సప్తపది

ఇంటర్నెట్ లో చూసిన ఓ పోస్ట్ కి నా లో కదిలిన ఆలోచనలే ఈ పోస్టు… ఆ పోస్టు లో ఇలా రాసుంది

"Before you get married... discuss bills, parenting styles, credit, debt, religion, how to deal with family, what beliefs will be instilled in your children, childhood traumas, sexual expectations, partner expectations, financial expectations, family health history, mental health history, bucket list, dream home, careers and education, political views and whatever else comes to mind. Love alone is not enough"

పెళ్ళవ్వక ముందు 'అన్నీ' మాట్లాడుకోవాలి అంటారు కానీ ఇంత స్పష్టంగా ఆ 'అన్నీ' ఏంటో ఎవరూ చెప్పలేదు కదా. 

కొన్నేళ్ల క్రితం అసలు ఈ ఆలోచనే సాధ్యం కాదు. కట్నాలు/కన్యా శుల్కాలూ, ఆస్తి కాపాడుకోవడానికి చేసే మేనరికాలు, మగవాడి జీవితానికి ఓ సపోర్టింగ్ క్యారెక్టర్ ని అతికించి 'పెళ్ళి' అని పేరు పెట్టే సంప్రదాయాల మధ్య ఈ ప్రశ్నలు అడిగే చోటెక్కడిది? ‘వంద అబద్ధాలు ఆడైనా పెళ్ళి చేసెయ్యాలి’ అనే వాడుక ఉన్న సంస్కృతి లో ఇంత నిజాయితీ గా మాట్లాడుకోడానికి అవకాశం ఎక్కడ? అప్పుడు పెళ్ళి నుంచి బైటికి రావటం సులభం కాదు కదా... ఊహాతీతం. అందుకే ఇలాంటి వాడుకలు వచ్చాయి అనుకుంటాను. ఈ వంద అబద్ధాల బారిన పడి పెళ్ళి తర్వాత ఎంత మంది మనసు చంపుకొని రాజీ పడిపోలేదూ?

ఇప్పుడు వివాహ వ్యవస్థ అలా లేదు. చాలా పోరాటాల తర్వాత వివాహం ముఖ్యోద్దేశం లో భారీ మార్పులు వచ్చాయి. చదువుకుని సంపాదించుకొనే అమ్మాయి/అబ్బాయి కి కేవలం జీవితం లో తోడు కోసం, ఓ కుటుంబం ఏర్పడటం కోసమే పెళ్ళి అవసరం ఇప్పుడు. మగవారికి పని మనిషి/వంట మనిషి స్థానం లో, ఆడవారికి ఏ టీ ఎమ్ గా మగవారు ఇప్పుడు అవసరం లేదు. గత కొన్ని సంవత్సరాలు గా వివాహ వ్యవస్థ లో వచ్చిన మంచి సంస్కరణ ఇది.

ఈ తరుణం లో ఇప్పుడు వివాహానికి సిద్ధపడుతున్న ఆడవారికి మగవారికి ఎంతో గైడెన్స్ అవసరం. ఎందుకంటే ఇప్పటి వరకూ ఉన్న అనుభవాలూ, ఇన్ఫర్మేషన్ పాతబడిపోయాయి. ఇప్పుడు అమ్మాయిని కానీ అబ్బాయి ని కానీ 'ఓర్పు వహించు' అనలేం. 'కాంప్రమైజ్' అనే మాట వింటేనే చిర్రెత్తుకొచ్చేస్తుంది ఈ తరానికి .. తమ తల్లిదండ్రుల ని, చుట్టుపక్కల దాంపత్య జీవితాలని దగ్గరగా చూస్తూ పెరిగిన వీళ్ళకి  ఓ అభిప్రాయం ఏర్పడిపోయింది. తమ ముందు తరాల వారు పడిన బాధ ఇంక మేము పడం అని. 

అయితే ఇక్కడ ఆశ్చర్యం ఏంటంటే.. ఇన్ని సమస్యలున్నా మన వివాహ వ్యవస్థ ఇంకా నిలబడి ఉంది. దానికి కొన్ని కారణాలు ఉన్నాయి.

దీని గురించి 'ప్రియమైన ఆవార్ గీ' https://udayini.com/2025/05/15/priyamaina-avargi/లో నేను ఇలా రాసాను

"ప్రేమ లోని మృగత్వాన్ని మచ్చిక చేసుకొని తమ అధీనం లో కి తెచ్చుకోవడమే పెళ్ళి అనే పద్ధతి కి నాంది ఏమో? అలాగే వదిలేస్తే ప్రేమ ఓ అడవి జంతువు. వావివరసలు, సమయాసమయాలూ, హద్దులూ ఏవీ తెలీని ఓ విశృంఖల శక్తి. దాని మెడకో బరువు, ముక్కుకో తాడూ వేసి ఓ జత ని వెదికి … ఇద్దరూ ఏదైనా పనికొచ్చేది చెయ్యండని సంసారవ్యవసాయం లో కి దింపారేమో పెద్దవాళ్ళు. ఇదిగో … వీడ్ని ప్రేమించచ్చు. వీడు నీ కుటుంబానికి కూడా నచ్చాడు. వీడి తో నువ్వు ఏ హద్దూ పెట్టుకోక్కర్లేదు. వీడి తో నీ ప్రేమ కి ఓ గమ్యం ఉంది. అది పిల్లలైనా, ఇద్దరికీ సమానంగా ఉన్న ఆశయాలైనా. ఇలా పెళ్ళి ని డిజైన్ చేశారేమో."

ఐడియల్ గా పెళ్ళి చాలా మంచి అరేంజ్మెంట్. ఓ జంట కి సెక్యూరిటీ - ఆస్తి పాస్తుల విషయాలలో, శారీరక సంబంధాల విషయం లో, దైనందిన జీవితాన్ని సాఫీ గా గడిపే విషయం లో, సంతానాన్ని కని పెంచే విషయం లో... ఇలా. మళ్ళీ ఆ సంతానానికి కూడా అన్ని విధాలు గా భద్రత కల్పిస్తుంది ఈ వ్యవస్థ.

మనుషుల మనస్తత్వాలలో, కుసంస్కృతుల్లో సమస్యల వల్ల ఇంత మంచి వ్యవస్థ కి  చెడ్డ పేరొచ్చేసింది. జగ్గీ వాసుదేవ్ గారు అన్నారు.. వివాహానికి ప్రత్యామ్నాయం చూపెట్టండి.. అది దీనికంటే బాగుంటే ఇది తీసెయ్యండి అని. ఈ వ్యవస్థ ని సంస్కరించుకోగలిగామే కానీ ఇప్పటి వరకూ దీనికి ప్రత్యామ్నాయం ఏమీ కనిపెట్టలేకపోయాం కదా మనం. అందుకే నాకెప్పుడూ భయం వేయదు .... భవిష్యత్తు లో ఈ వ్యవస్థ ఉండదేమో అని.

ఇందులో నాకు తమాషా గా అనిపించే ఇంకో విషయం... LGBT కమ్యూనిటీ ల లో వారు వివాహం చేసుకొనే హక్కు కోసం పోరాడటం! 'మాకు కూడా వివాహం చేసుకొని కుటుంబం గా మారే హక్కు ని ఇవ్వండి' అని అడగటం ఈ వ్యవస్థ విజయం అనుకుంటాను.

పెళ్ళి లోనే మొదటి సారి చూసుకొనే రోజుల నుంచి పెద్దవాళ్ళే 'టైం స్పెండ్ చెయ్యండి పెళ్ళి కి ముందు' అని పర్మిషన్ ఇస్తున్న ఈ రోజుల వరకూ వచ్చాము. బానే ఉంది. కానీ నా అనుభవం లో, ఆ సమయాన్ని సద్వినియోగం చేసుకొనే జంటలు చాలా తక్కువ. ఎలా ఉపయోగించుకోవాలో తెలీక పోవడం దానికి ముఖ్య కారణం అనిపిస్తుంది.

ఫోన్ కాల్స్ లోనో డేట్స్ లోనో ఏం మాట్లాడుకోవాలో తెలీక ... నువ్వు చెప్పంటే నువ్వు చెప్పని మాట్లాడుకొనే మాటలని స్వీట్ నథింగ్స్ అంటారు కదా. ఈ నథింగ్స్ మధ్య కొన్ని సంథింగ్స్ జొప్పించాల్సిందే.

ఈ సబ్జెక్టు మీద రీసెర్చ్ చేసినప్పుడు దొరికిన అంశాలతో సప్తపది అని 'ఆరున్నొక్క' అత్యవసరమైన విషయాల తో ఓ లిస్టు తయారు చేసాను. (శుభమా అని పెళ్ళి అనుకుంటుంటే ఏడు అని ఎందుకు అనడం అని 😆)   

సప్తపది

1. ఆర్ధికం - డివోర్స్ లాయర్స్ ని అడగండి... ఎన్ని వివాహాలు ఈ ఒక్క విషయం లో మనస్పర్ధలతో కూలిపోతున్నాయో. ఇద్దరూ సంపాదిస్తున్నా ఇలా జరుగుతోంది అంటే డబ్బు కాదు సమస్య... అవి ఎలా ఖర్చు పెట్టాలో ఓ దిశా నిర్దేశం లేనితనం వల్ల వస్తున్నాయి సమస్యలు. ఇద్దరిలో ఒకరే సంపాదిస్తున్నారనుకుందాం, అప్పుడు కూడా ఇద్దరికీ తెలియాల్సిన విషయం .... ఆ డబ్బు ఇద్దరిదీనూ. నిర్ణయాలు తీసుకొనే హక్కు ఇద్దరికీ ఉంటుంది. ఇద్దరూ ఒక టీమ్ కాబట్టి. అప్పటి వరకూ వారి ఆర్ధిక అలవాట్లు ఏంటి, అందులో ఇంకొకరికి నచ్చనివి ఏంటి.... ఇవన్నీ తప్పకుండ మాట్లాడుకోవాలి. ఇద్దరిలో ఎవరి పేరు మీదైనా అప్పులు, ఆర్ధికపరమైన కమిట్మెంట్స్ ఉన్నాయా? ఇవి పారదర్శకంగా మాట్లాడుకోవాలి. ఇలాంటి విషయాలు ఒకరి గురించి ఒకరికి స్పష్టంగా తెలిసినప్పుడు పెళ్ళయ్యాక గొడవలు జరిగినా, విడదీసేంత సమస్య అవ్వదు.

