్యం పరీక్ష లో వచ్చే చాఫ్టర్లకే ఇవ్వవలసి వచ్చేది. ఇది కాలేజీ యాజమాన్యం నుంచి వచ్చిన పాలసీ కూడా. కానీ మా సీనియర్ లెక్చరర్ ఒకావిడ నాకు చెప్పారు. మిగిలిన చాఫ్టర్లు వదిలేయద్దు. కొంత టైం తీస్కొని చెప్పు అని. ఆవిడ అలాగే చేసే వారు కూడా. నేను అదే పద్ధతి ఫాలో అయ్యాను. 

ఇవి పరీక్ష లో రావు ...  కానీ విస్మరించాల్సిన పని లేదు . ... జ్ఞాన సముపార్జన ప్రధానంగా నేర్చుకుంటే పరీక్షలకి కూడా ఆటోమాటిక్ గా పనికొచ్చేస్తుంది కానీ పరీక్షల కోసమే ముక్కున పడితే చదువుకున్న అజ్ఞానులం అవుతాం ... అని చెప్పి మరీ ఆ చాఫ్టర్లు చెప్పాను. అది తృప్తినిచ్చింది నాకు. ఓ స్టూడెంట్ గా నాకు జరిగిన లోపం ఓ టీచర్ గా నేను రిపీట్ చేయకపోవడమే నా గెలుపు అనుకుంటాను. (త్రీ ఇడియట్స్ లో ఈ పాయింట్ అందరికీ అర్ధం అయ్యేలా బాగా చెప్పారు కూడా). 

కానీ ఈ  సమస్య ఒక్క కాలేజీ ది కాదు. అసలు మన చదువులే ఉద్యోగాల కోసం కదా. ఒక్కో దశకం లో ఒక్కో ట్రెండు నడుస్తుంది చదువుల్లో. ఒకప్పుడు డాక్టర్ అవ్వాలని పిచ్చి, తర్వాత సివిల్స్.. ఇప్పుడు ఇంజనీర్.. 

అంతే గానీ ఒక విద్యార్థి కి నచ్చిన, ఎంజాయ్ చేసే, టాలెంట్ ఉన్న సబ్జెక్టు ఏది? అందులో ఏ విధంగా ఉన్నత స్థాయి కి వెళ్ళచ్చు (సంపాదించుకుంటూనే) అని ఉండదెందుకు? 

టెన్త్ తర్వాత నాకు భాషలు చదువుకోవాలని చాలా ఆసక్తి ఉండేది. అన్ని సబ్జక్ట్స్ భాషలే ఎందుకు కాకూడదు అనిపించేది. వెతకగా వెతకగా ఓ గవర్నమెంట్ కాలేజీ లో ఓ ఇంటర్మీడియెట్ కోర్స్  కనిపించింది. కోర్స్ పేరు గుర్తు లేదు కానీ.. ఐదు పేపర్లు. అందులో ఓ ఓరియంటల్ లాంగ్వేజ్,  ఇంగ్లీష్, సంస్కృతం, ఓ యురోపియన్ భాష .. ఇలా ఉన్నాయి. ఓరియంటల్ లో ఉర్దూ లాంటివి కూడా ఉన్నాయి. నాకు ఎంత ఆశ పుట్టిందో ఆ కోర్స్ చూసి. కానీ ఆ కోర్స్ కేవలం పేపర్ మీదే ఉంది. ఫాకల్టీ లేరట. ఎందుకంటే అన్నేళ్ళలో ఆ కోర్స్ పైన ఎవరూ ఆసక్తి చూపించలేదు. కారణం ఆ కోర్స్ చేస్తే భవిష్యత్తు ఏంటో తెలియకపోవడమే. నేను చివరికి ఓ జాబ్ ఓరియెంటెడ్ కోర్స్ లోనే జాయిన్ అవ్వాల్సి వచ్చింది. 

ఇంటర్, డిగ్రీ పూర్తి చేసి ఎం.ఏ ఇంగిలీషు లో జాయిన్ అయ్యాక కొంత ఆశ తీరింది. కానీ అప్పుడు కూడా అన్ని భాషాలేమీ కాదు. ఒక్క ఇంగ్లీషే. 

