విత్ బెస్ట్ కాంప్లిమెంట్స్.....

కాంప్లిమెంట్లు. ఈ టాపిక్ మీద నాకు చాలా అభిప్రాయాలు ఉన్నాయి. అవి ఇక్కడ ఒలకబోస్తున్నా ఈ రోజు. 

ముందు తెలుసుకోవాల్సింది ఏంటంటే కాంప్లిమెంట్ లా కనిపించేవన్నీ కాంప్లిమెంట్స్ కావు. 

ఇంగ్లీష్ లో compliment .... complement ఒకలాగే ఉంటాయి. ఒకే అక్షరం తేడా. ప్రశంస అనే అర్ధం వచ్చేది compliment. రెండో దానికి అర్ధం వేరు. Her dancing complemented his singing. ఆమె నాట్యానికి, అతని గానానికి జోడీ కుదిరింది. ఇలాంటి అర్ధం లో వాడతారు. కానీ స్పెల్లింగ్ రాసేటప్పుడు ఒక దాని బదులు ఇంకోటి రాసేస్తూ ఉంటారు. stationery ..stationary లాగా. 

ఆ రెండు పదాలకీ ఎంత తేడా ఉందో ... నిజం ప్రశంసలకి, ప్రశంస లా విన్పించే వాటికీ అంత తేడా ఉంది. 

"ఎంత సన్నబడ్డావు తెలుసా! ఒకప్పుడు ఎంత లావుగా అసహ్యంగా ఉండేదానివి! పెద్ద పొట్ట, టైర్లు... చేతులు కూడా ఇంత లావుగా ఉండేవి కదూ!" ఇది కాంప్లిమెంట్ కాదు. 

"నువ్వు కాఫీ చాలా బాగా చేస్తావు .. ఏదీ ఓ కప్పు ఇచ్చుకో" ఇది కూడా కాంప్లిమెంట్ కాదు. 

"వీళ్ళు ఇప్పుడు ఇలా ఉన్నారు కానీ ఒకప్పుడు వీళ్ళ ఇల్లు, బట్టలు ఎలా ఉండేవో తెలుసా?" అన్నారోసారి ఎవరో. అదేంటండి అలా అంటున్నారు అంటే "మీరు బాగా పైకొచ్చారు అని కాంప్లిమెంట్ ఇస్తున్నా" అన్నారు. "నీకు మంచి తెలివితేటలు వచ్చాయి మీ(కులం/మతం/లింగం/ప్రాంతం/కుటుంబం) లో ఇలా అరుదు కదా" ఇవి కాంప్లిమెంట్ లు కావు ... చులకన భావం నుంచి, వివక్ష నుంచి వచ్చినవి. 

అసలైన ప్రశంస గుర్తింపు నుంచి వస్తుంది. మొదటి ఉదాహరణ లో సన్నబడటం లో ఉన్న కష్టాన్ని, డిసిప్లిన్ ని గుర్తించినప్పుడు, రెండో దాంట్లో స్వప్రయోజనానికి కాకుండా ప్రశంసించినప్పుడు, మూడో సందర్భం లో పైకొచ్చిన వ్యక్తి సంకల్పబలాన్ని గుర్తించినప్పుడు అవి కాంప్లిమెంట్స్ అవుతాయి. 

మంచి ప్రశంస మనసుకి చల్లగా తాకాలి.  అంతే గానీ "వీడిప్పుడు ఎందుకు పొగుడుతున్నాడు?" అనో "ఇది అసలు కాంప్లిమెంటా కాదా" అనో అనిపించకూడదు. 

ఒక్కో సారి ప్రశంస మాటల్లో ప్రకటించబడదు ... ఇది బెస్ట్ కాంప్లిమెంట్ అనిపిస్తుంది. ఓ కనుబొమ్మ ఎగరేయడం .... వండింది తిని కళ్ళు మూసుకొని ఆస్వాదించడం .... ఇలా మాటల్లో వర్ణించలేని ఎన్నో నాన్ వెర్బల్ ప్రశంసలు ఉంటాయి. 