2. కుటుంబ పరిధులు - డబ్బు తర్వాత ఎప్పుడూ వచ్చే సమస్య .. కొత్త గా కలుపుకున్న బంధాలతో నే. 'ఇన్ లా' ల తో గొడవలు. ఒక విషయం గుర్తు చేస్తే చాలా మంది షాక్ అవుతారు. పెళ్ళయ్యాక ఆ మొగుడూ, పెళ్ళామే కుటుంబం అంటే. మిగిలిన వాళ్ళందరూ బయట వాళ్ళే. తల్లిదండ్రులతో సహా. ఈ విషయం ఎవరికి తెలిసినా తెలియకపోయినా, ముందు వీరిద్దరికీ తెలియాలి. తమ తల్లిదండ్రుల లో ఇబ్బంది కలిగించే స్వభావాలు పిల్లలుగా తెలిసే ఉంటాయి. అయినా భాగస్వామి ఆ లోపాల కి గురై బాధ పడకుండా ప్రొటెక్ట్ చెయ్యరు ఎందుకు? ఇక సమస్యలు ఏమీ లేని తల్లిదండ్రుల విషయం లో అయినా వారి వృద్ధాప్యం విషయం లో ఓ అభిప్రాయానికి ముందే రావాలి. కనీసం మాట్లాడుకోవాలి. తమ మీద ఆధారపడిన వారి గురించి ... చిన్న చెల్లెళ్ళు, తమ్ముళ్ళు ... వారి బాధ్యతలూ .... ఇవి భాగస్వామి కి ముందే తెలియాలి. (పెళ్ళి పుస్తకం లో సీన్ గుర్తుందా?)

3. పిల్లలు - ఒకప్పుడు 'ఎంత మంది' అనేదే ప్రశ్న. ఇప్పుడు అసలు కావాలా వద్దా అనే ఛాయిస్ కూడా తీసుకుంటున్నారు నవ తరం దంపతులు. పిల్లలు కావాలి అనుకున్నప్పుడు  వారిని ఏ విలువల తో పెంచాలనే ఉద్దేశ్యాలు ఒకరికొకరు బాగా అర్ధం చేసుకోవాలి. అప్పుడు పిల్లలు కూడా ఆరోగ్యవంతంగా, ఇంట్లో టాక్సిక్ గొడవలు లేని వాతావరణం లో పెరగగలుగుతారు. ఎప్పుడూ కొట్టుకుంటూ ఉండే తల్లిదండ్రులనే కాక ఆ గొడవలు సామరస్యంగా తీర్చుకొనే తల్లిదండ్రులని చూసి పెరుగుతారు. తమ వంతు వచ్చాక పెళ్ళి అనే వ్యవస్థ ని వ్యతిరేకించరు.

4. ఎలా కొట్టుకోవాలి - ఇది నేను చదివినప్పుడు నాకు చాలా అబ్బురమనిపించింది. ఇది భార్యాభర్తలు కాదు .... ఏ బంధం లో ఉన్న వారైనా తెలుసుకోవాలి. జీవితాన్ని పంచుకునే క్రమం లో గొడవలు తప్పవు. ఇది అందరికీ తెలుసు. ఆ గొడవల్ని స్ట్రెస్ కి గురవ్వకుండా ఎలా తీర్చుకోవాలి అనే విషయాలలో ఎడ్యుకేట్ అవ్వాలి. గొడవ పడుతున్నప్పుడు భార్య vs భర్త గా ఉంటున్నారా? భార్య, భర్త vs సమస్య గా ఉంటున్నారా? రెండో విధం లో ఒకరినొకరు కోపం లోనైనా బ్లేమ్ చేస్కోవడం, హర్ట్ చేస్కోవడం ఉండదు. సమస్య ఆల్రెడీ బాధ పెడుతోంది ... నా పార్ట్నర్ కూడా బాధపెడితే ఎలాగ? అనుకోవక్కర్లేదు. సారీ ఎలా చెప్పాలి (...https://sowmyavadam.blogspot.com/2020/02/blog-post.html) తెలుసుకోవాలి. ఇంకా చాలా టూల్స్ ఉంటాయి ... ఈ సాధనాలు గొడవల్లోని వైషమ్యాన్ని తీసేస్తాయి. డ్రామా ని తీసేస్తాయి. అప్పుడు సమస్య స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.త్వరగా తీరుతుంది. 

5. వ్యక్తిగత బలాలు/బలహీనతలు - ఒక అమ్మాయి విపరీతంగా షాపింగ్ చేస్తుంది, ఆమె క్రెడిట్ కార్డ్స్ ఎప్పుడూ మాక్స్ అవుట్ అయ్యే ఉంటాయి... ఒకబ్బాయి ఎంత అనుకున్నా  మందు మానలేడు... ఒకరికి ఫ్రెండ్స్ అటాచ్మెంట్ ఎక్కువ.. ఇంకొకరికి కోపమెక్కువ... ఇవి వ్యక్తిగత లోపాలు. పెళ్లయ్యాక ఏదో మంత్రం వేసినట్టు ఎవరూ మారిపోరు. నటిస్తారంతే. కొన్నాళ్ల కి ఆ నటన మానేస్తారు. ఇంక గొడవలు. పార్ట్నర్ కోసం మారకూడదు. నేను ఇలాంటిదాన్ని/ఇలాంటివాడ్ని అనే సెల్ఫ్ అవేర్నెస్ ఉండాలి. మన తో బ్రతకడానికి వచ్చిన వారికి ఇది నిజాయితీ గా చెప్పాలి. మారడానికి ప్రయత్నం చేస్తూ ఉంటే విఫలమైనా పక్క వారికి తెలుస్తూ ఉంటుంది మీ ప్రయత్నం లో నిజాయితీ. ఒకరి తో జీవితం పంచుకోడానికి, వారి లోపాలని భరించడానికి ఈ నిజాయితీ చాలా సహకరిస్తుంది.

6. ఆరోగ్యం - ఒక భార్యా భర్తా ఉన్నంత క్లోజ్ గా ఇంకెవరూ ఉండరు భూమ్మీద. ప్రతి రోజూ ప్రతీదీ పంచుకోవాల్సిన వారు తమ ఆరోగ్యాన్ని గురించిన జెనెటిక్ సమస్యలు కానీ, ఇంకే విషయమైనా కానీ మాట్లాడుకోవాల్సిందే. ఇదే టాపిక్ లోకి వస్తుంది శారీరక బంధం. సెక్స్ ఎడ్యుకేషన్ సరిగ్గా లేని దేశం మనది. సినిమాలో చూసిందే రొమాన్స్, నీలి చిత్రాలలో చూసిందే సెక్స్. పెళ్ళి కి ముందు ఈ కోణం లో తమకేం కావాలి తెలుసుకోవడం దాదాపు అసాధ్యం. కానీ ఓ పార్ట్నర్ దొరికినప్పుడు వారి ఊహలకి మన ఊహలని మ్యాచ్ చేసుకుంటే చాలు కదా. కొంత మందికి అస్సలు సున్నితమైన భావాలు ఉండవు. అలాంటి వారికే రొమాంటిక్ గా ఆలోచించే పార్ట్నర్ దొరికితే ఎంత నరకం? ఇంకొకరి తో రొమాంటిక్ గా ఉండటం ఇల్లీగల్ మళ్ళీ! (నాకు తెలిసిన ఓ అబ్బాయి కి పెళ్ళి కుదిరింది. ఎంగేజ్మెంట్ జరిగింది. కొన్నాళ్ళకి ఆ అమ్మాయి ఎంగేజ్మెంట్ బ్రేక్ చేసింది అని తెలిసింది. అబ్బాయి మాకు తెలుసు ....  అలవాట్లు లేవు, సంపాదనా పరుడు ... ఎందుకు అలా జరిగింది అని ఆరా తీస్తే .. ఆ అమ్మాయి సరదాగా మెసేజెస్ పంపిస్తే ఒక్క దానికీ రిప్లై ఇవ్వలేదట. కొంచెం కూడా రొమాన్స్ చూపించలేదట. ఆ అమ్మాయి 'నాకిలాంటబ్బాయి వద్దు' అని చెప్పేసిందట ధైర్యంగా. నాకైతే ఆ అమ్మాయి చాలా నచ్చింది. ఓ జీవితకాలపు నరకాన్ని తానూ తప్పించుకుంది... అతనికీ తప్పించింది!)

ఈ విషయాలు అసలు మాట్లాడుకోక 'గే' అయిన మగవారికి బలవంతంగా అమ్మాయినిచ్చి పెళ్ళి చేయడం, సెక్స్ అడిక్ట్స్/పర్వర్ట్స్ చేతిలో అమ్మాయిలు నరకం అనుభవించడం, పీడో ఫైల్స్ తమ సంతానాన్నే టార్గెట్ చెయ్యడం .. ఈ దారుణాల కి కారణం.. పెళ్ళి కాక ముందే కనీసం ఈ పార్శ్వాన్ని తట్టకపోవడం. ఎంత సున్నితమైన విషయమో... అంత అప్రమత్తంగా ఉండాల్సిన విషయం కూడా.

7. జీవితోద్దేశం - ఎందుకు బ్రతుకుతున్నాం అని ఇద్దరూ ఒక మాట అనుకోవాలి. నాకు తెలిసిన ఓ జంట ఉన్నారు. పెళ్ళి చేసుకొనే సరికి ఇద్దరికీ అంత చదువూ సంపాదనా లేదు. కానీ ఇద్దరూ ఒకరికొకరు రెండు విషయాలు ప్రామిస్ చేసుకున్నారట. ఒకటి, మనం పెళ్లయ్యాక కూడా ఎదుగుతూనే ఉందాం .... చదువుకుందాం, సంపాదన పెంచుకుందాం. రెండోది... ఎప్పుడూ బాయ్ ఫ్రెండ్, గర్ల్ ఫ్రెండ్ గానే ఉందాం .... ఈ లంపటాల్లో పడిపోయి మన మధ్య ప్రేమ ని పాతపరుచుకోవద్దు అని. వారి తోబుట్టువుల్లోనే డైవర్స్ లూ, రకరకాల సమస్యలూ ఉన్నా వీరి దాంపత్య జీవితానికి ఆ సెగలు అంటనివ్వలేదు ఇద్దరూ. 

ఒక్క మాట. ఈ విషయాలు మాట్లాడుకున్నంత మాత్రాన ఆ సంసారం సుఖపడిపోతుందని గ్యారంటీ లేదు కదా.  ఆ జంట నిజాయితీ పరులై ఉండాలి. ఓ మంచి దాంపత్య జీవనం కావాలి అని వాళ్ళూ కోరుకోవాలి... వారి చుట్టూ ఉన్న వారు ఇది పడనివ్వాలి! అలా పడనివ్వకపోతే వారితో వీరు తెగతెంపులు చేసుకొనే పరిస్థితులు, ధైర్యం ఉండాలి! అప్పుడు ఏ సాధనమైనా పనికొస్తుంది.

పెళ్ళయితే చాలు అని ఫిక్స్ అయిపోయిన వారు ఇవేవీ ఆలోచించరు. వీరే పెళ్లయ్యాక పార్ట్నర్స్ మీద జోకులు వేస్తారు .. తామెంత మోసపోయామో అని వాపోతారు. 