అవును. మనది పేద దేశమే. ఇక్కడ ఉద్యోగమే ముఖ్యం. అందుకే మన విద్యా వ్యవస్థ కూడా అలాగే ఉంది. తెలుసు. కానీ జ్ఞానసముపార్జన ఇష్టమైన వాళ్ళకి కూడా వెసులుబాటు ఉంటే బాగుంటుంది కదా అని.  

నాకు తెలిసిన ఒకమ్మాయి జర్మనీ లో రీసెర్చ్ కోసం వెళ్ళింది. ఆ అమ్మాయి చెప్పింది. ఒక సబ్జెక్టు లో కలిగే కుతూహలాన్ని ఫాలో అవుతూ అదెక్కడికి తీసుకెళ్తే అలా వెళ్తూ ఆ సబ్జెక్టు లో మునిగి తేలడం లో ఉండే ఆనందం అక్కడే అనుభవించాను అని. 

ఆ అమ్మాయి లాగా, నా లాగ ఎందరో ఉన్నారు ఇక్కడ కూడా. వ్యవస్థ లో ఏమీ లేక వేరే దేశాలకి వెళ్లగలిగిన వారు వెళ్తున్నారు, నా లాంటి వాళ్ళు తోచిన మార్గం లో జ్ఞాన పిపాస ని తీర్చుకుంటున్నారు. కానీ ఎప్పటికైనా నాలెడ్జ్ ఫర్ నాలెడ్జ్ సేక్ ... జ్ఞానం కోసమే జ్ఞానం.. ధనం కోసం కాదు.. ఉద్యోగం కోసం కాదు... పరీక్ష కోసం అసలు కాదు ... ఇలాంటి జ్ఞానం పంచుకొనే వాతావరణం కలిగించాలి. అలాంటి చోటు నుంచి పుట్టిన జ్ఞానం మళ్ళీ సమాజానికే పనికొస్తుంది. 

ట్రెండు చూసి కోర్సు లో చేరకుండా మనసు కి నచ్చిన కోర్సు చేసి సంపాదించుకొనే వ్యక్తి తన ఉద్యోగం ఎంత ఆనందంగా చేస్తాడు/చేస్తుంది? హమ్మయ్య ఫ్రైడే వచ్చింది.. అబ్బా మండే వచ్చిందా ... ఇలాంటి మాటలు వినపడవు. ఇదే ఆరోగ్యకరమైన సమాజం. కానీ ఇది చెప్తే మరీ ఐడియలిస్టిక్ గా మాట్లాడుతున్నామని అంటారు. 

సిలబస్ లో నాకు నచ్చని ఇంకో అంశం .. ప్రాక్టికల్ విషయాలని చేర్చకపోవడం. పదో తరగతి ఇంగ్లీష్ మీడియం లో పాసైన విద్యార్థికి బ్యాంకు అకౌంట్ గురించి ఏమీ తెలియదు.  ఓటు హక్కు వచ్చేసిన డిగ్రీ విద్యార్థిని కి ఓటింగ్ వ్యవస్థ గురించి ఏమీ తెలియదు (కాలేజీ లో కి పాలిటిక్స్ వచ్చేసినా అవసరమైన విజ్ఞానం ఉండదు). డిగ్రీ పాసయిన పిల్లలకి జాబ్ఇంటర్వ్యూ ఎలా ఎదుర్కోవాలో తెలియదు. ఇది బాధేస్తుంది. సమాజం లో మనడానికి స్కూళ్ళు, కాలేజీలు పిల్లల్ని తయారు చేయవు ఏంటో. చదువుకున్న అజ్ఞానులని తయారుచేస్తున్నామా అనిపిస్తుంది. 

ఇంక ఆర్ట్స్ ని అయితే అస్సలు పరిచయం చెయ్యరు. మన కళలు ఏంటో... భారత నాట్యానికి, కూచిపూడి కి తేడా ఏంటి... ఓ సంగీత కచేరి ఎలా వినాలి ... పెయింటింగ్స్ ని ఎలా అర్ధం చేసుకోవాలి... పుస్తకాలు చదవటం ఎలా అలవర్చుకోవాలి... ఆర్టిస్ట్ గా కెరీర్ ఎంచుకుంటే లాభనష్టాలు, పాజిబిలిటీస్ ఏంటి ... ఇవేవీ చెప్పరు అసలు. 