ప్రశంసలకి ఇది స్వర్ణ యుగం నిజానికి. సోషల్ మీడియా వల్ల. ఇల్లు నీట్ గా సద్దుకొని ఫోటో పెట్టినా, మంచి చీర కట్టుకున్నా (చీర కట్టు బాగా కుదిరినా), పాడినా, డాన్స్ చేసినా మంచి ప్రశంసలు అందుకొనే ప్లాట్ఫారం సోషల్ మీడియా. 

ఓ సినిమా లో కోట శ్రీనివాస్ రావు గారు బ్రహ్మానందం గారు ఓ మంచి కాంప్లిమెంట్ ఇస్తే ఒక్కొక్కరినీ పిలిచి వాళ్ళకి కూడా తెలిసేలా పొగిడించుకుంటారు చూడండి ... సేమ్ మాటర్ .... ఆ అవసరం సోషల్ మీడియా తీసేసింది. చక్కగా ఉన్న కాంప్లిమెంట్లన్నీ అందరికీ తెలిసేలా, ఎప్పటికీ నిలిచిపోయేలా ఉంటాయి. ట్రోలింగ్/నెగిటివ్ కామెంట్లు ఉన్నా అవి డిలీట్ చేసుకొనే/ బ్లాక్ చేసుకొనే సౌకర్యం ఉండనే ఉంది కదా!

ఈ జన్మ లో దేవుడు నన్ను కొన్ని మంచి ప్రశంసలు తీసుకొనే స్థానం లో కూర్చోబెట్టాడు. దానికి ఎప్పటికీ నేను కృతజ్ఞురాలిగానే ఉంటాను. ఏదో ఒక రోజు ... ముఖ్యంగా కళాకారుల జీవితం లో .. ఏదో అప్సెట్ గా ఉన్నరోజో, మూడ్ ఆఫ్ లో ఉన్న రోజో బ్లాగ్ మీదో ... వీడియోల మీదో ఏదో మంచి కామెంట్ కనిపించినప్పుడు ఆ రోజు రోజంతా ఉత్సాహంగా గడుస్తుంది! 

కానీ ఆ ప్రశంసలు ప్రత్యక్షంగా తీస్కోడం లో నాకు కొంచెం మొహమాటం. ఇప్పుడు నయం. ఒకప్పుడు నాకెవరైనా కాంప్లిమెంట్ ఇస్తే అదేదో టెన్నిస్ బాల్ లాగా ఎదురు ప్రశంస ఇస్తే కానీ ఊరుకునే దాన్ని కాదు. ఇది చాలా ఎబ్బెట్టు గా ఉంటుంది ... హ్యాపీ బర్త్డే అంటే సేమ్ టు యు అన్నట్టుగా. 

ఒక్కోసారైతే అసలు కాంప్లిమెంట్ ని స్వీకరించడానికి ఒప్పుకొనేదాన్ని కాదు! ఒక సారి త్యాగరాజ ఆరాధన లో పాడాను. చాలా మంది గొప్పవాళ్ళు పాల్గొన్నారు ఆ ఆరాధన లో. ఒక వాద్యకారులు వచ్చి "బాగా పాడారమ్మా" అంటే "మీరేదో వాత్సల్యం తో అంటున్నారు" అన్నా నేను! ఆయన వేరే వాళ్ళ ముందు నా గురించి చెప్తూ "ఆ అమ్మాయి ఒప్పుకోదు కానీ బాగా పాడింది" అని నవ్వారు. 

అపజయానికే కాదు విజయానికి మెంటల్ గా ప్రిపేర్ అవ్వాలి అని మొన్న ఎక్కడో చదివాను. ఓ మంచి గమకం పాడితే "భలే!" అని ఎవరో అనేసరికి ఓ నిముషం బ్లాంక్ అయిపోయా చిన్నప్పుడు. అనుభవం మీద ఇలాంటి కొన్ని విషయాలు తెలిశాయనుకోండి.  