అలాగే ఈ 'సప్తపది' మోసాల నుంచి రక్షించలేదు. ఎదుటి వారు వినాలనుకొనే మాటలు అందంగా చెప్పి ఎవరు ఎవరినైనా ఇంప్రెస్ చెయ్యచ్చు. ఇది పర్సనల్ గా ఓ వ్యక్తి ని కలిసినప్పుడు మనం చిన్న చిన్న పరీక్షల తో స్వయంగా చూసి తెలుసుకోవాల్సిందే. ఉదాహరణ కి ...  ఈ టాపిక్స్ మీద తమ వైపే మాట్లాడుతూ ఉన్నా, ఎదుటి వారి అభిప్రాయాన్ని కనీసం తెలుసుకోవాలనుకోకపోయినా, అసలు దేనికీ సమాధానం చెప్పలేకపోయినా, మాటల్లో ఒకటి చెప్తూ చేతల్లో ఇంకోటి చేస్తున్నా, మాట్లాడుకోటానికి చికాకు చూపించినా, అవాయిడ్ చేస్తున్నా  .. తెలుసుకోగలగాలి.

ఆహార పదార్ధాల ప్యాకేజీ పైన లేబుల్స్ ఉన్నట్టు గా, ఈ పోస్టు కి కూడా ఓ గమనిక లేకపోలేదు. ఈ పోస్టు రచయిత అవివాహిత. అలా చెప్పగానే, నీకేం తెలుసు పిల్ల కాకి అనకండి. నేను పిల్ల కాకిని, కుర్ర కాకిని కాదు. కుమారి కాకిని అన్న మాట నిజం. ఈ కాకి గోల పక్కన పెడితే, జీవితానుభవం అంతా మనకే స్వయంగా ఏదో జరిగితేనే దొరకదు. చుట్టూ సమాజాన్ని పరిశీలిస్తే కూడా లభిస్తుంది. పైగా భూమి పుట్టినప్పటి నుంచి మన సంస్కృతి లో సన్యాసులూ, బ్రహ్మచారులూ గృహస్థులకు సలహా ఇవ్వటం కద్దు. మంచి మాట ఎక్కడినుంచైనా రావచ్చు. ఎండ్ ఆఫ్ డిస్కషన్.

ఇది సప్తపది .... ఈ సప్తపది దాటితేనే కల్యాణ మండపం లో సప్తపది. అంతే. కమర్షియల్ సినిమా భాష లో చెప్పాలంటే ఈ సప్తపది దాటితే ఆ దంపతుల కి ఇంక జీవితమంతా అష్టపదే. 😄

జ్ఞానమొసగరాదా - (నేను రాసిన కథ)

 జ్ఞానమొసగరాదా

శారద పాడనంటోందిట. గురువైన వసంత కి చెప్పి ఒకటే ఆందోళన పడిపోతున్నారు ఆమె తల్లిదండ్రులైన అరుణ, మురళి. 

పదకొండేళ్ళుంటాయి శారద కి. అప్పటికే ఆరేళ్ళ నుంచి సంగీతం నేర్చుకుంటోంది వసంత దగ్గర.   సంగీతం మీద పట్టున్న ప్రతీ ఒక్కరూ మంచి గురువు కాలేరు. దానికి కావాల్సిన నైపుణ్యాలు వేరే ఉంటాయి. ప్రతి పిల్ల/పిల్లాడు ఏదో ఒక సైకాలజీ లో ఉంటారు. వారిని అర్ధం చేస్కుంటూ ఓర్పుగా చెప్పుకురావాలి ఈ కళ ని. వసంత ఇందులో సిద్ధహస్తురాలు. ఆ విషయం ఆనందంగా వసంత క్లాసులకి వచ్చే పిల్లలని చూస్తే తెలిసిపోతుంది. వారు వేదిక మీద పాడటం మొదలు పెట్టాక మిగిలిన సంశయాలు కూడా తీరిపోతాయి ఎవరికైనా. 

ఇలాంటి ప్రోగ్రాం ఒకటి చూసారు పెళ్ళైన కొత్తల్లో అరుణ, మురళి. అంతే, నిర్ణయం తీసేసుకున్నారు. తమకి పుట్టబోయే సంతానాన్ని ఆమె దగ్గరే సంగీతానికి పెట్టేయాలని. వారి సంకల్ప బలమో ఏమో శారద కూడా కంచు కంఠం తోనూ సంగీతం పట్ల ఆసక్తి తోనూ పుట్టేసింది. చిన్నప్పటి నుంచి ఏదైనా పాట వింటే పాడగలిగేది. ఇంకేం! అరుణ, మురళుల ఆనందానికి హద్దే లేదు! 

తల్లిదండ్రుల చెయ్యి పట్టుకుని మొదటి సారి వసంత దగ్గరకి వచ్చింది ఐదేళ్ళ శారద. పెద్ద పెద్ద కళ్ళు, పసి బుగ్గలు, పరికిణి, రెండు పిలకలు, ఆ పిలకలు చుట్టూ పూలు, కళ్ళ కి కాటుక, కాళ్ళ కి వెండి పట్టీలు. అప్పటికి క్లాసు లో ఉంది వసంత. తన ఇంట్లో నే హాల్లో క్లాసులు చెప్తుంది. ఐదింటి నుంచి మొదలు పెడితే బ్యాచులు బ్యాచులు గా అయ్యేసరికి తొమ్మిదవుతుంది. శారద వచ్చినప్పుడు మొదటి బ్యాచ్ నడుస్తోంది. శారద అందర్నీ భయం భయం గా చూస్తూ నిలబడింది. 

వసంత ‘రా … కూర్చో’ అనగానే వెళ్ళి వసంత ఒళ్ళో కూర్చుంది. పిల్లలందరూ ఒకటే నవ్వు. 

అరుణ, మురళి షాక్ అయ్యారు. ఎక్కడ వసంత కి కోపం వచ్చి చేర్చుకోదో అని వారి భయం. మురళి అరుణ కి సైగ చేసాడు. అరుణ వెంటనే “అక్కడ కూర్చోకూడదు శారూ… అందరు పిల్లల తో ఇక్కడ చాప మీద కూర్చోవాలి” అని కూర్చోపెట్టింది. వసంత వైపు చూసి సారీ అన్నట్టు గా మొహం పెట్టింది. 

వసంత నిజానికి నవ్వాపుకుంటోంది. ఓ ముప్ఫయి ఐదేళ్ళుంటాయి వసంత కి. అప్పటికే పదేళ్ళ నుంచి ఆ ఏరియా లో సంగీతం చెప్తోంది. ఆ అనుభవం తో నే గాంభీర్యం నటిస్తోంది. తను కూడా నవ్వేస్తే శారద కి సంగీతం పట్ల సీరియస్ నెస్ రాదు. 

ఎలక్ట్రానిక్ శృతి బాక్స్ నుంచి నాదం పలుకుతోంది . ఐదున్నర శృతి. 

తానొక్క సారి కళ్ళు మూసుకొని శృతి చూసుకుంది. ‘మ్ …’ అని హమ్ చేసుకుంది. 

శారద ఇదంతా గమనిస్తోంది. శృతి బాక్స్ ని వింత గా చూస్తోంది. 

వసంత “నేను సా అంటాను … నువ్వు కూడా అనాలి … సరేనా?” 

శారద “సా” అంది. అందరూ మళ్ళీ నవ్వు. 

అరుణ, మురళు లకి టెన్షన్ పెరిగిపోతోంది ఓ పక్క … 

 “సా అనమంటే ఊరికే అనటం కాదు.. శృతి లో పాడాలి…” అని అనగానే శారద “సా…” అని పాడింది. సరిగ్గా షడ్జమం లో గొంతు కలిపింది. 

వసంత కి తెలిసిపోయింది. శారద కి శృతి జ్ఞానం ఉంది. 

“పా …” పాడింది వసంత. శారద పంచమం కలిపింది. 

పై షడ్జమం కూడా సరిగ్గా పాడింది. 

అరుణ, మురళి వసంత కేసి చూస్తున్నారు. వాళ్ళకి తెలీదు శారద కరెక్ట్ గా పాడిందో లేదో. 

గురువు ఎక్కువ మెచ్చుకోకూడదు అంటారు. వసంత గంభీరంగా “ఊఁ… శృతి లో కలుస్తోంది గొంతు” అని మాత్రం అంది పైకి.  

అరుణ మురళి … ఇద్దరి ఆనందానికి అవధుల్లేవు. ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్ లో సీట్ దొరికినట్టు ఆనందపడిపోయారు ఇద్దరూ. క్రమం తప్పకుండా క్లాసులకి పట్టుకొచ్చేవారు. “సంగీతం అంతా నేర్చుకోడానికి ఎంత టైమ్ పడుతుందండీ, మా అమ్మాయి సూర్య గాయత్రి లా ఎప్పుడు పాడుతుందండి” లాంటి ప్రశ్నలు అడగలేదు. వసంత మీద పూర్తి నమ్మకం ఉంచారు. 

ఎనిమిదేళ్ళ వయసు వచ్చే సరికి కొంత కుదురుకుంది శారద. ఇక్కడ వచ్చిన చిక్కు.. సాధన. సంగీత సాధన ఎంత అవసరమో - అంత చెయ్యాలనిపించదు పిల్లలకి. ఒకే స్వరం మళ్ళీ మళ్ళీ పాడాలి. విసుగనిపిస్తుంది. 

“నిద్దుర నిరాకరించి ముద్దు గా తంబుర పట్టి” అన్నారు త్యాగరాజ స్వామి. అలా సాధన చేయడం ఎంత కష్టం! అంత కన్నా కష్టం ఆడుతూ పాడుతూ తిరిగే పిల్లని ఓ చోట కూర్చోపెట్టి ‘కాలాలు’, ‘అ కారం’ సాధన చేయించడం. పెద్ద పాఠాలు నేర్చుకుంటున్న శారద కీ - చిన్న వయసు లో ఉండే చాంచల్యానికీ అస్సలు పొసిగేది కాదు. 

మరి ప్రతిభ కి సాధన తోడవకపోతే ఎలా? ఎన్నో విధాలు గా చెప్పి చూసింది సాధన చేయమని. తనకొచ్చినదే చాలు అన్నట్టు ఉండేది శారద. ప్రతి ప్రోగ్రాం లో ముందు వరస లో మైకు ముందు శారదే. ఆ వయసు కి ఆ పాటలే గొప్ప అని అందరూ ముద్దు చేసే వారు. తాళం తప్పులు, అక్కడక్కడా శృతి తప్పులు, పాఠాలని మర్చిపోవడం… ఇది ఎవరూ గమనించలేదు … వసంత తప్ప. శారద లో చిన్న గా  అహంకారం ప్రవేశించింది. ఇది తెలుస్తోంది వసంత కి. 

ఓ వైపు అరుణ, మురళులు తమ తపస్సు ఫలించింది అని మురిసిపోతున్నారు. శారద ప్రోగ్రాం లో పాడటం మొదలు పెట్టిన రోజు నుంచి ఓ కొత్త ఐ ఫోన్ కొనేశారు. అది కేవలం శారద ప్రదర్శనలకే! వసంత అంటే భయం తో ఎక్కడ పోస్టు చెయ్యట్లేదు కానీ శారద పేరు న ఎప్పుడో సోషల్ మీడియా అకౌంట్ ఓపెన్ చేసేసేవారే. 