'జనాలు చూస్తున్నారని ఐటమ్ నంబర్స్ పెడుతున్నాము' అనే సినిమా వాళ్ళ లాగా విద్యా వ్యవస్థ కూడా తల్లిదండ్రుల పోకడల మీదే బ్లేమ్ వేసేస్తుంది. ఇది ఇంక చెట్టు ముందా విత్తు ముందా అనే సమస్య లాగా తయారవుతుంది.  

థర్డ్ వరల్డ్ దేశం అయిన మనం గబుక్కున ఫిన్లాండ్, జర్మనీ లాంటి దేశాలతో పోల్చుకోలేం కూడా ఈ విషయం లో. అవును... వాళ్ళు డబ్బున్న దేశాలు.. జనాలు తక్కువ మంది ఉన్న దేశాలు. వాళ్ళకి అలా నడుస్తుంది. 

ఇక్కడ కూడా కొన్ని ఖరీదైన స్కూల్స్ బాగున్నాయి. పుస్తకాలు చదవటం, ప్రాక్టికల్ గా అన్నీ చూపించడం ఇవన్నీ చేస్తున్నారు. కానీ ఇక్కడ కూడా లోకల్ భాష, విజ్ఞానం, సంస్కృతి  ... వీటికి ఎక్కువ ప్రాముఖ్యత ఉండదు. 

కడుపు నిండా తిండి తరవాత కడుపు నిండా విద్య అందరి హక్కు. పళ్లెం నిండా  లోక రీతులు, జ్ఞానం, విజ్ఞానము, రకరకాల భారతీయ సంస్కృతులు, కళలు, గణితం, రకరకాల శాస్త్రాలు, దైనందిన జీవనానికి ఉపయోగపడే విద్యలు, కామన్ సెన్స్, డబ్బు ని ఎలా హ్యాండిల్ చెయ్యాలి, ఆటలు, స్మార్ట్ ఫోన్, టివి ల ని డిసిప్లిన్ గా వాడటం, బాత్రూం ఎలా వాడటం (ట్రస్ట్ మీ ... అస్సలు మన పిల్లలకి తెలీని విద్య ఇది)  .. ఇవన్నీ ఉంటేనే కదా అది సమతుల విద్య అవుతుంది. 

ఈ రోజు కాకపోతే రేపు  ఇలాంటి సమతుల విద్య అందరికీ అందుతుంది అని ఆశిస్తున్నాను. 

ట్రిబ్యూట్ టు అవర్ డాడ్

డిసెంబర్ పదిహేనో తారీఖున మా నాన్న గారు వెళ్లిపోయారు. 

గత కొన్ని మాసాలుగా అస్వస్థులుగా ఉన్నారు. 

ఇక్కడి నా కమ్యూనిటీ కి ఈ విషయం షేర్ చేస్కోవాలనిపించి రాస్తున్నాను. 

మా నాన్న గారికి ఓ చిన్న ట్రిబ్యూట్ ని మా 'సా పా సా' ఛానెల్ లో అప్లోడ్ చేసాం. అదే ఇక్కడ కూడా పోస్టు చేస్తున్నాను. 

మా నాన్న గారి కి మెలోడ్రామా అస్సలు ఇష్టం ఉండదు... ఉండేది కాదు (నాన్న గారి విషయం లో past tense వాడటం ఇప్పుడిప్పుడే అలవాటవుతోంది). ఎంత పెద్ద కష్టమైనా మూవ్ ఆన్ అయిపోవడమే కరెక్ట్ అనేవారు. ఆ స్ఫూర్తి తోనే మళ్ళీ రొటీన్ లో పడటానికి ప్రయత్నిస్తున్నాం మేము. 

నా ప్రతి బ్లాగ్ పోస్టు చదివేవారు డాడ్. 

కవి హృదయం  పోస్టు లో రెండు తలల దూడ కవిత కి ఆయన వాట్సాప్ లో నాకు కామెంట్ పంపించారు. ఆ దూడని బతికుండగా చూడలేని లోకం museum లో పెడితే మాత్రం చూడటానికి వెళ్తుంది మరి ... అని అన్నారు. నాకు నిజమే కదా అనిపించింది. 

ఆఖరి పోస్టు ఆయన పోయిన రోజు రాసాను  .. కొన్ని గంటల ముందు. అదొక్కటే చదవలేకపోయారు. 

వచ్చే పోస్టు త్వరలో రాస్తాను. నార్మల్సి కి మళ్ళీ వచ్చినట్టు అనిపిస్తుంది అప్పుడు.