ఇంకో పాత అలవాటు ఏంటంటే ఎవరైనా కాంప్లిమెంట్ ఇస్తే వాళ్ళ మాట పూర్తవకుండా థాంక్ యూ చెప్పడం. వాళ్ళు ఓ పేరాగ్రాఫ్ ప్రశంస తో రెడీ గా ఉంటే నేను మొదటి మాట కే థాంక్ యూ అనేయటం ... వాళ్ళు కూడా మొహమాటస్థులే అయితే ఆ ప్రశంస అక్కడ తుంచివేయబడటం. కాదు .. వాళ్ళు అలాగే కొనసాగిస్తూ ఉంటే నేను లైన్ లైన్ కీ థాంక్ యూ చెప్పడం. (అలాగే ఏం మాట్లాడకుండా వింటూ ఉంటే పొగరు అనుకుంటారేమో అని భయంతో). ఇప్పుడు కొంచెం కాంప్లిమెంట్ హుందా గా రిసీవ్ చేస్కోవడం అలవాటు చేసుకుంటున్నాను. 

ప్రొఫెషనల్ జీవితం లో ఇంకో విషయం కూడా అనుభవం మీద తెలుసుకున్నాను. ఒక్కో సారి సీనియర్ల నుంచి చేతల ద్వారా వచ్చే ప్రశంసే ముఖ్యం. అంటే మన పని నచ్చితే కాంట్రాక్టు కొనసాగించడమే ప్రశంస. అంతే గానే నోటితో పొగిడేసి పని దగ్గరకి వచ్చేసరికి ఇంకొకరిని ప్రిఫర్ చేస్తే అది ప్రశంస కాదని. 

పెద్దయ్యాక తెలిసే విలువైన పాఠాల్లో ఇంకోటి... ప్రశంసలు లభించకపోయినా నువ్వు చెయ్యాల్సిన పని చేస్తూనే ఉండాలి అని. అవి పాయసం లో అప్పుడప్పుడూ వచ్చే జీడిపప్పు లాంటివి అంతే అని. 

కాంప్లిమెంట్ ల లో కాంప్లి 'మంట' అనిపించేవి రోడ్ సైడ్ పోరంబోకుల కామెంట్లు. వాళ్ళు వేసే విజిల్స్ కానీ, వెకిలి సౌండ్స్ కానీ, పొగడ్తలు కానీ అస్సలు పాజిటివ్ గా అనిపించవు. నువ్వు బాగున్నావు కాబట్టే వాళ్ళు అలా చేస్తున్నారు అంటే ఒళ్ళు మండుతుంది. అప్పుడే అనిపిస్తుంది కాంప్లిమెంట్ ఇచ్చే వాడికి అర్హత ఉండాలి.. సమయం, సందర్భం కూడా ఉండాలి అని. 

కమర్షియల్ సినిమా వాళ్ళు "అమ్మాయిలకి కూడా ఇలాంటివి ఇష్టమే" అని పాటల్లో, డైలాగుల్లో చెప్పేస్తూ ఉంటారు. ఆరోగ్యకరమైన విధమేంటో ఇరువర్గాలకీ తెలీకపోవడం వల్ల, ఈ కామెంట్లు చాలా నార్మల్ అనే అపనమ్మకం వల్ల ఇలా అంటారు. ప్రశంసలు ఎవరికైనా ఇష్టమే. రోడ్డు మీద కనిపించిన అమ్మాయి/ అబ్బాయి  బట్టలో,జుట్టో ఏదైనా నచ్చిందనుకుంటే హుందాగా ఎందుకు ప్రకటించకూడదు. అది వాళ్ళకి ఎప్పటికీ గుర్తుండిపోతుంది కూడానూ! 