ఇప్పుడే విరుస్తున్న పుష్పం శారద. ఇంకా గుబాళింపు మొదలవ్వనే లేదు. ఈ నాజూకైన తరుణం లో వసంత కోప్పడితే ఆ గ్రీష్మానికి వడిలిపోవచ్చు ఈ పసి మొగ్గ. అలా అని వదిలేస్తే ఆ శిశిరానికి అసలు విచ్చుకోవడం ఆగిపోయే ప్రమాదం ఉంది. వసంతం లాగానే ఉండాలి తను. ఓ ముఖ్యమైన ప్రోగ్రాం వచ్చింది. ఓ పుణ్య క్షేత్రం లో. వసంత రాసిన పాటల లిస్టు లో శారద సాధన చెయ్యని కొన్ని ఐటమ్స్ ఉన్నాయి.  రిహార్సల్స్ లోనే శారద తడబడటం మొదలయింది. ఒకటికి పది సార్లు సాధన చేసిన పిల్లలు మాత్రం కాన్ఫిడెంట్ గా పాడేస్తున్నారు. అంతే. శారద ని ఆ ప్రోగ్రాం నుంచి డ్రాప్ చేసేసింది వసంత. మిగిలిన పిల్లలందరి తో ట్రూప్ ఆ పుణ్య క్షేత్రానికి వెళ్లి జయప్రదంగా ప్రోగ్రాం చేస్కొచ్చింది. 

అరుణ, మురళి … ఇద్దరికీ వసంత అంటే కోపం కూడా వచ్చింది. స్టార్ స్టూడెంట్ లాంటి తమ కూతుర్ని అలా తీసేస్తుందా అని. తల్లిదండ్రుల నుంచి ప్రోగ్రామ్స్ సమయాల్లో ఈ కోపతాపాలు వసంత కి మామూలే. మైక్ ముందు, ముందు వరస లో తమ పిల్లల్ని కూర్చో పెట్టలేదని అలిగి క్లాసులు మాన్పించేసిన వారిని కూడా చూసింది తన అనుభవం లో. కానీ అక్కడ ప్రాధాన్యత వారికి కాదు.సంగీతానికి … సుస్వర బద్ధమైన ప్రదర్శన కి… చూడటానికి వచ్చే ఆహూతులకు. వారికి న్యాయం చెయ్యగలిగే వారే ముందు వరసలో కూర్చుంటారు, మైక్ లో పాడతారు. 

ఈ టూర్ ముగించుకుని వచ్చాక శారద ని క్లాసు కి తీసుకొచ్చింది అరుణ. ముభావంగా  ఉన్నది ఆవిడ. శారద మట్టుకు ఓ రెండు నిముషాలు మౌనంగా ఉండి ఏడ్చేసింది. “నేను ప్రాక్టీస్ చేస్తా మేడం… కోపంగా ఉండకండి” అని కన్నీరు కారుస్తూ వెక్కిళ్ళ మధ్య చెప్తోంది. వసంత కి లోపల ఆనందంగా అనిపించింది. శారద ని దగ్గర కి తీస్కొని కన్నీళ్లు తుడిచింది. “వెళ్ళి కొత్త పాఠం రాసుకో” అని పంపించి అరుణ తో తన ఆనందాన్ని పంచుకుంది వసంత “కళ కోసం కన్నీళ్లు వచ్చాయంటే ఇంక శారద ని ఎవరూ ఆపలేరు. శారద ని అద్భుతమైన శాస్త్రీయ సంగీత కళాకారిణి గా నేను తీర్చిదిద్దుతాను”. 

అరుణ లో ఇందాకటి అలక పోయింది. “మాకు సంగీతం గురించి ఏమీ తెలీదు మేడం. మమ్మల్ని పట్టించుకోకండి. మీరు ఎలా చెప్తే అలానే మేడం” అని వెళ్లిపోయారు ఆవిడ. 

ఇక అప్పటి నుంచి శారద సంగీతం పిల్ల కాలువ నుంచి సెలయేరు లాగా సాగడం మొదలుపెట్టింది.  కృతుల వరకూ వచ్చేసింది శారద.  ఫోన్ లు చూసీ చూసీ పిల్లల మెదళ్ళు మందమయిపోతున్న ఈ సమయం లో నొటేషన్ చూడకుండా, పుస్తకం ముందు లేకుండా సరళీ స్వరాల నుంచి వర్ణాల వరకూ పాడేయగలదు శారద. ఇంక నేర్పవలసింది … మనోధర్మ సంగీతం.. అంటే రాగాలాపనా, స్వరకల్పన, నెఱవు, ఇలాంటివి. అవి నేర్చుకోవటానికి శారద ఇంకొంత పెద్దవ్వాలి అనిపించింది వసంత కి. పైగా మనోధర్మానికి బాగా కచేరీలు వినాలి. రాగాల జ్ఞానం పెరగాలి. దానికి సమయం ఉంది. 

ఇప్పుడు శారద కి కావాల్సింది ప్రదర్శనలు చేసే అనుభవం.. అది కూడా చిన్నప్పటి లాగా గ్రూప్ లో కాదు… ఒక్కతే.  ఏ కళైనా ప్రదర్శనా ప్రధానమైనదే. క్లాసు లో గురువు దగ్గర పాడటం వేరు. తమకు తెలియని ప్రేక్షకుల ముందు వారిని మెప్పించేలా పాడటం వేరు. ప్రతీ గురువు కి తమ శిష్యుల్ని పెర్ఫార్మర్స్ చెయ్యడం ఓ ఛాలెంజ్. అది ఇంకో విద్య నిజానికి. 

మైక్ లో పాడటం తెలియాలి. పక్క వాయిద్యాల తో పాడటం తెలియాలి. ఏ పాటలు ఎంచుకోవాలి, అరగంట పాడినా మొదటి పాట కి ఉన్న గొంతు చివరి పాట వరకూ అలిసిపోకుండా అలాగే ఉండాలి. అంటే ఎంత సాధన చేయించాలి?   ఇది కాక వస్త్రధారణ కూడా గురువే చెప్పాలి. మన సాంప్రదాయ కళలకి సాంప్రదాయ వస్త్రధారణే వేసుకోవాలి అని చెప్పాలి.  శారద వేదికనెక్కే వెనుక ఇంత కృషి జరిగింది.  

వసంత తనకి తెలిసిన వేదికల తో మాట్లాడింది. తెలుగు నాట అచ్చమైన సంగీత అకాడమీలు, వారు నిర్వహించే వేడుకలు తక్కువ. దేవాలయాల్లో దసరా ఉత్సవాలు, వినాయక చవితి పండల్స్, ఇళ్లల్లో జరిగే  ఫంక్షన్స్ …. ఇలాంటి వేదికలను కూడా ఉపయోగించుకోవాలి. అనుభవం వచ్చి ప్రొఫెషనల్ అయ్యి, తన కంటూ ఆడియన్స్ ఏర్పడే దాకా ఎక్కడైనా పాడగలగాలి. 

ఇంకో వైపు అరుణ, మురళులు చక్కటి పట్టు పరికిణీలు కుట్టించారు శారద కి. పాత ఐఫోన్ స్థానం లో ఇప్పుడు DSLR కెమెరా, స్టాండ్ తో పాటు కొనుగోలు చేయబడింది. దీనికి వసంత కూడా పర్మిషన్ ఇచ్చింది. పెరఫార్మెన్స్ చూసుకొని సవరింపులు చేసుకోడానికి ఈ రికార్డింగ్స్ ఉపయోగపడతాయి. అసలు తాను పక్కన లేకుండా ఎలా పాడుతుందో శారద.. కానీ ఇలా మమకారాలు పెట్టుకుంటే తన శిష్యురాలు స్వతంత్రురాలు ఎలా అవుతుంది?   

శ్రావణ మాసం మొదలుకొని వచ్చిన పర్వ దినాలు, ఆ సందర్భాల్లో జరిగే వేడుకలు, పుణ్య క్షేత్రాల్లో కార్యక్రమాలూ.. ఇలా ఓ నాలుగైదు నెలలు వరకూ ఎవరి బిజీ లో వారున్నారు శారదా, వసంతా. మళ్ళీ తీరుబడి దొరికేసరికి  త్యాగరాజ ఆరాధన మాసం …. అదే జనవరి వచ్చేసింది.  ఒక నాడు తీరిక దొరికాక కబురు చేసింది వసంత శారద ని రమ్మనమని. కచ్చేరి అనుభవాలు విందామని, రికార్డింగ్స్ చూద్దామని. 

ఆ రోజు అరుణ, మురళి వచ్చారు. 

“శారద రాలేదా?” వారి వెనక ఉందేమో అని వెదుకుతూ అడిగింది వసంత. 

అరుణ, మురళి మొహాలు మొహాలు చూసుకున్నారు. 

“రానంటోంది మేడం” 

“కచేరీ ల తో ప్రయాణాల తో అలిసిపోయుంటుంది పాపం” నవ్వుతూ అన్నది వసంత. 

“లేదు మేడం … ఇంక పాడదట” 

షాక్ అయింది వసంత. 

“ఏం జరిగింది?” 

“ఏమో మేడం … మీరు చెప్పినట్టు చాలా స్టేజీస్ మీద పాడింది. కానీ ఉన్నట్టుండి ఓ రోజు ఇంక ప్రోగ్రామ్స్ ఇవ్వననేసింది మేడం. మేము ఫోర్స్ చేస్తే స్టేజ్ మీద కి వెళ్ళి నోరే విప్పలేదు.” 

“అవునా? ఎందుకు?” 

అరుణ, మురళి మళ్ళీ మొహాలు మొహాలు చూసుకున్నారు. “మాకైతే అంతా బాగానే జరిగింది అనిపించేది. శారద కి మాత్రం మూడవుట్ అయ్యేది. ఎందుకో చికాకు వచ్చేసేది. ఒక్కో సారి ప్రోగ్రాం మధ్యలోనే. ఇప్పుడు ప్రోగ్రాం కాదు కదా అసలు సంగీతమే వద్దంటోంది.  ఇన్నేళ్లు నేర్చుకున్న విద్య వేస్ట్ అయిపోతుందని చెప్పినా వినట్లేదు  …  మాకేం చెయ్యాలో ఏమీ తెలీట్లేదు మేడం.” 

వసంత కి సమస్యేంటో అర్ధం కాక రికార్డింగులు తెప్పించుకుంది. నాలుగు ప్రదర్శనలు చూసాక రహస్యం అర్ధమయింది.

శారద ఎలా పాడుతోందో తెలుసుకోడానికి పెట్టిన కెమెరా లో ప్రస్తుత సమాజం పోకడ రికార్డ్ అయింది.  శారద అకారణంగా చిన్నబుచ్చుకోలేదు. ప్రదర్శన కి సిద్ధమైన కళాకారుడికి ఎదురయ్యే తొలి చేదు అనుభవమే శారద కూడా రుచి చూసింది. రసజ్ఞులైన ప్రేక్షకులు లేకపోవడం. 

రకరకాల వేదికల మీద పాడింది శారద. ఆలయాల్లో, గణపతి పండల్స్ లో, చుట్టాల మధ్య, పెళ్లిళ్లలో, పేరంటాల లో. ఎక్కడ పాడినా, శారద పాట లో మార్పు లేదు. వేదిక నెక్కే ముందు నమస్కారం చేసుకుంది. తన ని పరిచయం చేసుకుంది. తాను పాడే అంశం గురించి చక్కగా చెప్పింది. శృతి లో నే పాడింది. తాళం తప్పలేదు. ఆహార్యం బాగుంది. కానీ కచేరీలు జరుగుతున్న కొద్దీ మొహం లో కళ తప్పడం మొదలయింది. ఎంతో అమాయకంగా, నవ్వుతూ మొదలుపెట్టింది మొదటి కచేరీ. చివరికొచ్చేసరికి యాంత్రికంగా మారిపోయింది. 

ఏంటి కారణం? అంతా రికార్డ్ అయింది. 

కచేరీ ఎక్కడైనా, ఎనభై శాతం శారద పాట ఎవరూ వినటం లేదు. ఓ ఫంక్షన్ లో శారద పాట మొదలు పెట్టగానే కబుర్లు చెప్పుకోవడం మొదలు పెట్టేసారు. ఓ వ్రతం లో హారతి పాడుతోంది శారద. పూజారి గారు, ఆ భగవంతుడు తప్ప ఎవరూ వినలేదు. చుట్టాలెవరో వచ్చారని, కేటరింగ్ అనీ, ఫోటో అనీ ఒకటే హడావుడి. శారద కి పాపం పాడటం కొనసాగించాలో ఆపాలో తెలియలేదు. ఒక చోట ‘లంబోదర లకుమికర’ అనగానే వెకిలి నవ్వులు. ఇంకో చోట ‘సామజ  వరగమనా’ పాడటమే తప్పయిపోయింది. ఆడియన్స్ లో కుర్రాళ్ళు సినిమా లో పాట ని గట్టి గా పాడటం మొదలు పెట్టారు గ్రూప్ గా.  ఒక చోట శారద పాట మధ్య లో మైక్ లాక్కొని ‘మన టీం టోర్నమెంట్  గెలిచింది’ అని అనౌన్స్ చేసేసరికి  ఇంక ఎవరూ కచేరీ వినలేదు.

పోనీ ఇవన్నీ సంగీత పరమైన వేదికలు కావు అనుకుంటే ఉన్న కొద్ది వేదికలలోనూ శారద పెద్ద ఆర్టిస్ట్ కాదన్న నిర్లక్ష్యం ప్రస్ఫుటంగా తెలిసింది. కొన్ని చోట్ల మైక్ సడన్ గా పని చెయ్యడం ఆగిపోయింది. నిర్వాహకులతో సహా అది బాగు చేసే వారెవరూ అక్కడ లేరు. అలాగే పాడేసింది. ఇంకో చోట భో శంభో పాడింది … తారస్థాయి లో అద్భుతంగా ఆపింది పాటని. అక్కడ ఎవ్వరికీ అందులో చమక్కు  తెలియలేదు. అప్పుడే శారద మొహం చిన్నబోవటం గమనించింది. సభా మర్యాద తెలీని ప్రేక్షకులు పిల్లల్ని స్టేజీ ముందు ఆడుకోటానికి వదిలేస్తే వాళ్ళు కచేరీ జరుగుతున్న సమయం లో  పరుగుపందాలు, ముట్టించుకునే ఆటలు. వారి తల్లిదండ్రులు వారికి సంగీతం వినడం నేర్పించరు. కనీసం సభా సంస్కృతి… అంటే.. ఒకరు పాడుతుంటే మాట్లాడకూడదు, చివర్లో హర్షించాలి, కళాకారులని చప్పట్లతో గౌరవించాలి అని తెలీదు.  

ఒక రికార్డింగ్ లో చూసింది … ఒకావిడ శారద పాడుతుండగా వచ్చి శారద బుగ్గ గిల్లి పక్కన కూర్చున్న అరుణ ని ‘లంగా ఎక్కడ కుట్టించారు, పాప ఏజ్ ఎంత” అని కబుర్లాడుతోంది! ఇంకో దగ్గర ఒకాయన రికార్డ్ చేస్తున్న మురళి దగ్గరకి వచ్చి ఒకరు “ఈ పాటలు బోర్ అంటున్నారండి, సినిమా పాటలు ఏమన్నా వచ్చా …?” అని అడుగుతున్నారు. శారద స్కూల్ లో పాడమని అడిగారట.  చిన్న రాగం తో మొదలు పెట్టబోతే టీచర్ లు గట్టిగా నవ్వేస్తూ “అమ్మా .. నువ్వలా రాగాలు తీస్తే అందరూ పారిపోతారు .. ఏమన్నా సింపుల్ గా పాడు చాలు” అన్నారట. 

ప్రతీ చోట ఒకే సలహా. టివి ప్రోగ్రామ్స్ లో జరిగే సినిమా పాటల పోటీ ల కి పంపించమని. సాఫ్ట్వేర్ ఇంజనీరింగ్ చేసే విద్యార్థి ని పోనీ మెకానికల్ కూడా చేసేయమంటే ఎలా ఉంటుంది? ఏదైనా పాటే అనుకునే వారికి ఈ తేడా తెలీదు. చెప్పినా వినరు. వారికి తెలిసిన సంగీతం అదే. అది పాడితేనే మెచ్చుకోలు. 

కొన్ని కచేరీల లో మాత్రం కొంత మంది సంస్కారవంతులు వచ్చి, శ్రద్ధగా విని శారద ని ఆశీర్వదించి వెళ్లారు. అప్పుడు శారద మొహం చూడాలి. ఎడారి లో మంచి నీళ్లు దొరికినట్టు. దురదృష్టవశాత్తు వీరి సంఖ్య చాలా తక్కువ. అరుణ, మురళులకి  ఇందులో తప్పేమీ అర్ధం కాలేదు పాపం. ఒకటి రెండు సార్లు శారద చెప్పబోతే ‘అంత సెన్సిటివ్ గా ఉండకూడదు.. పద పద ప్రోగ్రాం టైం అయింది” అని తీస్కెళ్లిపోయారట. అందుకే ఇంక శారద మాటలు లేకుండా భీష్మించుక్కూర్చుంది. 

వసంత బాధ పడింది. ఆ తర్వాత ఆలోచనలో పడింది. శారద సంగీతం మానేస్తుందేమో అనే బెంగ పడింది. ఇంకో వైపు.. ఓ చిన్న అపరాధ భావన. 

“అసలు బైట ప్రపంచం లో వీసమెత్తు విలువ లేని కళ ని నా చేత అంత కూలంకషంగా ఎందుకు సాధన చేయించారు మేడం? ప్రతీ అనుస్వరం శృతి లో కలవాలి, తాళం తప్పకూడదు, కృతి నోటికి రావాలి, అపస్వరాలు దొర్లకూడదు అని చెప్పారే … అసలు వినేవాళ్ళకి ఇవన్నీ తెలుసా?

శాస్త్రీయ సంగీతం మీద జోకులేసే వారి ముందు ఎలా పాడాలి మీరు చెప్పలేదే మేడం?” అని శారద అడిగితే తనేం చెప్తుంది?  

శారద కి ఏం చెప్పాలి అని ఆలోచిస్తోంది వసంత. పదేళ్ళ అనుభవం లో ఇలాంటి సంక్లిష్టత మొదటిసారి ఎదురైంది మరి. ‘నీకెందుకు ఆడియెన్స్ ఎలా అంటే’ అని శారద  బాధ ని తీసిపారేయాలా? ‘ఇదేం చూసావు … ఇంకా ముందు ముందు చాలా బాధలు ఉంటాయి’ అని భయపెట్టాలా? 

“త్యాగరాజ ఆరాధన కి ప్రాక్టీస్ మొదలు పెట్టాలి… రమ్మన్నాని చెప్పండి” అని మాత్రం చెప్పి పంపించింది శారద తల్లిదండ్రులకి. 

వస్తుందా శారద? రాకపోతే? 

********

ఐదింటి క్లాసు కి బిలబిలమంటూ వచ్చేసారు పిల్లలు. వసంత మనసు మనసులో లేదు అస్సలు.  ముఖ్యంగా మనసు బాగోనప్పుడే సంగీతం పాడాలి అని వసంత అనుభవపూర్వకంగా నేర్చుకున్న జీవిత పాఠం. అందుకే కూర్చుంది క్లాసు కి. ఈ రోజు వసంత అలవోకగా పిల్లల్ని అర్ధం చేసేస్కోనే గురువు కాదు. కొన్ని విషయాలు ఇంకా తెలీని నిత్య విద్యార్థిని. 

ఎంతో ఆలోచించింది వసంత… ఏంటి ఈ సమస్య కి పరిష్కారం అని. ‘ఏ టాప్’ కళాకారులకు కూడా రసజ్ఞులైన ప్రేక్షకుల తో  నిండిన హాల్ కష్టం ఈ కాలం లో. వయసు లో విద్యలో ఆ స్థాయి కి వెళ్ళడానికి చాలా సమయం పడుతుంది శారద కి. ఈ లోపు ఏం చెయ్యాలి?  కొన్ని వేదికల ని ఫిల్టర్ చేస్కోవచ్చు కానీ అది కాదు పరిష్కారం. అసలు ఇక్కడ మార్పు రావాల్సినది ఎవరిలో? సంగీతం వినే అలవాటు ఓ జాతి కి ఎలా నేర్పించాలి? అందులో రుచి ఎలా తెలపాలి? అది కళాకారుడి పనేనా?”

ఆమె కళ్ళు సంగీతం క్లాసు లో గోడ కి ఉన్న త్యాగరాజ స్వామి చిత్రం వైపు కి వెళ్లాయి.  మనుషుల్ని నమ్ముకుంటే ఇంతే నని త్యాగరాజ స్వామి లాంటి వారు ఇందుకోసమే భగవంతుని కి తమ కళ ని అంకితం చేశారా? ఈ వైరాగ్యం పదకొండేళ్ళ పాప కి ఎలా చెప్పాలి? 

 ప్రశ్నల తో వసంత మనసంతా వికలమైపోయింది. శృతి వేసి కళ్ళు మూసేసుకుంది. 

ఇంతలో వాకిలి లో అలికిడి… పిల్లలందరి లో గుసగుసలు. కళ్ళు తెరిచి చూసింది వసంత. 

శారద వచ్చింది. 

ఊపిరి పీల్చుకుంది వసంత. కళ కోసం కన్నీళ్ళు కార్చిన పిల్ల … సంగీతానికి ఎలా దూరం ఉండగలదు? 