అమ్మాయిలకి ఎలా కాంప్లిమెంట్ ఇవ్వాలి అనే విషయం మీద ఓ పుస్తకం రాయచ్చు. కానీ అది ఎవరు చదవాలో వాళ్ళు చదవరేమో అని డౌట్. పుస్తకం చదివే సంస్కారం ఉంటే అది అమ్మాయిల పట్ల ప్రవర్తన లో సున్నితత్వాన్ని కూడా తీసుకొస్తుంది కదా. (దానికీ దీనికీ సంబంధం లేదంటారా?)

కొంత మంది కాంప్లిమెంట్లని భలే వాడుకుంటారు. సంభాషణ ని కాంప్లిమెంట్ తో ఓపెన్ చేస్తారు. అవతలి వ్యక్తి దాన్ని స్వీకరించగానే వీళ్ళ అసలు అజెండా మొదలవుతుంది. దానికి, ఓపెనింగ్ లో చేసిన ప్రశంస కి సంబంధం ఉండదు. అలాగే ఇంకో కేటగిరి ... అతి గా పొగిడే వారు. ముత్యాల ముగ్గు లో, మాయాబజార్ లో చూపించిన భజన బ్యాచ్. వీళ్ళ వల్లే ఒక్కో సారి అసలు ప్రశంసలంటేనే భయం వేసేస్తుంది. పొగడ్త వేరు ప్రశంస వేరనుకోండి. 

మన సమాజం లో ప్రశంసలు అంత ఫ్రీ గా  ఫ్లో అవ్వవు.  మంచి ఉంటే వెనక మాట్లాడు అనే సమాజం మనది. ఇది కూడా ఓ రకంగా మంచిదే. అలాగే చిన్నవాళ్ళని పొగడకూడదు ... ఆయుక్షీణం అని ... దిష్టి అని .. ఇలాంటి నమ్మకాలు కూడా ఉన్నాయి. తల్లి, గురువు, తండ్రి అయితే అసలు పొగడకూడదు అంటారు. కానీ నా అనుభవం లో సరైన సమయం లో సరైన మోతాదు లో చేసే ప్రశంస పిల్లలకి టానిక్కే. 

తెలుగు/సంస్కృతం అంతగా రాని పిల్లలకి సంగీతం నేర్పించే అప్పుడు వాళ్ళు పెద్ద పదాలు పలికినప్పుడు "భలే పలుకుతున్నావే" అంటే వాళ్ళ మొహాలు వెలిగిపోవడం చూసా నేను. ఆ ప్రశంస కోసం వాళ్ళు కష్టపడి పెద్ద పెద్ద స్తోత్రాలు ఇష్టంగా సులువుగా నేర్చుకోవడం నా అనుభవం లో చూసాను. 

మన దగ్గర సంబంధాల్లో కూడా ప్రశంసలు చాలా ముఖ్యం. ముందే చెప్పినట్టు ప్రశంస లో ఉన్న గుర్తింపు సంతోషాన్నిస్తుంది. Mrs. Doubtfire సినిమా లో ఓ సీన్ ఉంటుంది. (ఆ సినిమా నుంచి inspire అయి తీసిన 'భామనే సత్యభామనే' సినిమా లో ఈ సీన్ ఉండదు.) ఆడ వేషం మార్చుకొని భర్త తన ఇంట్లోనే పనికి చేరతాడు. మీ వంటిల్లు భలే నీట్ గా పెట్టుకున్నారు అని ప్రశంసిస్తాడు. అప్పుడు ఆవిడ "థాంక్స్. నా భర్త ఇదెప్పుడూ గుర్తించలేదు" అని బాధపడుతుంది. మారువేషం లో ఉన్న భర్త ఇది విని తను కూడా బాధపడతాడు. చాలా మంచి సన్నివేశం ఇది. 

శుభలేఖ ల్లో విత్ బెస్ట్ కాంప్లిమెంట్స్.....అని రాస్తారు చూడండి.... అక్కడ తో ఆగిపోకుండా సందర్భం వచ్చినప్పుడు మంచి ప్రశంసలు అందరూ ఇచ్చి పుచ్చుకోవాలని ఆశిస్తూ.... ఐడియలిస్టు నైన నేను సెలవు తీసుకుంటున్నాను.