వసంత ‘కూర్చో’ అంది. శారద పిల్లలతో కూర్చుంది.  ఈ రోజు శారద తన ఒళ్ళో కూర్చుంటే బాగుండనిపించింది. వీపు నిమిరి సాంత్వన చెప్పచ్చు. ఇంతలోనే వసంత కి గుర్తొచ్చింది. తాను తల్లి కాదు. గురువు. 

ఎవరు మర్చిపోయినా, గురువు మర్చిపోనిది … శారద కి ముందు ఏం చెప్పాలి. 

“రికార్డింగ్స్ చూసాను. బాగా వచ్చాయి పాటలు”. అంతకంటే పొగడదు వసంత. 

అది చాలు శారద కి. “థాంక్యూ మేడం” అంది కళ్ళు మెరుస్తుండగా. 

కళ్ళు మూసుకుంది వసంత. ఆ రోజు చెప్పవలసిన పాఠం ఆలోచించుకుంటోంది. ఓ రాగం తట్టింది మనసుకి. 

“పూర్వీకల్యాణి”

ఆరోహణ, అవరోహణ రాయించింది… ‘స రి గ మ ప ద ప స… స ని ద ప మ గ రి స’ 

“వక్ర సంపూర్ణ రాగం .. వెళ్ళేటప్పుడు వంకర టింకర గా ఉంటుంది.. వచ్చేటప్పుడు సాఫీ గా దిగిపోతుంది”  సరళమైన పదాల్లో చెప్పింది వసంత. పిల్లలకి గుర్తుండిపోయేలా, నవ్వొచ్చేలా ఇలాంటి పదాలు వాడుతుంది.  పిల్లలు నవ్వారు. శారద కూడా నవ్వింది. 

“ఈ రాగం లో ఈ రోజు మనం నేర్చుకునే కృతి .. జ్ఞానమొసగరాదా..” 

పిల్లలందరూ రాసుకున్నారు.

“ఎంత గొప్పవాళ్ళైనా, చదువుకున్నవాళ్ళైనా ఎవరికీ అన్నీ తెలీవు. అలాంటప్పుడు ఎవర్ని అడుగుతాం జ్ఞానం ఇమ్మని? దేవుణ్ణి. ఇక్కడ త్యాగరాజ స్వామి రాముణ్ణి అడుగుతున్నారు… ఎలాంటి జ్ఞానం? సుజ్ఞానం… అంటే మంచి జ్ఞానం”

శారద వైపు చూసింది వసంత. అర్ధమయినట్టు చూసింది శారద. 

పిల్లలు రాసుకుంటున్నారు వసంత చెప్తుంటే. 

“పరిపూర్ణ.. నిష్కళంక నిరవధి సుఖదాయక.. వర త్యాగరాజార్చిత..” 

 

క్లాసు నడుస్తోంది. శారద ఈ కొత్త కృతి నేర్చుకోవడం లో అంతా మర్చిపోయింది. నేర్పడం లో 

నిమగ్నమయిపోయింది వసంత.

నాదానికి శక్తి ఉంటుంది. రాగానికి శక్తి ఉంటుంది. త్యాగరాజ స్వామి లాంటి తపోధనులు రాసిన అక్షరానికి శక్తి ఉంటుంది. 

ఆ రోజు ఓ గురువు, ఆమె శిష్యులు ‘జ్ఞానమొసగరాదా?’ అని ఆర్తి తో ఆలపిస్తుంటే వింటోంది విశ్వం. ఆ తరంగాలకు మాటలు వస్తే ఇలా అంటాయేమో. 

“దేశకాలమానపరిస్థితుల కన్నా తాము గొప్పవారం కాదని వినయంగా ఉంటూ, తమ చేతిలో లేని విషయాలని భగవంతుడికి అర్పించి, మళ్ళీ కళాసాధనా మార్గం లో నడిచే సుజ్ఞానం కళాకారులకి అలవర్చావు కదా రామా? 

మరి ఈ సమాజానికి … కళలను వారసత్వం గా వచ్చిన ఆస్తులుగా, అపురూపంగా చూసుకుంటూ, కళాకారుల విలువనెరిగి గౌరవం చూపుతూ, మన కళల నుంచి పరిపూర్ణ నిష్కళంక నిరవధి సుఖాన్ని పొందే జ్ఞానమొసగరాదా?”

___________

హ్యాపీ బుక్ లవర్స్ డే!

దేవుడు నాకు ఒకటి కాదు, రెండు సాధనాలు ఇచ్చాడు భావ వ్యక్తీకరణ కి. రచనా, సంగీతం. కథా, పాటా.

ఉదయిని వారి పోటీ ప్రకటన చూడగానే నాకు కథా శిల్పం తో ఏదైనా కొత్త గా ప్రయత్నించాలి అనిపించింది. పాట స్ట్రక్చర్ అనుసరిస్తూ కథ రాస్తే ఎలా ఉంటుందనే ఆలోచన తో రాసినదే ‘ప్రియమైన ఆవార్ గీ’.

రాస్తుండగా కథ కి, పాట కి అంత తేడా కనిపించలేదు నాకు. పాట కూడా కథలు చెప్పే సాధనమే. ఓ భావన ని ఎవోక్ చేసి కొన్ని నిముషాల పాటు అదే భావనలో ఉంచడమే పాట చేస్తుంది. కథ కూడా అంతే కదా. పాట కైతే సాకీ అంటాం… కథ కి ఉపోద్ఘాతం అంటాం. అక్కడ పంక్తులు, పేరాలు… ఇక్కడ పల్లవి, చరణాలు. ఓ దానికి ముగింపు ఇంకోదానికి ముక్తాయింపు.

పాటకో ప్రేమ లేఖ రాయాలనే ఆలోచన కూడా ఎప్పటి నుంచో ఉండేది. మనందరికీ అలాంటి కొన్ని పాటలు ఉండే ఉంటాయి కదా.

ఉర్దూ భాష లో బాధ కూడా అందంగా కనిపిస్తుంది. చరణాల ని తెలుగు లో రాసినప్పుడు నెర్వస్ ఫీల్ అయ్యాను. నిజానికి కొన్ని కథల్లో పరభాషా పదాలు/పంక్తులు తర్జుమా చెయ్యకుండా అలాగే వదిలేస్తారు… నాకెందుకో తెలుగు లో ఆ భావాల్ని అందుకొనే ప్రయత్నం చెయ్యాలి అనిపించింది.
కథ రాసినన్ని రోజులూ పాట వింటూనే ఉన్నాను నేను. కథ లో రాసినట్టుగానే ఇంతకు ముందు తెలియని కొన్ని చరణాలు పరిచయమయ్యాయి. అదో గొప్ప భావన. చాలా బాగా కుదిరిన కూర - అయిపోయింది అని బాధ పడుతుంటే - అమ్మ కప్పు లో పక్క కి తీసిన కూర ని కొసరు వేసినట్టు అనిపించింది.

ఈ కథా వస్తువు విషయానికొస్తే - ఇప్పుడు సమాజం లో చాలా సామాన్యమవుతున్న ఓ పోకడ .. సింగిల్ విమెన్ …గురించి రాసాను. అవివాహిత గా ఉండాలనే ఆ అమ్మాయి నిర్ణయానికి ఆమె జీవితం, ఆమె దానికి స్పందించిన తీరు ఎలా కారణమయ్యాయి అని చెప్పడానికి ప్రయత్నించాను. సైకాలజీ లో ‘father wound’ అనే థియరీ/కాన్సెప్ట్ ఉంది. దాని గురించి రాసే అవకాశం కలిగింది ఈ కథలో. అలాగే man or bear అనే సోషల్ మీడియా డిబేట్ గురించి కూడా ప్రస్తావించాను.
నేను పది కథల లోపే రాసాను ఇప్పటి వరకూ. ఏం రాయాలో ముందే తెలిస్తేనే రాస్తాను. ఒక కాన్సెప్ట్ గురించి చెప్పాలి అనిపిస్తేనే కథ రాస్తాను. నా లో చాలా పదునైన విమర్శకురాలు ఉంది. ఆమె చేసే వాదనలు చాలా కోణాల నుంచి ఉంటూ ఉంటాయి. ఆమె ని దాటి ఆ కథ బైటికి రావడమే చాలా గొప్ప. కథ ని ఎవరైనా నెగిటివ్ గా కామెంట్ చేస్తే నేను నవ్వుకుంటాను. అవన్నీ ఆమె చెప్పినవే. అందుకే కేవలం పాజిటివ్ కామెంట్స్ ఏ పట్టించుకుంటాను! ఆమె చెప్పనివి అవే కదా.
నా కన్నా ముందు ఎవరైనా ఇదే సబ్జెక్టు రాసేసారేమో అని ఒకప్పుడు సంకోచించే దాన్ని. అప్పుడు ఓ కొటేషన్ చదివాను. “I think new writers are too worried that is has all been said before. Sure it has, but not by you” అని.

ఈ రోజు బుక్ లవర్స్ డే. పుస్తక ప్రేమికురాలి గా ఇన్నాళ్ళూ ఉన్న నాకు నా కథ తో ఓ పుస్తకం రావడం ఈ రోజు ని మరింత ప్రత్యేకం చేసింది. 

ఈ పోటీ నిర్వహించినందుకు, గెలిచిన కథల తో పుస్తకాన్ని అచ్చువేసినందుకు ఉదయిని కి ధన్యవాదాలు. హ్యాపీ బుక్ లవర్స్ డే!

'ప్రియమైన ఆవార్ గీ' - బహుమతి పొందిన నా కథ

ఉదయిని అనే ఆన్లైన్ సాహిత్య పత్రిక వారు ఉగాది కి కథల పోటీ నిర్వహిస్తే అందులో పాల్గొన్నాను. 

ఎన్నాళ్ళ నుంచో నాకిష్టమైన పాటలు వింటున్నప్పుడల్లా వాటికో ప్రేమ లేఖ రాస్తే ఎలా ఉంటుంది అనే ఆలోచన ఉండేది. అలా పుట్టిందే 'ప్రియమైన ఆవార్ గీ'.  

ఈ కథ రాయడానికి నాకు ఎక్కువ సమయం పట్టింది. ఇప్పటి దాకా రాసిన కథల తో పోలిస్తే. కథా శిల్పం తో నేనొక రకంగా ఇందులో experiment చేసాను అని చెప్పచ్చు. మామూలు కథ లాగ కాక ఓ ఘజల్ పల్లవి చరణాల తో దీన్ని అల్లడం జరిగింది. ఘజల్ ని, కథని కలిపి చేసిన ఈ ప్రయత్నం  నాకు సంతృప్తినిచ్చింది అనే చెప్పాలి (పొగరు అనుకోకపోతే). 

250 పై చిలుకు కథలు వచ్చాయట. వాటిలో బహుమతి పొందిన ఒక కథ గా ఎంపిక అవ్వడం నిజంగా ఆనందాన్నిచ్చింది. ఈ పోటీ లో గెలిచిన కథలని పక్షానికి కొన్ని చొప్పున పబ్లిష్ చేస్తున్నారు. నేను ఇప్పటి వరకూ చదివిన కథల్లో ఝాన్సీ పాపుదేశి గారి 'మన్నుబోసే కాలం', అయోధ్య రెడ్డి గారి 'రెండు స్వప్నాల నడుమ గోడ' కథలు నాకు చాలా బాగా నచ్చాయి. మొదటి బహుమతి పొందిన కథ నా సెన్సిబిలిటీస్ కి అందలేదేమో అనుకుంటున్నాను. 

ఈ కథ ప్రచురించి ఇప్పటికి రెండు మూడు రోజులైంది. బ్లాగు లో షేర్ చెయ్యడానికి ఇప్పుడు కుదిరింది. 

 

కథ కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయవచ్చు https://udayini.com/2025/05/15/priyamaina-avargi/

కొన్ని మంచి కామెంట్స్ వచ్చాయి... కథ చదివే వారికి రీచ్ అయ్యినప్పుడు కలిగే ఆనందం బహుమతి పొందిన ఆనందానికి బోనస్ కదా! 

వాడ్రేవు చినవీరభద్రుడు గారు చదివి ఇలా రాశారు "చాలా చక్కగా రాశారు. చెప్పదలుచుకున్న విషయాన్ని చాలా సిస్టమేటిగ్గా చెప్పుకొచ్చారు. ఒక కవితలో లాగా ప్రతిసారి తిరిగి మళ్ళా ఆ పల్లవిని చేరుకుంటూ ఉన్నట్టు ఆ పాట దగ్గరకి తీసుకు వెళ్తూ వచ్చారు. నిజానికి ఇది కథ కాదు. కవిత కాదు. ఈనాటి సమాజంలో, ఈనాటి పరిస్థితుల్లో ఒక సున్నిత మనస్కురాలి హృదయ విశ్లేషణ. అయితే ఆమెకి ఆమె తండ్రి అలా ఉండి ఉండకపోయినా, ఆ తండ్రి ఆమె పట్ల మరింత ప్రేమగా ఉన్నా కూడా ఆమె అనుభవాలు ఆ విధంగానే ఉండి ఉండేవి. ఎందుకంటే అప్పుడు తన తండ్రి కన్నా మించిన ప్రేమ ఎవరు చూపిస్తారు అని ఆలోచించేదేమో. నిజానికి ఇది తల్లిదండ్రుల నీడ పడే అమ్మాయి కథ కాదు. వ్యక్తిత్వం, సౌకుమార్యం ఉన్నటువంటి ఏ భావుకురాలి ఆలోచనలైనా ఇలాగే ఉంటాయి.

కథలు రాస్తూ ఉండండి."

ప్రముఖ రచయిత్రి, కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అధ్యక్షురాలు అయిన మృణాళిని గారు "Very unusual narration. impressive. enjoyed thoroughly. for anyone who is familiar with the song, the story gives beautiful moments" అని ప్రోత్సాహం అందించారు.

వెబ్ సైట్ లోనే కథ కింద ఓ మంచి కామెంట్ పెట్టారు

ఫేస్బుక్ మిత్రులు కూడా మంచి కామెంట్స్ తో ఆదరించారు.

Very Grateful.

ఇక నా బ్లాగు బాంధవుల స్పందన కోసం ఎదురుచూస్తుంటాను. 😊

ఈనాడు ఆదివారం లో నా కథ - సతీ సావి 'త్రి' సూత్రాలు

ఓ రాత్రి రేడియో లో 'ఉమ్మడి కుటుంబం' సినిమా లోని సతీ సావిత్రి స్టేజీ నాటకం సీన్, పాట వినపడింది. అది వింటుండగా సతీ సావిత్రి కథ మీద దృష్టి పడింది. నాకనిపించింది ఏంటంటే, సావిత్రి లాంటి స్త్రీ ఏది నమ్మితే దానికి అదే విధంగా నుంచుంటుంది అని. అక్కడ భర్త ప్రాణం ఆమె ఆశయం. ఇంకో ఆశయం ఉంటే అక్కడ కూడా ఆమె వ్యక్తిత్వం అలాగే గుబాళించేది! మనసు చివుక్కుమనే విషయం ఇంకోటేంటంటే సతీ సావిత్రి ని ఓ ఎగతాళి ధ్వని లోనే వాడటం. ఆ దృష్టి కోణం కూడా మారాలనిపించింది. ఈ సబ్జెక్ట్ మీద కథ రాయాలనిపించింది. అదే ఈ కథ. 

సతీ సావి 'త్రి' సూత్రాలు

నా 'పాఠ్య'పుస్తకప్రేమ

ఈ మధ్య ఇంగ్లీష్ బ్లాగు లో రెండు భాగాలు గా రాసిన ఓ టాపిక్ ఇక్కడ కూడా పంచుకుందామని ఈ పోస్టు రాస్తున్నాను. 

మీరు ఇంగ్లీష్ లో చదవాలనుకుంటే ఇదిగోండి లింకులు ... 

https://sowmyaticlife.blogspot.com/2024/10/the-textbooklover-part-1.html

https://sowmyaticlife.blogspot.com/2024/10/the-textbooklover-part-2.html

నేనేదో నా మానాన నేనున్నా. సండే హిందూ పేపర్ గురువారం రోజు తాపీగా చదువుతున్నా. అందులో శ్రీ కేకీ దారువాలా అనే రచయిత కి నివాళి అర్పిస్తూ ఓ ఆర్టికల్ రాశారు. ఈయన పేరు ఎక్కడో విన్నాను అనిపించింది. కానీ వెంటనే గుర్తు రాలేదు. అలా అని వదిలెయ్యబుద్ది కాలేదు. అదిగో అక్కడ మొదలైంది ఈ యవ్వారమంతా. 

మనం జ్ఞాపకాలు నీట్ గా సద్ది ఉన్న అలమార లాగా ఉండవు. కేబుల్ బాక్స్ లో చిక్కు పడిపోయిన వైర్లలాగా ఉంటాయి ఏంటో. ఒకటి లాగితే రాదు, ఇంకోటి వస్తుంది. ఆ వచ్చిందానికీ దీనికీ సంబంధం ఉండదు. ఒక్కోసారి ఒకటి లాగితే చిక్కుపడిపోయిన వైర్లన్నీ దానితోనే వచ్చేస్తాయి. అలా అని వదిలేస్తే ఆ బైటికొచ్చిన జ్ఞాపకం ఏ పంటిలో ఇరుక్కుందో తెలీని ఆహార పదార్ధం లాగా ఇబ్బంది పెడుతూనే ఉంటుంది .. ఓ ఛాలెంజ్ గా వెక్కిరిస్తుంటుంది. ఓపికగా ఒకే వైర్ ని గుర్తు పట్టి, దాని వెంట పడి, గుర్తించి పైకి లాగేసరికి ఇదిగో... ఇలా ఒకటికి మూడు బ్లాగులవుతాయన్నమాట! 😁

కేకీ దారువాలా గారి జ్ఞాపకము తాలూకు వైరు నన్ను ఎక్కడికెక్కడికో తీసుకెళ్లింది. ఈ అందమైన 'వైర్ ట్రిప్' ని అందరితో షేర్ చేసుకుందామని నా తాపత్రయం! 

ఆ నివాళి ఆర్టికల్ సరిగ్గా చదివితే ఆయనెవరో గుర్తొచ్చేసేది గా అని మీకు ఈ పాటికి అనిపించచ్చు. జీవితం అంత సులభమైతే ఎంత బాగుండు! ఆ ఆర్టికల్ లో వారు రాసినదేదీ నేను చదివినది కాదు. కవి గా, నవలా రచయిత గా, ఇంకొన్ని కోణాల్లో ఆయన్ని పొగిడారు అందులో. నేను ఆ రెండూ తక్కువ చదువుతాను. మరి ఆయన పేరు ఎందుకు గుర్తుండిపోయింది నాకు? 

గూగుల్ సెర్చ్ లో ఏమీ తేలలేదు. అన్నీ దొరికే అమెజాన్ లో నే నా ప్రశ్న కు సమాధానం దొరికింది! ఆయన రాసిన ఓ కథా సంపుటి దొరికింది. పుస్తకాల కి రీడింగ్ శాంపిల్ ఉండటం ఎంత ఉపయోగపడిందో నాకు ఇక్కడ! ఆయన కథా సంపుటి లో నేను చదివిన కథ కనిపించింది. ""How the Quit India movement came to Alipur". ( క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం అలీపూర్ కి వచ్చిన వైనం) 

టైటిల్ చూస్తే సీరియస్ కథ లాగ ఉంటుంది కానీ నిజానికి ఇదో తమాషా కథ! అలీపూర్ లో బ్రిటిష్ అధికారి కి, అక్కడి లోకల్ లీడర్లకీ మంచి సంబంధాలుంటాయి నిజానికి. అతను కథా ప్రారంభం లో ఒకింత ఆందోళన లో ఉంటాడు. లోకల్ లీడర్లు ఆయన్ని కలవడానికి వస్తున్నారు మరి. అతనికి తెలుసు ఇది చాలా సున్నితంగా డీల్ చెయ్యాల్సిన విషయం అని. తనకి తన ఎస్టేట్ లో పొద్దున్నే గుర్రపు స్వారీ మీద వెళ్ళటం అలవాటు. ఆ ఉదయం కూడా అలాగే వెళ్తాడు. ఈ లోపు లీడర్లు అతని బంగ్లా కి వస్తే పని వాడు కూర్చోపెడతాడు. వాళ్ళకి టీ, బిస్కెట్లు తెచ్చి పెడతాడు. ఇక్కడే తమాషా! పని వాడు తెలీక పొరపాటున కుక్క బిస్కెట్లు సెర్వ్ చేసేస్తాడు. ఇది తెలీని కొంత మంది తినేస్తారు కూడా. సరిగా అదే సమయానికి అధికారి తన స్వారీ  ముగించుకొని వస్తాడు. చూస్తే తన అతిధులు, లోకల్ లీడర్లు కుక్క బిస్కట్లు తింటూ ఉంటారు! ఎలాగో గుర్తులేదు కానీ ఈ విషయం అందరికీ తెలిసిపోతుంది. అంతే .... దీన్ని పరాభవంగా భావించి లీడర్లు క్విట్ ఇండియా నినాదాలు చేస్కుంటూ వెళ్ళిపోతారు. అలా క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం అలీపూర్ కి వ్యాపిస్తుంది! 

ఈ కథ నేను చదివింది ఓ పాఠ్య పుస్తకం లో. నాది కాదు. మా అక్కడి. ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ వాళ్ళు పిజి లెవెల్లోనో, డిగ్రీ లెవెల్లోనో ఇండియన్ ఇంగ్లీష్ రైటర్స్ యొక్క కథలని ఓ సంపుటి గా సిలబస్ లో ఇచ్చారు. ఇక్కడే నా జ్ఞాపకాల వైర్లు కలిసిపోయాయి. ఈ కథ గుర్తు రావడం తో మిగిలిన ఇంకొన్ని కథలు గుర్తొచ్చేసాయి. వాటి తో పాటు, ఇందాక చెప్పినట్టు తగుదునమ్మా అంటూ సంబంధం లేని ఇంకో వైరు నా చేతికి అల్లుకు పోయింది ... రెండు పుస్తకాల జ్ఞాపకాలు నా మెదడులో గజిబిజీ గందరగోళం చేసేశాయి. సరిగ్గా ఇంగ్లీష్ బ్లాగు రాస్తున్నప్పుడే అవి రెండూ విడిపోయాయి. 

ఇంతకీ నాకు గుర్తొచ్చినవి రెండు పుస్తకాలు. 

1. భారతీయ ఆంగ్ల రచయితల కథల సంపుటి 

2. భారతీయ రచయితల కథల ఆంగ్లానువాదాల సంపుటి 

చెప్పాగా ఒకేలాంటి వైర్లు ... కానీ వేరు వేరు. 

భారతీయ ఆంగ్ల సాహిత్యం ఓ ప్రత్యేక శాఖ లిటరేచర్ లో. భారతీయులై ఉంది డైరెక్ట్ గా ఆంగ్లం లో రాసేవారన్నమాట. అందులో కేకీ దారువాలా గారొకరు. ఆ సంపుటి లో నాకు గుర్తొచ్చిన మిగిలిన కథలు 

1. అనితా దేశాయి రాసిన "ది అకెంపనిస్ట్" - హిందూస్థానీ సంగీత నేపథ్యం లో సాగుతుందీ కథ. ఓ ప్రసిద్ధ సంగీత విద్వాంసుడి ట్రూప్ లో ఓ చిన్న పాత్ర వహిస్తున్న ఓ వ్యక్తి తన ఉనికి ని ప్రశ్నించుకుంటాడు కానీ చివరికి ఎంత చిన్న పనైనా ఆ విద్వాంసుడి తో ఉండటమే తన జన్మకి సార్ధకం అనుకుంటాడు. 

2. ముల్క్ రాజ్ ఆనంద్ "ది లాస్ట్ చైల్డ్" - ఓ మేళా లో తప్పిపోయిన పిల్లవాడి చిన్నపాటి అడ్వెంచర్ కథ. వాడికి చివరికి తల్లిదండ్రులు కనిపిస్తారనుకోండి. 

3. ఖ్వాజా అహ్మద్ అబ్బాస్ "ది స్పారోస్" - ఉత్తరభారత దేశం లో ని ఓ పల్లె లో ఓ చిన్న రైతు కథ. భార్యని, పిల్లల్ని, ఎద్దుల్ని చావబాది అందర్నీ దూరం చేసుకొని చివరికి ఒంటరిగా మిగులుతాడు. ఆఖరి దశ లో తన గుడిసె చూరు మీద గూడు కట్టుకున్న పక్షి పిల్లల్ని సాకి తన పిల్లల పేర్ల తో వారిని పిలుచుకుంటూ ఉంటాడు. ఓ రోజు వాన కి చూరు కారుతుంటే రాత్రంతా పైకప్పు ని బాగుచేసి జ్వరం తెచ్చుకుంటాడు... ఆ పక్షులనే తలుచుకుంటూ కన్నుమూస్తాడు. అతను పోయే సరికి ఆ పక్షులే అతనితో ఉంటాయి. 

ఈ రచయిత సినిమాలు కూడా తీశారు. అమితాబ్ బచ్చన్ గారి మొదటి సినిమా అయినా "సాత్ హిందూస్థానీ" తీసింది ఖ్వాజా అహ్మద్ అబ్బాస్ గారే! ఆ సినిమా తప్పకుండా చూడండి.. ఆ కథా వస్తువు ఇప్పటి దాకా ఎవరూ మళ్ళీ టచ్ కూడా చెయ్యలేదు. 

నాలుగో కథ ఇంతకు ముందు చెప్పిన కేకీ దారువాలా గారిది. తమాషా ఏంటంటే ఈయన రాసిన నవల ఆధారం గానే అభిషేక్ బచ్చన్ మొదటి సినిమా 'refugee' తీసారట! రెండు తరాల నటులను పరిచయం చేసిన సాహిత్య, సినీ దిగ్గజాలు ఒకే పుస్తకం లో ఉన్నారు చూడండి! కాక కనీసం రెండు మూడు కథలున్నాయండి .. అవి ఎంతకీ గుర్తు రావట్లేదు! ఈ పాఠ్య పుస్తకాల తో వచ్చిన చిక్కేంటంటే సిలబస్ ఎప్పటికప్పుడు మారిపోతూ ఉంటుంది. నా తో చాన్నాళ్లు ఉన్న ఆ పుస్తకాలు నేనేమో జీవిత చక్రం లో పడి ఎక్కడో ఎడబాసాను! My loss! 

ఇక రెండో సంపుటి - భారతీయ కథల ఆంగ్ల అనువాదాలు ... ఇది కూడా భలే సంపుటి! ఇందులో నాకు గుర్తొచ్చిన కథలు - 

1. అమృత ప్రీతం రాసిన "ది స్టెంచ్ ఆఫ్ కిరోసిన్" (కిరోసిన్ కంపు) - గ్రామీణ నేపథ్యం. మొదటి భార్య ని పిల్లలు కలగలేదని సాధిస్తే కిరోసిన్ పోసుకుని ఆత్మహత్య చేసుకుంటుంది. రెండో పెళ్లి చేస్తే ఆ అమ్మాయి పండంటి బిడ్డని కాని తండ్రికి ఇస్తుంది. వాడు ఆ బిడ్డని చేతిలో కి తీస్కొని "కిరోసిన్ కంపు కిరోసిన్ కంపు" అని అక్కడే వదిలేసి పరిగెత్తుకుంటూ వెళ్ళిపోతాడు! 

2. టాగోర్ "ది హోమ్ కమింగ్" - కౌమార దశ లో ఉన్న తండ్రి లేని పిల్లవాడ్ని పల్లె నుంచి పట్నానికి మావయ్య ఇంటికి తీసుకెళ్తే అక్కడ ఇమడలేక పోతాడు. ఇల్లు వదిలి పారిపోతాడు. తల్లిని, తమ్ముడ్ని, పల్లె లో స్నేహాలని తలుచుకుంటూ ఓ రోజు వానలో తడుస్తూ చనిపోతాడు. చాలా బాధ కలిగించే కథ ఇది! 

3. చాగంటి సోమయాజులు "ది వయోలిన్" - (చాసో కథ నేను ఇంగ్లిష్ లో చదవడం ఐరనీ కదా! తెలుగు లో ఇంకా చాలా చదవాలండీ నేను!)  ఇది పూర్తి ట్రాజెడీ కాదు కానీ ఓ దిగువ మధ్య తరగతి కుటుంబ నేపథ్యం లో వయోలిన్ వాయించే ఒకావిడ కథ. ఆవిడకి జబ్బు చేసి చేతిలో డబ్బు లేకపోతే ఆ వయోలిన్ అక్కరకొస్తుంది. ఆవిడ కోలుకున్నాక వాళ్ళాయన చెప్తాడు... నన్ను క్షమించు, వయోలిన్ అమ్మేసాను, ఇదిగో నీకు చీర, పూలూ తెచ్చాను అని. ఆ వయోలిన్ నా తల్లి లాంటిది. చూడండి... వెళ్తూ వెళ్తూ కూడా నాకు చీర పెట్టి వెళ్ళింది అని భర్త ని ఓదారుస్తుంది ఆ భార్య. 

ఈ సంపుటి లో కూడా ఇంకొన్ని కథలుండాలి.  ఈ పుస్తకం కూడా నేను ఎడబాసాను. 

ఈ రెండిట్లో ఎందులోదో తెలీదు కానీ ఇంకో కథ గుర్తొచ్చిందండి. సిటీ లో ఓ చిన్న కుటుంబం. ఇద్దరు పిల్లలు, కొత్తగా ఇంకోడు పుట్టుకొస్తాడు. ఆర్ధిక సమస్యలు భరించలేక భార్యాభర్తలు కుటుంబమందరం విషం తాగి చనిపోదాం అనుకుంటారు. అతను విషం తేవడానికి బైటికి వెళ్లొచ్చేసరికి భార్య చంటి పిల్లవాడికి పాలిస్తూ పడుకుండిపోతుంది. మిగిలిన ఇద్దరు పిల్లలూ మంచి నిద్ర లో ఉంటారు. భర్త మీద కి వెళ్తాడు చల్లగాలికి. ఎప్పుడూ అతను చూసే ఎండిన చెట్టు కి ఆ రాత్రి చిన్న మొలకలు కనిపిస్తాయి. అవి చూడగానే అతనికి కూడా బ్రతుకంటే ఆశ కలుగుతుంది. ఆత్మహత్య ఆలోచన మానుకుంటాడు. ఇది మీరెవరైనా చదివి ఉంటే నాకు చెప్తారు కదూ! మీకు బోల్డు పుణ్యం గ్యారంటీ! 

పాఠ్య పుస్తకాల పట్ల నా ప్రేమ, అనుబంధం ఇప్పటిది కాదు. దీని గురించి ఇది వరకూ కూడా రాసాను. 

https://sowmyavadam.blogspot.com/2018/12/blog-post_28.html

https://sowmyavadam.blogspot.com/2023/01/blog-post_24.html

ఎవరింటికైనా వెళ్తే వాళ్ళ పిల్లల్ని టెక్స్ట్ బుక్స్ చూపించమంది అడుగుతుంటాను. నా ఎం ఏ పాఠ్య పుస్తకాలు నేను దాచుకుంటే మా ఇంట్లో వాళ్ళు అమ్మేశారు. నాకు మళ్ళీ కొనిచ్చారు కానీ అప్పటికి సిలబస్ మారిపోయింది! ఇప్పటికీ నేను వాళ్ళమీద ఆ కసి పెట్టుకున్నాను ఫాక్షన్ వాళ్ళలాగా. 

ఇప్పటికీ టెక్స్ట్ బుక్స్ లాగా బొమ్మలూ, కొత్త పదాల అర్ధాలు తెలిపే ఫుట్ నోట్స్ అన్ని పుస్తకాలకీ ఉంటే ఎంత బాగుండు అనిపిస్తుంది!  

"ఆఖరి మైలు" ఈనాడు ఆదివారం లో నా కథ

ఈ రోజు ఈనాడు లో పబ్లిష్ అయిన కథ ఇది. 

ఈనాడు ఈ - పేపర్ లింక్ ఇది - ఈ లింక్ లో అయితే చదువుకోడానికి సులభంగా ఉంటుంది. 

 ఈ కథ నిడివి పబ్లిషింగ్ స్పేస్ కోసం కొంచెం కుదించాల్సి వచ్చింది. ఎవరికైనా చదవాలని ఇంటరెస్ట్ ఉంటే , మీ ఇమెయిల్ ఐడి పంపించండి. పూర్తి కథ పి డి ఎఫ్ పంపిస్తాను. :)

కథ చదివి నాకు మంచి మెసేజెస్ పంపిస్తున్న అందరికీ ధన్యవాదాలండీ :)